Nhu cầu dầu của châu Á được ví nhÆ° “người khát nÆ°á»›c”. Các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông, vì vậy Ä‘ã lên kế hoạch tăng lượng dá»± trữ dầu thô tại châu Á để củng cố thị phần tại khu vá»±c này.

Tranh giành thị phần châu Á

Trong quá khứ, các nÆ°á»›c Âu - Mỹ luôn là trung tâm của nhu cầu dầu mỏ. Tuy nhiên sau cuá»™c khủng hoảng tài chính toàn cầu, các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông bị buá»™c tranh giành thị trường châu Á vá»›i Nga.

Việc Nga tăng nguồn cung cấp dầu tại châu Á Ä‘ã nhắc nhở các nÆ°á»›c sản xuất Trung Đông đẩy mạnh kế hoạch dá»± trữ dầu tại châu Á. Hiện, Nga Ä‘ang thông qua đường ống dẫn dầu từ Đông Siberia đến bờ biển Thái Bình DÆ°Æ¡ng (ESPO) cung cấp dầu giá rẻ cho Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Đài Loan và các nÆ°á»›c châu Á khác, thay thế các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông.

Nhà phân tích của CÆ¡ quan Phân tích an ninh năng lượng Vivek Mathur, cho biết: “Hiện nay, lượng cung cấp dầu của ESPO sang các nÆ°á»›c châu Á còn thấp, trong tÆ°Æ¡ng lai gần có thể không đặt ra mối Ä‘e dọa, nhÆ°ng má»™t khi ESPO tăng nguồn cung dầu, các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông có thể phải tiến vào cuá»™c chiến vá»›i Nga để bảo vệ thị phần”.

Tháng 12-2009, Bá»™ trưởng dầu mỏ Ả Rập Saudi, Ali al-Naimi cho biết Ả Rập Saudi Ä‘ã chấp nhận đề nghị thành lập "kho dá»± trữ dầu thô vài triệu thùng” tại Nhật Bản, trong Ä‘ó nêu bật nhu cầu của Trung Quốc và châu Á, cÅ©ng nhÆ° tầm quan trọng ngày càng gia tăng của các nÆ°á»›c này. Kế hoạch này Ä‘ang trong giai Ä‘oạn thảo luận.

Giám đốc CÆ¡ quan tÆ° vấn năng lượng châu Á - Thái Bình DÆ°Æ¡ng (APEC), Al Troner, nói: “Nhật Bản sẽ là bàn đạp để Ả Rập Saudi thâm nhập vào thị trường Trung Quốc. Ả Rập Saudi có thể sá»­ dụng tàu chở dầu nhỏ hÆ¡n cung cấp dầu thô cho nhà máy lọc dầu nhỏ tại khu vá»±c ven biển Trung Quốc. Kho dá»± trữ dầu trên sẽ giúp trung chuyển lô hàng lá»›n 200 triệu thùng từ Ả Rập Saudi đến Đông Á, giao đến tay các nhà máy lọc dầu nhỏ ven biển”.

Giám đốc công ty dịch vụ thông tin thị trường PFC Energy, David Kirsch, bổ sung: “Trong trường hợp xuất hiện sá»± gián Ä‘oạn về nguồn cung cấp dầu, Ả Rập Saudi sẽ mang lượng dầu dá»± trữ này xuất cho Nhật Bản hoặc Trung Quốc”.

Tuy nhiên, Ả Rập Saudi lạc hậu hÆ¡n Abu Dhabi trong việc giành thị phần tại khu vá»±c Đông Á. Đầu năm ngoái, má»™t công ty dầu mỏ của Abu Dhabi Ä‘ã thành lập kho dá»± trữ dầu thô tại miền nam Nhật Bản, nÆ°á»›c tiêu thụ dầu lá»›n thứ ba thế giá»›i. Đồng thời, Hàn Quốc cÅ©ng Ä‘ã đạt thỏa thuận tÆ°Æ¡ng tá»± vá»›i má»™t số công ty dầu của nÆ°á»›c ngoài, trong Ä‘ó có má»™t công ty của Pháp.

Nhắm đến Đông Nam Á và Trung Quốc

Những người trong ngành công nghiệp dầu mỏ cho biết ngoài Bắc Á, các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông cÅ©ng Ä‘ang xem xét khả năng dá»± trữ dầu thô tại Nam Á và Đông Nam Á. Qatar có ý định dá»± trữ dầu thô tại má»™t hòn đảo nhỏ của Indonesia, cách Singapore 45 phút di chuyển bằng đường biển.

Má»™t nguồn tin giấu tên cho biết Singapore Ä‘ang xây dá»±ng cÆ¡ sở dá»± trữ dầu dÆ°á»›i lòng đất, thu hút các nÆ°á»›c sản xuất dầu mỏ Trung Đông, bao gồm Ả Rập Saudi. Ả Rập Saudi cÅ©ng xem xét việc dá»± trữ dầu thô tại Trung Quốc.

Trong năm 2007, nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»›n thứ năm thế giá»›i là Iran Ä‘ã ký má»™t biên bản ghi nhá»› vá»›i Trung Quốc về khả năng thiết lập kho dá»± trữ chiến lược dầu thô tại nÆ°á»›c này. Chính phủ Iran sẽ xúc tiến thành lập kho dá»± trữ dầu tại Trung Quốc trong năm nay. Má»™t quan chức của Công ty dầu quốc gia Iran (NIOC) cho biết: “Đây là má»™t trong những mục tiêu quan trọng của chúng tôi trong năm”.

Trong khi Ä‘ó, Ấn Độ cÅ©ng cùng các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông thảo luận việc xây dá»±ng cÆ¡ sở dá»± trữ dầu để tăng cường an ninh năng lượng.

Hiện nay, Nga vận chuyển dầu thô đến châu Á khoảng 300.000 thùng/ngày và kế hoạch trÆ°á»›c khi kết thúc năm sẽ tăng lên 600.000 thùng/ngày. Mặc dù khối lượng xuất khẩu không lá»›n so vá»›i các nÆ°á»›c sản xuất dầu Trung Đông nhÆ°ng Nga Ä‘ang Ä‘e dọa thị phần của các nÆ°á»›c này.

(Reuters)