Dá»± án lá»c hóa dầu 22 tỉ USD chỉ còn chá» quyết định phê duyệt cuối cùng của Thủ tÆ°á»›ng là sẽ chính thức triển khai
Ngày 30-9, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã làm việc vá»›i các Ä‘Æ¡n vị liên quan để thẩm định dá»± án Tổ hợp lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i (dá»± án Victory Project). Sau buổi làm việc, ông Hồ Quốc DÅ©ng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh, cho biết há»™i đồng thẩm định Ä‘ã nhất trí thông qua dá»± án vá»›i 100% ý kiến đồng ý.
Còn giải trình thêm
Theo ông DÅ©ng, sắp tá»›i, dá»± án sẽ trình Chính phủ phê duyệt bổ sung vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí Việt Nam giai Ä‘oạn đến năm 2015, định hÆ°á»›ng đến năm 2025. Sau Ä‘ó, UBND tỉnh sẽ cấp giấy chứng nháºn đầu tÆ° và được hưởng Æ°u Ä‘ãi giống các dá»± án lá»c hóa dầu khác của Việt Nam. Äể chuẩn bị cho quá trình triển khai dá»± án, ông Man Ngá»c Lý, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Bình Äịnh, cho hay tỉnh chủ trÆ°Æ¡ng không kêu gá»i, thu hút thêm các dá»± án đầu tÆ° má»›i vào Khu Kinh tế NhÆ¡n Há»™i. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng cÅ©ng Ä‘ã sẵn sàng để phục vụ dá»± án.
Khu Kinh tế NhÆ¡n Há»™i (tỉnh Bình Äịnh) Ä‘ã dành đất sẵn cho dá»± án lá»c dầu 22 tỉ USD Ảnh: ANH TÚ
Hiện Táºp Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT, chủ đầu tÆ° dá»± án) Ä‘ã ký thá»a thuáºn vá»›i Táºp Ä‘oàn Dầu má» Saudi Aramco (Ả Ráºp Saudi), theo Ä‘ó má»—i bên Ä‘óng góp 40% vốn; còn lại 20% vốn dành cho nhà đầu tÆ° Việt Nam. Äến nay, PTT vẫn chÆ°a tìm được đối tác Việt Nam nhÆ°ng theo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh Lê Hữu Lá»™c, PTT và Saudi Aramco khẳng định nếu doanh nghiệp Việt Nam không tham gia góp vốn thì há» cÅ©ng sắp xếp đủ 100% vốn để triển khai dá»± án.
Theo nguồn tin của Báo NgÆ°á»i Lao Äá»™ng, mặc dù các thành viên thẩm định Ä‘á»u thừa nháºn tính khả thi của dá»± án nhÆ°ng nhiá»u ý kiến vẫn yêu cầu chủ đầu tÆ° giải trình bổ sung má»™t số yếu tố.
Cụ thể, sản phẩm của dá»± án này sẽ tiêu thụ trong nÆ°á»›c và xuất khẩu vá»›i tỉ lệ ra sao. Thá»±c tế, phía chủ đầu tÆ° nghiêng vá» phÆ°Æ¡ng án tiêu thụ phần lá»›n trong nÆ°á»›c bởi không tốn chi phí chuyên chở, có lợi hÆ¡n xuất khẩu. Äiểm khó là dá»± án này triển khai cùng thá»i Ä‘iểm vá»›i má»™t số dá»± án lá»c hóa
dầu khác.
“Có dá»± án Ä‘ã Ä‘á»™ng thổ nhÆ° VÅ©ng Rô vẫn khó thành công vì chÆ°a có vốn. NhÆ° váºy, trong trÆ°á»ng hợp các dá»± án trong nÆ°á»›c tuy Ä‘ã Ä‘á»™ng thổ nhÆ°ng không xây dá»±ng được thì dá»± án Victory Project sẽ có thị phần để tiêu thụ. TrÆ°á»ng hợp các dá»± án kia xây dá»±ng được thì sản phẩm từ dá»± án Victory Project phải cạnh tranh” - nguồn tin này nêu rõ.
Ngoài ra, há»™i đồng thẩm định cÅ©ng băn khoăn việc nhà đầu tÆ° dá»± kiến năm 2015 sẽ láºp dá»± toán chi tiết, năm 2017 bắt đầu xây dá»±ng và đến năm 2021 sẽ cho ra Ä‘á»i thành phẩm... là quá nhanh. Hầu hết các dá»± án hóa lá»c dầu lá»›n nhất của Việt Nam từ trÆ°á»›c đến nay Ä‘á»u thá»±c hiện trên 10 năm.
Hiệu quả kinh tế phải gắn vá»›i môi trÆ°á»ng
Theo ông Hồ Quốc DÅ©ng, dá»± án triển khai sẽ Ä‘óng góp khoảng 3%-4% GDP cả nÆ°á»›c, 30%-40% GDP của tỉnh Bình Äịnh. Phía PTT cÅ©ng nhiá»u lần khẳng định dá»± án này sẽ lá»c khoảng 12 triệu tấn dầu thô/năm để ra các sản phẩm xăng dầu và 8 triệu tấn dầu thô/năm phục vụ cho hóa dầu. Ngoài phần cung ứng trong nÆ°á»›c, sản phẩm từ dá»± án sẽ xuất khẩu Ä‘i các nÆ°á»›c trong khu vá»±c ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nháºt Bản…
Ở góc Ä‘á»™ chuyên gia, TS Lê Äăng Doanh lÆ°u ý dá»± án này vá» bản chất cÅ©ng giống các dá»± án đầu tÆ° của nhiá»u táºp Ä‘oàn Ä‘a quốc gia khác ồ ạt chuyển vá» Việt Nam để hưởng Æ°u Ä‘ãi vỠđất Ä‘ai nhÆ° được bàn giao đất sạch, thuế và tiá»n sá» dụng đất, đặc biệt là có nguồn nhân công giá rẻ.
Vấn Ä‘á» môi trÆ°á»ng cÅ©ng được TS Lê Äăng Doanh đặc biệt lÆ°u tâm. “Phải rất chú ý đến ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng. Singapore khi xây dá»±ng nhà máy lá»c dầu, há» Ä‘á»u đặt ở các hòn đảo, tránh xa khu vá»±c dân cÆ°. Do Ä‘ó, phải xem xét đến thiết kế của phía chủ đầu tÆ° Ä‘Æ°a ra xem há» triển khai thế nào, có ảnh hưởng đến môi trÆ°á»ng không; cần làm rõ công nghệ của PTT có phải là công nghệ nguồn của há» hay phải nháºp khẩu, có bảo đảm chất lượng không” - ông Doanh gợi ý.
Cần sá»± giám sát kỹ Nếu được Thủ tÆ°á»›ng thông qua, dá»± án Nhà máy Lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i sẽ là dá»± án hóa dầu có quy mô lá»›n nhất từ trÆ°á»›c đến nay cả vá» vốn đầu tÆ° lẫn công suất. NhÆ° váºy, ngoài Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất ở Quảng Ngãi Ä‘ã hoạt Ä‘á»™ng, trong vài năm tá»›i, cả nÆ°á»›c sẽ có thêm 3 nhà máy là Nghi SÆ¡n (Thanh Hóa), VÅ©ng Rô (Phú Yên) và NhÆ¡n Há»™i (Bình Äịnh). Chỉ riêng Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất sá» dụng dầu thô của Việt Nam, các nhà máy còn lại khi hoạt Ä‘á»™ng sẽ phải nháºp khẩu nguyên liệu từ Trung Äông, châu Phi, Trung Mỹ... Má»™t khi Ä‘ã nháºp khẩu nguyên liệu thì lợi ích các nhà máy mang lại cho ná»n kinh tế sẽ hạn chế, trong khi ngành lá»c hóa dầu lại nháºn không ít chính sách Æ°u Ä‘ãi. ChÆ°a kể, có gì bảo đảm nguồn dầu thô từ nÆ°á»›c ngoài sẽ được cung cấp dài hạn! Theo các chuyên gia vá» năng lượng, ngành lá»c hóa dầu có ảnh hưởng lá»›n đến môi trÆ°á»ng. Do váºy, trong quá trình thá»±c hiện các dá»± án nhà máy lá»c dầu, nếu các cÆ¡ quan hữu trách không giám sát kỹ dá»… dẫn hệ lụy môi trÆ°á»ng bị tàn phá nhÆ° Ä‘ã từng xảy ra ở các dá»± án thủy Ä‘iện. Tháºm chí, nếu thiết bị sá» dụng cho quy trình lá»c hóa dầu không đạt tiêu chuẩn hiện đại thì vô hình trung Việt Nam là... “Ä‘iểm đến” tiêu thụ công nghệ lạc háºu của má»™t số công ty nÆ°á»›c ngoài. Chiến lược dầu khí Việt Nam, dá»± báo nhu cầu các sản phẩm lá»c dầu trong nÆ°á»›c, giai Ä‘oạn 2011-2015 dao Ä‘á»™ng trong khoảng từ 15-20 triệu tấn/năm, tổng nhu cầu dá»± báo đến năm 2025 chỉ là 27 triệu tấn/năm. Vá»›i công suất 6 triệu tấn dầu thô/năm (dá»± kiến sẽ tăng lên 10 triệu tấn/năm) của Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất hiện nay Ä‘ã Ä‘áp ứng khoảng 30% nhu cầu xăng dầu ná»™i địa. Trong vài năm tá»›i, khi 2 nhà máy Nghi SÆ¡n (10 triệu tấn dầu thô/năm) và VÅ©ng Rô (8 triệu tấn dầu thô/năm) Ä‘Æ°a vào hoạt Ä‘á»™ng, hoàn toàn bảo đảm nhu cầu của cả nÆ°á»›c. NhÆ° váºy, vá»›i dá»± án “khủng” lá»c dầu NhÆ¡n Há»™i, liệu ngành lá»c hóa dầu Việt Nam có lâm vào tình trạng “bá»™i thá»±c”, đặc biệt khi thế giá»›i Ä‘ang dần chuyển sang đầu tÆ° vào các nhà máy chế biến năng lượng sinh há»c và tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế khác. Lê TrÆ°á»ng |
Nguồn tin: NLD