Khi còn gần một tháng nữa là đến năm 2023, triển vọng năng lượng của châu Âu tích cực hơn nhiều so với dự đoán của nhiều nhà phân tích khi bước vào mùa đông.
Nhiệt độ mùa đông ôn hòa bất thường trên khắp lục địa và việc Liên minh châu Âu xoay trục thành công khỏi khí đốt qua đường ống của Nga đã khiến nguồn cung ổn định và giá giảm từ mức đỉnh trước đó.
Ngoài ra, giúp giải quyết những dự đoán ảm đạm về tình trạng thiếu năng lượng và tăng trưởng kinh tế bị đình trệ ở EU là việc tăng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và một đường ống dẫn dầu Baltic mới từ Na Uy - những diễn biến đã cho phép lục địa này bắt đầu bổ sung trữ lượng khí đốt của mình.
Nhưng các nhà lãnh đạo châu Âu đã chuyển sự chú ý của họ sang mùa đông tới, nơi họ có thể phải đối mặt với một thời tiết khắc nghiệt hơn, một Trung Quốc mở cửa trở lại với nhu cầu năng lượng lớn hơn và giá cả biến động hơn đối với người tiêu dùng.
“Khi nền kinh tế Trung Quốc phục hồi, sẽ không dễ để mua khối lượng theo kế hoạch trên thị trường thế giới”, Fatih Birol, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), đã cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn vào cuối tháng 1 với tạp chí Handelsblatt của Đức. “Không còn khí đốt của Nga, Trung Quốc trở lại với tư cách là nhà nhập khẩu, tăng trưởng nguồn cung ít: ba yếu tố này khiến mùa đông tới trở thành một thách thức.”
Các nhà phân tích dự báo, Trung Quốc, mở cửa trở lại sau nhiều năm phong tỏa vì COVID, sẽ cạnh tranh để giành nguồn cung LNG hạn chế trong một thị trường vốn đã thắt chặt, vào thời điểm giá năng lượng toàn cầu tăng cao - từ dầu mỏ đến than đá - có thể sẽ tác động mạnh đến người tiêu dùng và góp phần làm tăng lạm phát thực phẩm và dịch vụ.
Điều này khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trở thành một yếu tố khó lường quan trọng cho mùa đông châu Âu tới mà các nhà lãnh đạo và quan chức sẽ theo dõi sát sao.
Agathe Demarais, giám đốc dự báo toàn cầu của Economist Intelligence Unit, nói với RFE/RL: “Tình hình thiên về sự không chắc chắn và việc lên kế hoạch cho mùa đông tới khó khăn. Có lo ngại về nhu cầu của Trung Quốc, thời tiết và cách để nạp đầy kho chứa khí đốt ở châu Âu – tất cả những điều này có thể khó dự đoán. Nhưng mối quan tâm chính ở đây là về giá cả.”
Một châu Âu 'may mắn'
Sau cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 của Nga, Châu Âu đã nhanh chóng mua nguồn cung LNG toàn cầu khi EU cam kết cắt giảm nhập khẩu khí đốt của Nga. Theo Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford, các nước châu Âu đã tăng nhập khẩu LNG từ 83 tỷ mét khối (bcm) vào năm 2021 lên 141 bcm vào năm 2022.
Với hy vọng bảo vệ người tiêu dùng, các chính phủ trên khắp châu Âu đã thực hiện các khoản thanh toán hỗ trợ hóa đơn năng lượng khổng lồ cho người tiêu dùng và doanh nghiệp - với tổng trị giá lên tới 768 tỷ đô la, theo Bruegel, một tổ chức tư vấn tập trung vào các chính sách của châu Âu.
Tiêu thụ trong khối 27 quốc gia cũng giảm do giá tăng và mùa đông ấm áp. Cho đến nay, châu Âu đã sử dụng khoảng một nửa lượng khí đốt từ các cơ sở lưu trữ vào thời điểm này so với hai mùa đông trước đó, với các dự báo cho thấy thời gian tới nhiệt độ sẽ tiếp tục ôn hòa.
Tuy nhiên, ngay cả khi các cơ sở dự trữ được bổ sung, vẫn còn nhiều lo ngại cho năm tới.
Châu Á - không chỉ Trung Quốc - nhu cầu về khí đốt đang tăng và sẽ tăng hơn nữa khi nền kinh tế Trung Quốc - và mức tiêu thụ LNG của nước này - quay trở lại tốc độ trước đây. Timera Energy, một công ty tư vấn toàn cầu, cho biết thị trường khí đốt vẫn đang hoạt động ở ngưỡng khả năng cung ứng, có nghĩa là biến động giá mạnh và biến động chắc chắn sẽ còn xảy ra.
'Thời gian khủng hoảng'
Như Demarais lưu ý, cho đến nay, châu Âu đã “cực kỳ may mắn” về mặt thời tiết và đã thành công trong việc mua LNG và thay thế sự phụ thuộc của mình vào khí đốt của Nga bằng nguồn cung qua đường ống từ Algeria và Na Uy.
Nhưng những câu hỏi xung quanh nhu cầu của Trung Quốc có thể là yếu tố chính để xác định lạm phát và giá cả có thể khiến mùa đông tới trở thành “thời điểm khủng hoảng” đối với châu Âu, bà nói thêm.
Khi giá khí đốt tăng vọt vào năm ngoái sau khi Moscow cắt nguồn cung cho châu Âu sau cuộc xâm lược, khối này bắt đầu nhập khẩu lượng LNG kỷ lục, từ đó đẩy giá LNG giao ngay tới châu Á lên mức cao lịch sử.
Điều này đặt Trung Quốc vào một vị trí độc nhất để tác động đến châu Âu vào mùa đông tới.
Nếu Trung Quốc phục hồi tương đối nhanh chóng sau cuộc suy thoái kinh tế do phong tỏa COVID-19 khiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng chậm lại còn 3,3% vào năm ngoái, thì nhu cầu hàng hóa của nước này sẽ nhanh chóng tăng lên.
Trung Quốc chiếm gần 1/5 lượng tiêu thụ dầu toàn cầu và vượt qua Nhật Bản vào năm 2021 để trở thành nhà nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới. Quốc gia này cũng chiếm hơn một nửa nhu cầu về đồng, niken và kẽm của thế giới.
Nếu nền kinh tế Trung Quốc phục hồi nhanh chóng, nó có thể khiến giá hàng hóa chịu áp lực tăng mạnh và khiến lạm phát ở mức cao ở châu Âu cũng như những nơi khác ở phương Tây.
Yếu tố Trung Quốc
Nhưng các nhà phân tích cũng cho rằng có nhiều biến số liên quan đến Trung Quốc có thể quyết định loại hiệu ứng lan tỏa nào sẽ được cảm nhận ở châu Âu.
Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại ngân hàng đầu tư Natixis, cho biết Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục mua các nguồn năng lượng và nền kinh tế của nước này sẵn sàng tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn nhiều so với những năm gần đây, với các mục tiêu của chính phủ Trung Quốc. chiếm trên 5% GDP vào năm 2023.
Tuy nhiên, bà nói thêm rằng Trung Quốc đã tìm mọi cách để đảm bảo nguồn cung năng lượng của mình thông qua các thỏa thuận giảm giá với các quốc gia như Nga, Malaysia và Qatar, điều này có thể làm giảm tác động mà nhu cầu năng lượng đang trỗi dậy của nước này có thể gây ra đối với châu Âu vào năm 2023.
Garcia-Herrero nói với RFE/RL: “Chắc chắn sẽ có sự cạnh tranh, nhưng có lẽ ít hơn mức đáng sợ, đặc biệt là về tác động đối với giá cả”.
Trung Quốc hiện đang vật lộn với tình trạng thiếu khí đốt tự nhiên do nhiệt độ lạnh bất thường, cơ sở hạ tầng và quy định năng lượng yếu kém, bao gồm việc các quan chức cấp tỉnh và thành phố giảm trợ cấp khí đốt từng được sử dụng để kiểm soát các hóa đơn sưởi ấm.
Đáp lại, Bắc Kinh đã yêu cầu các chính quyền địa phương cung cấp nhiệt, nhưng không bơm thêm tiền để chi trả cho việc này. Điều này đã dẫn đến việc phân bổ theo định mức, khi nhiều hộ gia đình chỉ nhận đủ nhiên liệu cho nhu cầu nấu ăn.
Garcia-Herrero nói thêm rằng, với việc quan tâm đến lợi ích trong nước, Bắc Kinh sẽ thận trọng để tránh đẩy giá khí đốt lên cao, điều có thể ít ảnh hưởng đến châu Âu vào mùa đông tới hơn một số người dự đoán. Với số ca nhiễm COVID vẫn đang gia tăng trên khắp cả nước, việc mở cửa trở lại hoàn toàn nền kinh tế Trung Quốc cũng không phải là sắp xảy ra.
Điều này có thể giúp Brussels có thêm thời gian để tự bảo vệ mình khỏi những cú sốc nghiêm trọng có thể xảy ra vào mùa đông tới.
“Về lâu dài, châu Âu có thể ở vị thế tốt hơn nhiều do tất cả các bước mà EU đang thực hiện để thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga và đầu tư vào năng lượng tái tạo,” Demarais của Economist Intelligence Unit cho biết. “Nhưng từ quan điểm ngắn hạn, có rất nhiều lo ngại về tác động rộng lớn hơn đối với lạm phát và giá cả.”
Nguồn tin: RFE/RL
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
