Biển Đông Ä‘ã nóng trong suốt thời gian qua vì những tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines, giờ Ä‘ây lại càng thu hút sá»± chú ý của giá»›i quan sát quốc tế khi Trung Quốc công khai mời thầu khai thác dầu khí tại 9 lô thuá»™c chủ quyền 200 hải lý của VN.

Giàn khoan mỏ dầu Bạch Hổ của VN

Ngay sau khi Tập Ä‘oàn khai thác dầu khí ngoài khÆ¡i quốc gia Trung Quốc (CNOOC) công khai thông tin này, không chỉ công luận VN lên tiếng phản đối mà các nhà phân tích chính trị trên thế giá»›i cÅ©ng nhÆ° báo chí quốc tế đều có những bài viết Ä‘ánh giá về sá»± Ä‘úng sai, phải trái của các hành Ä‘á»™ng này. Tại Há»™i nghị quốc tế về biển Đông và Châu Á Thái Bình DÆ°Æ¡ng tổ chức tại Washington, Mỹ từ 27-28/6/2012, các học giả và chính trị gia hàng đầu về biển Đông Ä‘ã Ä‘Æ°a ra các Ä‘ánh giá khách quan về yêu sách này.

Trái vá»›i luật pháp quốc tế

Thứ trưởng Bá»™ Ngoại giao Mỹ, Kurt Campbell khi đề cập đến vấn đề này cho rằng các bên cần tuân thủ luật pháp quốc tế về công Æ°á»›c biển và phản đối bất kỳ hành Ä‘á»™ng vÅ© lá»±c nào sá»­ dụng trong giải quyết tranh chấp tại biển Đông. Còn giáo sÆ° Carl Thayer - chuyên gia nghiên cứu về Châu Á và biển Đông của Học viện Quốc phòng Australia nhận xét Trung Quốc Ä‘Æ°a ra hành Ä‘á»™ng trên chẳng qua là cách phản ứng vá»›i VN nhÆ°ng không phù hợp vá»›i luật pháp quốc tế. Theo má»™t số nhà phân tích Ä‘ây có thể là hành Ä‘á»™ng trả lời của Trung Quốc trÆ°á»›c việc Quốc há»™i VN má»›i thông qua Luật Biển trong Ä‘ó khẳng định Hoàng Sa, Trường Sa là của VN. Giáo sÆ° Carl Thayer nói, VN thông qua Luật Biển là bÆ°á»›c phát triển tích cá»±c vì tá»›i năm 2025 các ngành công nghiệp về biển sẽ mang lại tá»›i 50% GDP cho VN.

Thượng nghị sỹ Joseph Lieberman khẳng định hành Ä‘á»™ng mời chào khai thác dầu khí của Trung Quốc sẽ có những ảnh hưởng không thể tránh khỏi vá»›i Mỹ cÅ©ng nhÆ° bất kỳ mọi quốc gia trên thế giá»›i. Khi Trung Quốc tiếp tục theo Ä‘uổi chính sách hiện tại trên Biển Đông mà không có các căn cứ cÆ¡ bản về luật pháp quốc tế thì sẽ làm cho mọi người mất tin tưởng và làm gia tăng sá»± cô lập Trung Quốc trong khu vá»±c và trên thế giá»›i. Thượng nghị sỹ Lieberman quan ngại về cách hành xá»­ của Trung Quốc tại biển Đông đối vá»›i các nÆ°á»›c xung quanh nhÆ° VN, Philippines. Theo ông, các hành Ä‘á»™ng của Trung Quốc trong những ngày qua, bao gồm cả việc mời chào khai thác 9 lô dầu khí trên biển Đông thuá»™c chủ quyền của VN là lá»™n xá»™n, gây rối loạn.

Bên cạnh Ä‘ó, các tạp chí có uy tín quốc tế nhÆ° Wall Street Journal, New York Times... đều có các bài phân tích sâu sắc về tình hình biển Đông và chung má»™t quan Ä‘iểm, khu vá»±c 9 lô dầu khí mời khai thác Trung Quốc Ä‘Æ°a ra thuá»™c về vùng nÆ°á»›c chủ quyền của VN và các hành Ä‘á»™ng của Trung Quốc gần Ä‘ây vá»›i VN, Philippines làm cho thế giá»›i lo lắng về sá»± trá»—i dậy hòa bình của nÆ°á»›c này.

Sẽ không có người tham gia thầu

Theo Ä‘ánh giá của Laban Yu - Chuyên nghiên cứu về dầu và khí tại Cty Jefferies Hong Kong Ltd thì sẽ chẳng có bất kỳ má»™t Cty nÆ°á»›c ngoài nào tham gia vào lô chào thầu của CNOOC và việc mời mọc trên chẳng qua chỉ là má»™t Ä‘á»™ng thái mang tính biểu tượng nhiều hÆ¡n dù cho Æ°á»›c tính tại 9 lô khai thác này có trữ lượng Æ°á»›c tính từ 28 tỉ - 213 tỉ thùng dầu.

Simon Powell, phụ trách nghiên cứu về dầu và khí của CLSA cho rằng, dù CNOOC thá»±c hiện nghÄ©a vụ quốc gia để Ä‘Æ°a ra việc mời chào khai thác 9 lô dầu khí nói trên để nhằm mở rá»™ng đường biên giá»›i trên biển của Trung Quốc hay thu hút sá»± giúp đỡ của nÆ°á»›c ngòai để tăng trữ lượng dầu khí thì hành Ä‘á»™ng Ä‘ó mang tính chủ quan của giá»›i lãnh đạo nhiều hÆ¡n lợi nhuận vì khoảng cách từ đất liền Trung Quốc ra tá»›i những khu vá»±c này rất xa. Chính vì thế ông Simon Powell khẳng định vì trÆ°á»›c Ä‘ây CNOOC mời khai thác dầu khí trong khu vá»±c biển của Trung Quốc nên hành Ä‘á»™ng lần này phục vụ mục tiêu chính trị.

Chính vì thế, theo tiến sỹ Bonnie Glasser - Chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và quốc tế - CSIS (CÆ¡ quan tổ chức Há»™i thảo quốc tế về biển Đông), các Cty dầu khí quốc tế nếu dám nhận lời mời của Trung Quốc tham gia thăm dò dầu khí trên 9 lô này – nằm trong vùng nÆ°á»›c chủ quyền của VN – sẽ phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những nguy hiểm và rủi ro không thể báo trÆ°á»›c.

Nguồn tin: DĐDN