Trung Quốc Ä‘ã có 2 hành Ä‘á»™ng gây ngạc nhiên trên thị trường dầu mỏ trong những tháng gần Ä‘ây: cam kết sẽ mở thêm kho dá»± trữ dầu chiến lược và tích cá»±c mua dầu thô trên thị trường giao dịch kỳ hạn Singapore.
Điều gì bất thường khi nÆ°á»›c tiêu thụ dầu lá»›n thứ 2 thế giá»›i tăng khối lượng dầu mua vào, bởi Ä‘iều này phù hợp vá»›i mô hình thá»±c tế của 5 năm qua?

Từ năm 2009, Trung Quốc Ä‘ã có xu hÆ°á»›ng tăng mua dầu thô vào khi giá giảm xuống mức được cho là rẻ.

Trên thá»±c tế phần lá»›n lượng dầu mà họ mua được tích vào các kho dá»± trữ chiến lược và dá»± trữ thÆ°Æ¡ng mại. Cả hai mục tiêu này đều được thúc đẩy trong những năm gần Ä‘ây khi Trung Quốc hoàn thành giai Ä‘oạn Má»™t và má»™t phần giai Ä‘oạn Hai của chiến lược dá»± trữ dầu mỏ.
CÅ©ng vì thế, lượng tồn trữ dầu thÆ°Æ¡ng mại tăng cùng chiều vá»›i công suất lọc dầu Ä‘ang ngày càng cao. Điều này cÅ©ng không ngạc nhiên bởi ngành lọc dầu phải có lượng dá»± trữ dá»± phòng cho ít nhất 3 tuần.

Rõ ràng quốc gia này cố tình công khai xác nhận những thay đổi về dá»± trữ dầu cả trong mục Ä‘ích thÆ°Æ¡ng mại cÅ©ng nhÆ° dá»± trữ chiến lược, và cÅ©ng không quá khó để biết khi nào Trung Quốc Ä‘ang dá»± trữ dầu thô.

Tính toán công suất lọc dầu, sản lượng dầu thô trong nÆ°á»›c và lượng nhập ròng cho thấy Trung Quốc Ä‘ang dÆ° cung dầu thô, và hãng tin Reuters Æ°á»›c tính lượng dÆ° cung vào khoảng trên 360.000 thùng/ngày trong 10 tháng đầu năm 2014.

Có thể Ä‘iều này sẽ còn tiếp diá»…n trong những tháng tá»›i, bởi giá dầu thế giá»›i gần Ä‘ây sụt giảm mạnh. Dầu Brent Ä‘ã giảm 32% từ mức cao nhất trong năm là 115,06 USD/thùng hôm 19/6, xuống chỉ 73,83 USD lúc Ä‘óng cá»­a phiên 25/11 trên sàn London.

TÆ°Æ¡ng quan giá – nhập khẩu

Khi giá dầu Brent giảm khoảng 18% trong giai Ä‘oạn tháng 4 – tháng 9/2011, nhập khẩu dầu thô vào Trung Quốc tăng 16,7% vào tháng 11 so vá»›i tháng 7 trong năm Ä‘ó.

Giá dầu Brent giảm hÆ¡n 20% trong giai Ä‘oạn tháng 3 – tháng 6/2012 thì nhập khẩu trong tháng 10 năm Ä‘ó tăng 28,6% so vá»›i tháng 8 cùng năm.

Năm 2013 khi giá dầu Brent giảm 13% từ tháng 1 đến tháng 5 thì Trung Quốc tăng mua 25,6% trong tháng 7 so vá»›i t háng 2 cùng năm.

Mặc dù việc Trung Quốc mua lúc nhiều lúc ít có liên quan tá»›i yếu tố mùa vụ, song họ Ä‘ang tăng cường mua khi giá giảm, và hàng sẽ giao chậm hÆ¡n 1-2 tháng sau khi ký hợp đồng mua.
Trong bản Phân tích Dầu mỏ, hãng Thomson Reuters dá»± báo nhập khẩu dầu thô vào Trung Quốc trong tháng 11/2014 sẽ tăng lên 25-26 triệu tấn, so vá»›i 24,09 triệu tấn của tháng 10. Nếu nhập 26 triệu tấn thì con số Ä‘ó sẽ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 6,33 triệu thùng/ngày, tăng 11,6% so vá»›i mức 5,67 triệu thùng/ngày của tháng 10.

Tháng 12 nhập khẩu có thể còn cao hÆ¡n nữa, nhất là của công ty Chinaoil vốn thuá»™c hãng dầu mỏ lá»›n mà phần lá»›n vẫn thuá»™c về Nhà nÆ°á»›c, PetroChina. Hãng này Ä‘ã mua ká»· lục 47 triệu chuyến dầu, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 24 triệu thùng, trên Cá»­a sổ Ä‘iện tá»­ Platts tháng vừa qua.

Các thÆ°Æ¡ng gia cho rằng Ä‘ây là hành vi bất thường đối vá»›i các công ty kinh doanh Trung Quốc bởi họ thường thích mua dầu hàng thá»±c (physical) chứ không ở Cá»­a sổ Ä‘iện tá»­.

Nhiều người cho rằng Chinaoil sẽ còn mua thêm nhiều dầu thô nữa để Ä‘Æ°a vào các kho dá»± trữ chiến lược và thÆ°Æ¡ng mại, mặc dù chỉ má»™t phần trong Ä‘ó được sá»­ dụng trong các nhà máy tinh chế trong giai Ä‘oạn cao Ä‘iểm sắp tá»›i.

CÅ©ng có thể Chinaoil Ä‘ang cố gắng thá»±c hiện chiến lược giao dịch mà ở Ä‘ó họ mua dầu công khai nhất có thể, rồi từ Ä‘ó đẩy tăng mức chênh lệch hàng thá»±c, trong khi cùng lúc giao dịch trên thị trường hàng ảo vá»›i hy vọng bất kỳ mức lá»— nào khi giao dịch hàng thá»±c cÅ©ng sẽ được bù lấp hết bởi lợi nhuận trên thị trường hàng ảo.

Giá thấp là cÆ¡ há»™i tích trữ

Tuy nhiên cÅ©ng có thể Trung Quốc tăng nhập khẩu chỉ Ä‘Æ¡n giản là tranh thủ cÆ¡ há»™i tích trữ khi giá rẻ.

NÆ°á»›c này Ä‘ã hoàn thành giai Ä‘oạn Má»™t của chiến lược dá»± trữ khoảng 91 triệu thùng, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 9 ngày tiêu thụ, so vá»›i mức 90 ngày theo yêu cầu của CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) mà Trung Quốc là má»™t thành viên.

Phần đầu của giai Ä‘oạn 2 có thể họ tích trữ khoảng 80 triệu thùng, theo nhận định của hãng tÆ° vấn Energy Aspects. Con số này má»›i chỉ bằng má»™t ná»­a kế hoạch 170 triệu thùng, có nghÄ©a là còn nhiều chá»— chứa để nhập thêm dầu nữa (giả thiết là các kho chứa Ä‘ã hoàn tất và sẵn sàng chứa dầu).

Nếu Ä‘úng vậy thì Trung Quốc có thể sẽ còn tăng nhập khẩu dầu thô hÆ¡n nữa trong những tháng tá»›i, đặc biệt nếu giá duy trì lâu ở mức thấp nhất gần 4 năm.

Nguồn tin: Cafef