Số liệu do CÆ¡ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) thông báo ngày 5/3 cho thấy Trung Quốc Ä‘ã vượt Mỹ về lượng dầu mỏ nhập khẩu má»—i ngày, theo báo Financial Times.

Ngày càng 'khát' dầu

Báo Tuổi trẻ dẫn thông tin cho biết, trong tháng 12/2012, Mỹ nhập khẩu khoảng 5,98 triệu thùng dầu má»—i ngày, trong khi Trung Quốc nhập 6,12 triệu thùng má»—i ngày trong cùng tháng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng số liệu này cần được xem xét cẩn trọng, do nhập khẩu của Mỹ có truyền thống giảm vào những tháng cuối năm vì lý do thuế.

Đồng thời, nhu cầu gia tăng các sản phẩm lọc dầu của Mỹ Latin từ Mỹ cÅ©ng được Ä‘Æ°a vào các số liệu mua bán dầu và ảnh hưởng tá»›i tổng lượng dầu nhập khẩu thuần. Tính cả năm 2012, Mỹ vẫn là nhà nhập khẩu dầu thuần lá»›n nhất thế giá»›i.

NhÆ°ng những con số vừa công bố cÅ©ng có ý nghÄ©a cá»™t mốc cho thấy nhu cầu dầu của Trung Quốc tiếp tục tăng mạnh.

Forbes dá»± báo, trong năm nay, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ tăng khoảng 5%. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế ở nÆ°á»›c này Ä‘ang diá»…n ra nhanh hÆ¡n so vá»›i dá»± kiến có thể làm tăng nhu cầu nhiên liệu thậm chí cao hÆ¡n nhiều so vá»›i mức Æ°á»›c tính, nhất là khi doanh số bán xe hÆ¡i và các tài sản khác Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng tích cá»±c.

“TÆ°Æ¡ng lai của công nghiệp dầu khí sẽ dá»±a trên nguồn nhập khẩu vào Trung Quốc” - Christopher Fix, giám đốc Ä‘iều hành Dubai Mercantile Exchange, nhận định vá»›i FT.

Nhu cầu dầu nhập khẩu của Trung Quốc ngày càng lá»›n

Tranh chấp chủ quyền vùng biển có trữ lượng dầu lá»›n

Hiện Trung Quốc Ä‘ang ná»— lá»±c để chủ Ä‘á»™ng hÆ¡n trong việc lá»±a chọn nguồn cung dầu cho nhu cầu trong nÆ°á»›c của mình. Trong Ä‘ó, mở rá»™ng chủ quyền đối vá»›i các vùng biển, lãnh hải có nguồn dá»± trữ dầu lá»›n là má»™t trong những biện pháp mà Trung Quốc Ä‘ang đẩy mạnh thá»±c hiện, nhất là đối vá»›i vùng Biển Đông và biển Hoa Đông, nÆ¡i Trung Quốc Ä‘ang có tranh chấp vá»›i hàng loạt quốc gia láng giềng nhÆ° Nhật Bản, Việt Nam, Malaysia, Philippines, Brunei…

Vừa qua, CÆ¡ quan Thông tin Năng lượng của Chính phủ Mỹ (EIA) công bố số liệu về nguồn tài nguyên khoáng sản dá»± Ä‘oán tại Biển Đông, được cho là rất giàu tiềm năng. Theo bản công bố này, vùng biển xung quanh quần đảo Trường Sa của Việt Nam có má»™t lượng dá»± trữ khí hydrocarbons khổng lồ, Æ°á»›c tính chứa khoảng 11 tá»· thùng dầu và dá»± trữ khoảng 900 nghìn tá»· mét khối khí tá»± nhiên.

Những dá»± Ä‘oán này của EIA thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i dá»± Ä‘oán của cÆ¡ quan khảo sát địa chất Mỹ, tính toán rằng khu vá»±c Biển Đông có thể chứa đến 18 tá»· thùng dầu. Thậm chí phía Trung Quốc tính toán rằng Biển Đông có thể chứa đến gần 200 tá»· thùng dầu.

Hành Ä‘á»™ng ngày càng ngang nhiên và bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc tại Biển Đông nhÆ° cá»­ cảnh sát biển Ä‘uổi tàu Ä‘ánh cá của các quốc gia có chủ quyền, cá»­ Ä‘á»™i tuần tra biển hùng hậu sục sạo trong khu vá»±c, cho các Ä‘oàn khảo sát làm việc trên vùng tranh chấp. Hành Ä‘á»™ng ngang ngược nhất là việc xây dá»±ng cái gọi là “thành phố Tam Sa” trên các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa thuá»™c chủ quyền Việt Nam là những ví dụ cho mÆ°u đồ thâu tóm nguồn dầu mỏ ở Biển Đông của Trung Quốc.

Dùng hàng hóa đổi 'vàng Ä‘en'

Bên cạnh Ä‘ó, Trung Quốc cÅ©ng tìm cách len lỏi vào các vùng sản xuất dầu lá»›n thông qua liên doanh và mua thâu tóm của những công ty dầu khí nhà nÆ°á»›c ở châu Phi, Trung Đông, Mỹ Latin và cả Bắc Mỹ.

Công ty dầu khí nhà nÆ°á»›c Trung Quốc (CNPC) và Công ty dầu khí đại dÆ°Æ¡ng (COOC) đều có những hoạt Ä‘á»™ng rất tích cá»±c ở Iraq, Abu Dhabi (UAE) và nhiều vùng khác tại vùng Vịnh. Sá»± phụ thuá»™c vào nguồn dầu từ vùng Vịnh của Trung Quốc cÅ©ng có thể gây ra mâu thuẫn giữa nÆ°á»›c này vá»›i Mỹ và phÆ°Æ¡ng Tây. Trung Quốc cÅ©ng nhập khẩu dầu thô đều đặn từ Iran, má»™t quốc gia bị Mỹ cấm vận.
 
Vá»›i 441.000 thùng dầu thô nhập khẩu má»—i ngày từ Iran, Trung Quốc Ä‘ang là đối tác thÆ°Æ¡ng mại hàng đầu của đất nÆ°á»›c này. Bên cạnh việc tập trung đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c năng lượng, đặc biệt là dầu mỏ, Bắc Kinh cÅ©ng không quên thắt chặt mối quan hệ chiến lược vá»›i Iran trong các lÄ©nh vá»±c khác nhÆ° giao thông vận tải, xây dá»±ng và sản xuất. Đây được coi là má»™t trong những ná»— lá»±c của Bắc Kinh nhằm gia tăng tầm ảnh hưởng tại khu vá»±c Trung Đông.
 
Lợi dụng tình cảnh khó khăn của Iran khi bị các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây gia tăng lệnh trừng phạt, khiến nÆ°á»›c này khó có thể kiếm tiền từ các hoạt Ä‘á»™ng xuất khẩu năng lượng của mình, Trung Quốc Ä‘ã nhanh chóng Ä‘Æ°a ra má»™t giải pháp kinh doanh truyền thống khác: trao đổi hàng hóa.

Tuy nhiên, những sản phẩm “made in China” vá»›i lợi thế giá rẻ Ä‘ã nhanh chóng xuất hiện tràn lan trên các kệ hàng ở Iran đẩy các doanh nghiệp nÆ°á»›c này vào tình thế vô cùng khó khăn khi khó có thể cạnh tranh nổi vá»›i những mặt hàng rẻ tiền của Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh tiền tệ mất giá đẩy chi phí vận chuyển cÅ©ng nhÆ° giá nguyên vật liệu đầu vào tăng chóng mặt. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp ở Tehran Ä‘ành phải chọn nÆ°á»›c tuyên bố phá sản vì không đủ khả năng để cạnh tranh vá»›i hàng hóa rẻ của Trung Quốc.

Má»›i Ä‘ây Há»™i đồng Nhà nÆ°á»›c Trung Quốc vừa chính thức phê chuẩn dá»± án xây dá»±ng đường sắt cao tốc ở Iran vá»›i chi phí Æ°á»›c tính lên tá»›i 1 tá»· USD. Các chuyên gia kinh tế cho rằng Ä‘ây có chăng cÅ©ng chỉ là má»™t hình thức trao đổi hàng hóa má»›i của Trung Quốc khi nÆ°á»›c này không dùng những mặt hàng tiêu dùng rẻ tiền để đổi lấy “vàng Ä‘en” của Iran nữa mà thay vào Ä‘ó xây dá»±ng các đường cao tốc, cầu, đập.

Chiêu bài trên cÅ©ng được Trung Quốc áp dụng vá»›i Pakistan khi mối lo ngại về an ninh năng lượng của nÆ°á»›c này ngày càng tăng. Bắc Kinh muốn có má»™t nÆ¡i đặt nền móng cho tuyến đường ống dẫn dầu và khí đốt từ vùng Vịnh. Đầu tháng 2 vừa qua, Pakistan Ä‘ã đồng ý trao quyền vận hành, kiểm soát khu cảng nÆ°á»›c sâu chiến lược Gwadar ở biển Ả rập, gần eo biển Hormuz cho công ty Trung Quốc. Theo Ä‘ó, phía Trung Quốc có thể xây dá»±ng các công trình nhÆ° đường sắt, đường ống dẫn dầu tại Ä‘ây. Thậm chí, phía Pakistan còn muốn Trung Quốc xây dá»±ng căn cứ hải quân ở Ä‘ó.

Gwadar nằm trên biển Ả rập và án ngữ vị trí trọng yếu trên tuyến đường từ Nam Á sang Trung Á và Trung Đông. Nó cÅ©ng nằm gần eo biển Hormuz, nÆ¡i 20% lượng dầu của thế giá»›i được vận chuyển qua má»—i năm.

Theo hãng tin AP, Trung Quốc Ä‘ã tài trợ gần nhÆ° toàn bá»™ chi phí xây dá»±ng khu cảng này, Æ°á»›c tính khoảng 200 triệu USD.

Má»™t quan chức cấp cao của Pakistan tiết lá»™ vá»›i AP rằng ngoài số tiền trên, Bắc Kinh cÅ©ng đồng ý chi hàng trăm triệu USD để hoàn tất 900km đường nối khu cảng vá»›i trục cao tốc Bắc - Nam của Pakistan.

Khi hoàn thành, tuyến đường sẽ giúp việc vận chuyển trên bá»™ từ Gwadar tá»›i Trung Quốc được thông suốt. Ban đầu tuyến đường Ä‘ã được dá»± kiến hoàn tất trong năm 2012 nhÆ°ng hiện má»›i chỉ có 60% khối lượng công việc được thá»±c hiện.

Ngoài ra tuyến đường sẽ cắt ngắn quãng đường khoảng 4000 km từ tỉnh Tân CÆ°Æ¡ng ra bờ biển ở phía Đông Trung Quốc xuống còn chỉ 2000 km để tá»›i Gwadar. Trong kế hoạch dài hạn, má»™t tuyến đường bá»™ và đường sắt có thể được xây dá»±ng nối Gwadar tá»›i các quốc gia dầu mỏ ở Trung Á.

Nguồn tin: (Đời sống)