Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ tổ chức các cuộc đàm phán "trực tiếp" cấp cao với Iran tại một "cuộc họp rất quan trọng" trong tuần này trong khi cảnh báo Tehran rằng họ sẽ gặp "nguy hiểm lớn" nếu các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân nước này không thành công.
Bộ trưởng ngoại giao Iran xác nhận một cuộc họp đã được lên lịch diễn ra vào ngày 12 tháng 4, nhưng các cuộc đàm phán sẽ là "gián tiếp".
"Iran và Hoa Kỳ sẽ gặp nhau tại Oman vào thứ Bảy để đàm phán cấp cao gián tiếp", Bộ trưởng ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho biết trên X vào ngày 7 tháng 4 ngay sau khi Trump bình luận về các cuộc đàm phán.
"Đây vừa là cơ hội vừa là thử thách. Quyền quyết định đang nằm tỏng tay của Hoa Kỳ".
Iran đã nhấn mạnh vào các cuộc đàm phán gián tiếp, nói rằng họ sẽ không tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp miễn là chiến dịch "gây sức ép tối đa" của Trump đối với Tehran vẫn có hiệu lực.
Araghchi sau đó nói với hãng thông tấn bán chính thức Tasnim của Iran rằng đặc phái viên Hoa Kỳ tại Trung Đông Steve Witkoff sẽ tham dự các cuộc đàm phán, nhưng hai bên sẽ chỉ trao đổi thông qua một bên trung gian.
Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng các cuộc đàm phán đang diễn ra "ở cấp độ rất cao, gần như là cấp độ cao nhất", và nhấn mạnh rằng không có bên trung gian nào tham gia.
Ông không nói ai sẽ đại diện cho Hoa Kỳ. Witkoff chưa bình luận công khai về việc ông có tham dự các cuộc đàm phán hay không.
"Chúng tôi có một cuộc họp rất lớn và chúng ta sẽ xem điều gì có thể xảy ra. Tôi nghĩ mọi người đều đồng ý rằng việc đạt được một thỏa thuận sẽ là điều đáng mong muốn", Trump nói trong một cuộc họp báo bất ngờ với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
"Nếu các cuộc đàm phán với Iran không thành công, tôi nghĩ Iran sẽ gặp nguy hiểm lớn", Trump nói, đồng thời nhấn mạnh rằng nước cộng hòa Hồi giáo này không được phép phát triển vũ khí hạt nhân.
Netanyahu đã cân nhắc ngắn gọn, bày tỏ sự ủng hộ đối với một thỏa thuận theo kiểu Libya với Iran - ám chỉ đến một thỏa thuận năm 2003 trong đó quốc gia châu Phi này đồng ý tháo dỡ các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt của mình.
Iran khẳng định chương trình hạt nhân của mình là vì mục đích dân sự và trước đó đã bác bỏ khả năng đạt được một thỏa thuận theo kiểu Libya.
Đầu tháng này, Trump đã kêu gọi "đàm phán trực tiếp" với Tehran, nói rằng chúng "nhanh hơn" và đưa ra sự hiểu biết tốt hơn so với việc sử dụng các bên trung gian. Khi đó, Trump đã gợi ý rằng một thỏa thuận mới với Iran có thể "khác biệt và có thể mạnh hơn nhiều" so với thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Trước đó, ông đã gửi một lá thư cho Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei kêu gọi đàm phán và cảnh báo về hành động quân sự nếu ngoại giao thất bại.
Tổng thống Iran Masud Pezeshkian vào ngày 5 tháng 4 cho biết Tehran sẵn sàng tham gia đối thoại trên "thế cân bằng". Ngày hôm sau, Araghchi tuyên bố rằng Tehran đã sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán gián tiếp.
Sau khi hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018 trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình với tư cách là tổng thống, Trump đã áp đặt lại các lệnh trừng phạt đối với Iran vốn đã được dỡ bỏ theo thỏa thuận. Iran đã trả đũa bằng cách đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình và hiện đang làm giàu uranium ở độ tinh khiết 60 phần trăm, được mô tả là gần cấp độ vũ khí.
Thỏa thuận năm 2015, chính thức được gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), có cơ chế phục hồi cho phép khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc đối với Iran. Nhưng một khi thỏa thuận hết hạn vào tháng 10, các cường quốc thế giới sẽ mất khả năng kích hoạt cơ chế này.
Trump đã đe dọa sẽ ném bom Iran nếu không có thỏa thuận nào về chương trình hạt nhân của Tehran. Iran đã cảnh báo rằng họ sẽ đưa ra phản ứng "cứng rắn" đối với bất kỳ hành vi xâm lược nào và đã ám chỉ rằng họ sẽ phát triển bom nếu bị tấn công.
Washington đã gửi đi những thông điệp trái chiều về việc liệu họ có muốn hạn chế hoạt động làm giàu uranium của Iran hay phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay không.
Iran vẫn chưa bình luận về lời khẳng định của Trump rằng các cuộc đàm phán trực tiếp đã bắt đầu.
Nour News, một trang web liên kết với Ali Shamkhani, cố vấn cấp cao của nhà lãnh đạo tối cao Iran, mô tả những phát biểu của Trump là "một nỗ lực được tính toán để định hình dư luận" nhằm mục đích miêu tả Washington là bên chủ động ngoại giao và Tehran là bên phản đối đối thoại.
Nguồn tin: xangdau.net/RFE/RL
