Nhu cầu vá» dầu má» trên toàn cầu sẽ tăng ít nhất 10% trong vòng 20 năm tá»›i. Và 9% trong nhu cầu này có lẽ sẽ được cung cấp từ các nguồn ở khu vá»±c Trung Äông và Bắc Phi. Hiện nay Iraq được coi là quốc gia duy nhất có khả năng Ä‘áp ứng nhu cầu vá» dầu má» trong những năm tá»›i. Những trữ lượng dầu má» khổng lồ cá»§a Iraq Ä‘ang chuẩn bị Ä‘em lại sá»± giàu có cho đất nước này. Nhưng trước khi Ä‘iá»u Ä‘ó xảy đến, chính quyá»n Iraq phải cải thiện tình hình an ninh trong nước và kiểm soát nạn tham nhÅ©ng.
Sắp tá»›i dá»± kiến Exxon Mobil Corp., BP và Eni sẽ đầu tư khoảng 100 tỉ USD để nâng cấp hoạt động cho 3 khu vá»±c khai thác dầu mỠở miá»n Nam Iraq. Thamer Ghadhban, cố vấn hàng đầu cá»§a Thá»§ tướng Iraq, cho biết việc nâng cấp khu má» Tây Qurna - 1 do Exxon Mobil chịu trách nhiệm, phần còn lại do BP và Eni đầu tư nâng cấp hai khu má» Rumaila và Zubair.
Theo tính toán cá»§a các chuyên gia, Iraq có trữ lượng dầu má» khoảng 115 tỉ thùng Ä‘ang được khai thác và còn xấp xỉ 200 tỉ thùng dầu vẫn còn chưa được khai thác trong hai tháºp niên qua. Äó là những gì mà không ai biết rõ hÆ¡n Shahristani. Hussain al-Shahristani, 70 tuổi, Bá»™ trưởng Dầu má» Iraq trong 4 năm qua và được đỠbạt vị trí phó thá»§ tướng vào cuối năm 2010, là ngưá»i chịu trách nhiệm đưa kho vàng Ä‘en này lên mặt đất cung cấp cho thị trưá»ng thế giá»›i. Ông biết thá»i gian Ä‘ang trôi qua, và phải trông cáºy vào sá»± đầu tư cá»§a các công ty dầu má» thế giá»›i. Nhưng Shahristani cÅ©ng biết ông có thể Ä‘òi há»i nÆ¡i há» những Ä‘iá»u gì.
Khoản đầu tư lá»›n sẽ giúp Iraq nhanh chóng trở thành quốc gia xuất khẩu dầu má» lá»›n nhất thế giá»›i. Tất cả 3 khu má» dầu Tây Qurna-1, Rumaila và Zubair hiện cung cấp khoảng 2 triệu thùng dầu/ngày, chuẩn bị cho tổng sản lượng từ 3 khu vá»±c này đạt ít nhất 6,8 triệu thùng dầu/ngày vào năm 2017, theo những hợp đồng ký kết bởi các công ty cách Ä‘ây 3 năm. Sá»± phát triển ngoạn mục theo dá»± kiến có thể biến Iraq - quốc gia thành viên cá»§a OPEC, Tổ chức những quốc gia xuất khẩu dầu má» - trở thành má»™t trong những nhà sản xuất dầu thô lá»›n nhất thế giá»›i trong nay mai.
Theo Ä‘ánh giá cá»§a giá»›i chuyên gia CÆ¡ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA), Iraq hiện nằm trong số vài khu vá»±c có lượng trầm tích dầu rất lá»›n chưa được khai thác.
Công ty Dầu má» miá»n Nam cá»§a Iraq (SOC) Ä‘ã làm việc cáºt lá»±c trong hÆ¡n 30 năm qua để cố gắng thiết láºp Rumaila thành má»™t trong những khu má» lá»›n nhất thế giá»›i. Nhưng, những năm tháng chiến tranh và xung đột Ä‘ã gây thiệt hại không nhá» cho sá»± phát triển cá»§a khu má» và sá»± đầu tư yếu á»›t Ä‘ã dẫn đến hàng loạt những thách thức cho SOC. Trong tương lai, sá»± hợp tác giữa SOC và BP - cÅ©ng như vá»›i đối tác National Petroleum Corp. (CNPC) cá»§a Trung Quốc - hứa hẹn mang đến cuá»™c sống má»›i cho khu má» giàu tiá»m năng Rumaila. Rumaila nắm giữ trữ lượng khoảng 17 tỉ thùng dầu và là khu má» lá»›n thứ 4 trên thế giá»›i. Rumaila hiện sản xuất khoảng 1 triệu thùng dầu/ngày dưới sá»± Ä‘iá»u hành cá»§a SOC. Nếu cả 3 công ty SOC, CNPC và BP cùng hợp tác, sản lượng cá»§a Rumaila có thể là 2,85 triệu thùng dầu/ngày biến nó thành khu má» lá»›n thứ 2 trên thế giá»›i.
Năm 2009, chính quyá»n Iraq Ä‘ã cho đấu thầu 10 má» dầu. Kết quả là hai công ty cá»§a Nga là Lukoil và Statoil được phép khai thác khu má» Tây Qurna-2, còn khu má» Badra thuá»™c vá» má»™t số công ty khác cÅ©ng cá»§a Nga. Riêng Petronas cá»§a Malaysia và Japex cá»§a Nháºt Bản nắm quyá»n khai thác má» Garral ở miá»n Nam Iraq. Hai má» Kayara và Neumann ở miá»n Trung Iraq giao cho Công ty Phát triển dầu khí Sonangol cá»§a Cá»™ng hòa Angola khai thác.
Vá» phía mình, Mỹ cÅ©ng đầu tư 6 tỉ USD vào khai thác dầu khí ở Iraq, trong Ä‘ó bao gồm việc xây dá»±ng má»™t số cÆ¡ sở hóa dầu ở phía nam thành phố Basra và cung cấp hàng ngàn việc làm cho dân địa phương. Chá»§ tịch Ủy ban Äầu tư thành phố Basra (BIC), ông Alheiaih Khalaf al-Badran hứa hẹn cung cấp sá»± há»— trợ cho dá»± án đầu tư cá»§a Công ty Chevron Phillips Chemical (CPC) - Mỹ cÅ©ng như các công ty quốc tế Ä‘ang hiện diện như Shell và BP. CPC cam kết sẽ sá» dụng những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay tương hợp vá»›i môi trưá»ng để tiến hành khai thác má» dầu ở Basra nói riêng và Iraq nói chung. Dá»± án cá»§a CPC cÅ©ng sẽ bao gồm việc Ä‘áp ứng nhu cầu sá» dụng Ä‘iện cá»§a ngưá»i dân Basra trong tương lai.
![]() |
Tàu chở 1 triệu thùng dầu nhẹ Basra cung cấp cho phương Tây 600.000 thùng và 400.000 thùng cho công ty KOGAS cá»§a Hàn Quốc. |
Al-Badran cÅ©ng khẳng định chính quyá»n Iraq sẵn sàng tạo má»i Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho CPC như là cấp giấy phép đầu tư nhằm tạo cÆ¡ sở pháp lý cho dá»± án khai thác dầu khí và những yêu cầu khác như miá»…n thuế nháºp khẩu nguyên váºt liệu đồng thá»i cấp visa cho công nhân viên và chuyên gia Mỹ cÅ©ng như trách nhiệm bảo vệ an ninh cần thiết. CPC cá»§a Mỹ từng có những dá»± án đầu tư tương tá»± vào hÆ¡n 80 quốc gia khác trên thế giá»›i, nhất là Aráºp Xêút và Qatar ở khu vá»±c Trung Äông. Mỹ cùng vá»›i KOGAS Ä‘ã ký hợp đồng vá»›i Bá»™ Dầu má» Iraq giành quyá»n khai thác má» khí Akkas ở tỉnh Anbar miá»n Tây Iraq - má» khí lá»›n nhất Iraq có trữ lượng được Ä‘ánh giá hàng nghìn tỉ mét khối.
Ahmedal-Shama'a, Thứ trưởng Bá»™ Dầu má» Iraq, cho biết việc phát triển má» khí Akkas sẽ Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng trong nước và mở đưá»ng cho sá»± thiết láºp ná»n công nghiệp hóa dầu đầy hứa hẹn. Iraq - quốc gia có trữ lượng khí đứng hàng thứ 10 trên thế giá»›i - sẽ ưu tiên khai thác má» khí để Ä‘áp ứng như tiêu thụ Ä‘iện trong nước và sau Ä‘ó sẽ hướng đến xuất khẩu.
Theo Ä‘ánh giá cá»§a các chuyên gia, dầu má» sản xuất được chưa đủ để xây dá»±ng má»™t ná»n kinh tế bá»n vững và thiết láºp má»™t nhà nước ổn định mà nó Ä‘òi há»i phải có an ninh cÅ©ng như luáºt pháp và chính trị ổn định. Iraq cần phải có những đưá»ng ống dẫn dầu, những trạm bÆ¡m, tàu chở dầu và các cảng an ninh để xuất khẩu dầu thô. Và ngưá»i Iraq Ä‘ang bắt đầu thá»±c hiện những Ä‘iá»u này. Má»™t yếu tố khác cÅ©ng không kém phần quan trá»ng để phát triển công nghiệp dầu mỠở Iraq - Ä‘ó là sá»± bảo đảm an ninh cho các công nhân, kỹ sư, nhà máy và những kho dá»± trữ.
Äể bảo đảm an ninh, đội ngÅ© chuyên gia cá»§a các công ty dầu má» phải sống và làm việc trong những khu trại được canh gác nghiêm ngặt và tránh Ä‘i ra khá»i phạm vi an toàn. Những cuá»™c Ä‘ánh bom khá»§ng bố, những vụ ám sát chính trị, bắt cóc xảy ra hàng ngày trên đất nước Iraq, cướp Ä‘i mạng sống cá»§a hÆ¡n 4.000 dân thưá»ng chỉ riêng trong năm 2011 - hÆ¡n số ngưá»i chết trong cuá»™c xung đột bạo lá»±c ở Ai Cáºp và Tunisia.
Nguồn tin: Cand