Dá»± án lá»c hóa dầu 22 tỉ USD chỉ còn chá» quyết định phê duyệt cuối cùng cá»§a Thá»§ tướng là sẽ chính thức triển khai
Ngày 30-9, Bá»™ Công Thương Ä‘ã làm việc vá»›i các đơn vị liên quan để thẩm định dá»± án Tổ hợp lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i (dá»± án Victory Project). Sau buổi làm việc, ông Hồ Quốc DÅ©ng, Phó Chá»§ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh, cho biết há»™i đồng thẩm định Ä‘ã nhất trí thông qua dá»± án vá»›i 100% ý kiến đồng ý.
Còn giải trình thêm
Theo ông DÅ©ng, sắp tá»›i, dá»± án sẽ trình Chính phá»§ phê duyệt bổ sung vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí Việt Nam giai Ä‘oạn đến năm 2015, định hướng đến năm 2025. Sau Ä‘ó, UBND tỉnh sẽ cấp giấy chứng nháºn đầu tư và được hưởng ưu Ä‘ãi giống các dá»± án lá»c hóa dầu khác cá»§a Việt Nam. Äể chuẩn bị cho quá trình triển khai dá»± án, ông Man Ngá»c Lý, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Bình Äịnh, cho hay tỉnh chá»§ trương không kêu gá»i, thu hút thêm các dá»± án đầu tư má»›i vào Khu Kinh tế NhÆ¡n Há»™i. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng cÅ©ng Ä‘ã sẵn sàng để phục vụ dá»± án.
Khu Kinh tế NhÆ¡n Há»™i (tỉnh Bình Äịnh) Ä‘ã dành đất sẵn cho dá»± án lá»c dầu 22 tỉ USD Ảnh: ANH TÚ
Hiện Táºp Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT, chá»§ đầu tư dá»± án) Ä‘ã ký thá»a thuáºn vá»›i Táºp Ä‘oàn Dầu má» Saudi Aramco (Ả Ráºp Saudi), theo Ä‘ó má»—i bên Ä‘óng góp 40% vốn; còn lại 20% vốn dành cho nhà đầu tư Việt Nam. Äến nay, PTT vẫn chưa tìm được đối tác Việt Nam nhưng theo Chá»§ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh Lê Hữu Lá»™c, PTT và Saudi Aramco khẳng định nếu doanh nghiệp Việt Nam không tham gia góp vốn thì há» cÅ©ng sắp xếp đủ 100% vốn để triển khai dá»± án.
Theo nguồn tin cá»§a Báo Ngưá»i Lao Äá»™ng, mặc dù các thành viên thẩm định Ä‘á»u thừa nháºn tính khả thi cá»§a dá»± án nhưng nhiá»u ý kiến vẫn yêu cầu chá»§ đầu tư giải trình bổ sung má»™t số yếu tố.
Cụ thể, sản phẩm cá»§a dá»± án này sẽ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu vá»›i tỉ lệ ra sao. Thá»±c tế, phía chá»§ đầu tư nghiêng vá» phương án tiêu thụ phần lá»›n trong nước bởi không tốn chi phí chuyên chở, có lợi hÆ¡n xuất khẩu. Äiểm khó là dá»± án này triển khai cùng thá»i Ä‘iểm vá»›i má»™t số dá»± án lá»c hóa
dầu khác.
“Có dá»± án Ä‘ã động thổ như VÅ©ng Rô vẫn khó thành công vì chưa có vốn. Như váºy, trong trưá»ng hợp các dá»± án trong nước tuy Ä‘ã động thổ nhưng không xây dá»±ng được thì dá»± án Victory Project sẽ có thị phần để tiêu thụ. Trưá»ng hợp các dá»± án kia xây dá»±ng được thì sản phẩm từ dá»± án Victory Project phải cạnh tranh” - nguồn tin này nêu rõ.
Ngoài ra, há»™i đồng thẩm định cÅ©ng băn khoăn việc nhà đầu tư dá»± kiến năm 2015 sẽ láºp dá»± toán chi tiết, năm 2017 bắt đầu xây dá»±ng và đến năm 2021 sẽ cho ra Ä‘á»i thành phẩm... là quá nhanh. Hầu hết các dá»± án hóa lá»c dầu lá»›n nhất cá»§a Việt Nam từ trước đến nay Ä‘á»u thá»±c hiện trên 10 năm.
Hiệu quả kinh tế phải gắn vá»›i môi trưá»ng
Theo ông Hồ Quốc DÅ©ng, dá»± án triển khai sẽ Ä‘óng góp khoảng 3%-4% GDP cả nước, 30%-40% GDP cá»§a tỉnh Bình Äịnh. Phía PTT cÅ©ng nhiá»u lần khẳng định dá»± án này sẽ lá»c khoảng 12 triệu tấn dầu thô/năm để ra các sản phẩm xăng dầu và 8 triệu tấn dầu thô/năm phục vụ cho hóa dầu. Ngoài phần cung ứng trong nước, sản phẩm từ dá»± án sẽ xuất khẩu Ä‘i các nước trong khu vá»±c ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nháºt Bản…
Ở góc độ chuyên gia, TS Lê Äăng Doanh lưu ý dá»± án này vá» bản chất cÅ©ng giống các dá»± án đầu tư cá»§a nhiá»u táºp Ä‘oàn Ä‘a quốc gia khác ồ ạt chuyển vá» Việt Nam để hưởng ưu Ä‘ãi vỠđất Ä‘ai như được bàn giao đất sạch, thuế và tiá»n sá» dụng đất, đặc biệt là có nguồn nhân công giá rẻ.
Vấn đỠmôi trưá»ng cÅ©ng được TS Lê Äăng Doanh đặc biệt lưu tâm. “Phải rất chú ý đến ô nhiá»…m môi trưá»ng. Singapore khi xây dá»±ng nhà máy lá»c dầu, há» Ä‘á»u đặt ở các hòn đảo, tránh xa khu vá»±c dân cư. Do Ä‘ó, phải xem xét đến thiết kế cá»§a phía chá»§ đầu tư đưa ra xem há» triển khai thế nào, có ảnh hưởng đến môi trưá»ng không; cần làm rõ công nghệ cá»§a PTT có phải là công nghệ nguồn cá»§a há» hay phải nháºp khẩu, có bảo đảm chất lượng không” - ông Doanh gợi ý.
Cần sá»± giám sát kỹ Nếu được Thá»§ tướng thông qua, dá»± án Nhà máy Lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i sẽ là dá»± án hóa dầu có quy mô lá»›n nhất từ trước đến nay cả vá» vốn đầu tư lẫn công suất. Như váºy, ngoài Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất ở Quảng Ngãi Ä‘ã hoạt động, trong vài năm tá»›i, cả nước sẽ có thêm 3 nhà máy là Nghi SÆ¡n (Thanh Hóa), VÅ©ng Rô (Phú Yên) và NhÆ¡n Há»™i (Bình Äịnh). Chỉ riêng Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất sá» dụng dầu thô cá»§a Việt Nam, các nhà máy còn lại khi hoạt động sẽ phải nháºp khẩu nguyên liệu từ Trung Äông, châu Phi, Trung Mỹ... Má»™t khi Ä‘ã nháºp khẩu nguyên liệu thì lợi ích các nhà máy mang lại cho ná»n kinh tế sẽ hạn chế, trong khi ngành lá»c hóa dầu lại nháºn không ít chính sách ưu Ä‘ãi. Chưa kể, có gì bảo đảm nguồn dầu thô từ nước ngoài sẽ được cung cấp dài hạn! Theo các chuyên gia vá» năng lượng, ngành lá»c hóa dầu có ảnh hưởng lá»›n đến môi trưá»ng. Do váºy, trong quá trình thá»±c hiện các dá»± án nhà máy lá»c dầu, nếu các cÆ¡ quan hữu trách không giám sát kỹ dá»… dẫn hệ lụy môi trưá»ng bị tàn phá như Ä‘ã từng xảy ra ở các dá»± án thá»§y Ä‘iện. Tháºm chí, nếu thiết bị sá» dụng cho quy trình lá»c hóa dầu không đạt tiêu chuẩn hiện đại thì vô hình trung Việt Nam là... “Ä‘iểm đến” tiêu thụ công nghệ lạc háºu cá»§a má»™t số công ty nước ngoài. Chiến lược dầu khí Việt Nam, dá»± báo nhu cầu các sản phẩm lá»c dầu trong nước, giai Ä‘oạn 2011-2015 dao động trong khoảng từ 15-20 triệu tấn/năm, tổng nhu cầu dá»± báo đến năm 2025 chỉ là 27 triệu tấn/năm. Vá»›i công suất 6 triệu tấn dầu thô/năm (dá»± kiến sẽ tăng lên 10 triệu tấn/năm) cá»§a Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất hiện nay Ä‘ã Ä‘áp ứng khoảng 30% nhu cầu xăng dầu ná»™i địa. Trong vài năm tá»›i, khi 2 nhà máy Nghi SÆ¡n (10 triệu tấn dầu thô/năm) và VÅ©ng Rô (8 triệu tấn dầu thô/năm) đưa vào hoạt động, hoàn toàn bảo đảm nhu cầu cá»§a cả nước. Như váºy, vá»›i dá»± án “khá»§ng” lá»c dầu NhÆ¡n Há»™i, liệu ngành lá»c hóa dầu Việt Nam có lâm vào tình trạng “bá»™i thá»±c”, đặc biệt khi thế giá»›i Ä‘ang dần chuyển sang đầu tư vào các nhà máy chế biến năng lượng sinh há»c và tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế khác. Lê Trưá»ng |
Nguồn tin: NLD