ChÆ°Æ¡ng trình tọa Ä‘àm được truyền hình trá»±c tuyến trên Cổng Thông tin Ä‘iện tá»­ Chính phủ, phát sóng trên các kênh: Invest TV, VCTV 15 Truyền hình cáp Việt Nam; Đài Truyền hình kỹ thuật số VTC; Truyền hình Thông tấn xã Việt Nam; Truyền hình VOV.

BTV: Để bắt đầu chÆ°Æ¡ng trình, xin mời quý vị và các vị khách mời xem má»™t phóng sá»± toàn cảnh về thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c trong năm 2012.

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú: Phóng sá»± vừa rồi chỉ phản ảnh phiến diện má»™t mặt về thị trường, và mọi người chÆ°a nhận thức Ä‘úng về vấn đề này. Chúng ta gặp nhau ở Ä‘ây cÅ©ng là để nói về vấn đề này.

BTV: Và sau 3 năm thá»±c thi thì má»›i Ä‘ây Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ã yêu cầu Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng tiến hành rà soát, Ä‘ánh giá lại nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 15/10/2009, xin hỏi là công tác này tiến hành đến Ä‘âu và qua rà soát, Ä‘ánh giá thì Ä‘ã thấy có vấn đề gì cần sá»­a đổi, bổ sung không?

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú: Thủ tÆ°á»›ng giao cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng rà soát Nghị định 84 và yêu cầu trong tháng 12 phải trình, chúng tôi Ä‘ã hoàn thành và  sẽ trình  trong 1, 2 ngày tá»›i. Chúng ta phải hình dung Nghị định 84 là văn bản cụ thể, còn có những văn bản khác quy định về vấn đề này và chúng ta không nên nhầm lẫn giữa Nghị định 84 và các văn bản khác Ä‘ó. Nghị định 84 quy định các vấn đề có tính nguyên tắc về kinh doanh xăng dầu, còn cụ thể hóa dành cho các văn bản cụ thể.

BTV: ThÆ°a Thứ trưởng Bá»™ CT, hiện nay chúng ta Ä‘ang áp dụng quy định kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, nhÆ°ng viÌ€ sao Ä‘ã 3 năm thÆ°Ì£c hiêÌ£n theo Nghị định 84 maÌ€ kinh doanh xăng dâÌ€u vẫn chÆ°a theo cÆ¡ chế thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng, giá xăng dâÌ€u vẫn chÆ°a lên xuống theo giá thế giới. ViÌ€ sao Ä‘ến nay doanh nghiêÌ£p vẫn chÆ°a Ä‘Æ°Æ¡Ì£c quyêÌ€n Ä‘iÌ£nh giá bán xăng dâÌ€u nhÆ° tinh thâÌ€n NghiÌ£ Ä‘iÌ£nh 84? Ông có thể giải thích rõ hÆ¡n về Ä‘iều này được không?

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú: Chúng ta xây dá»±ng nền kinh tế hị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, xuất phát từ má»™t nền kinh tế tập trung bao cấp. Việc chuyển đổi Ä‘ó không thể diá»…n ra trong ngày má»™t, ngày hai. Nghị định 84 chÆ°a phải là bÆ°á»›c cuối cùng để kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, Ä‘ây là nghị định tiếp nối các Nghị định 187, Nghị định 55 và sau này còn nhiều bÆ°á»›c nữa để kinh doanh hoàn toàn theo cÆ¡ chế thị trường.

BTV: Gần Ä‘ây có má»™t số ý kiến cho rằng Petrolimex Ä‘á»™c quyền (hoặc thuá»™c nhóm có vị trí thống lÄ©nh thị trường) trong kinh doanh xăng dầu, do vậy việc giao quyền cho doanh nghiệp tá»± quyết định giá là Ä‘i ngược vá»›i nguyên lý quản lý và do Ä‘ó, khó có cÆ¡ há»™i giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khi giá giảm, ngược lại, giá trong nÆ°á»›c tăng ngay khi giá thế thề giá»›i vừa tăng...Ông bình luận vần đề này nhÆ° thế nào?...

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú: Theo tôi khi nhận xét má»™t vấn đề cần phải phù hợp vá»›i hoàn cảnh thá»±c tiá»…n. Đối vá»›i trường hợp của Petrolimex có 2 Ä‘iều kiện cần xem xét. Thứ nhất, khi chúng ta còn trong cÆ¡ chế kinh tế bao cấp thì Petrolimex là Ä‘Æ¡n vị duy nhât cung cấp xăng dầu cho cả nÆ°á»›c.  Đến nay, chúng ta Ä‘ã có 13 Ä‘Æ¡n vị đầu mối cung cấp xăng dầu và cần nhiều hÆ¡n nữa. Thứ hai, chúng ta tiến từ việc Nhà nÆ°á»›c định giá, đến nay doanh nghiệp được định giá 7% trở xuống, khi chúng ta có 13 đầu mối thì việc tá»± định giá này được thá»±c hiện nhiều hÆ¡n.

Nói về Ä‘á»™c quyền thì cần nói 2 vấn đề là: thị phần và định giá. Petrolimex hiện nay còn 48% thị phần, rõ ràng từ 100% xuống 48% là bÆ°á»›c tiến dài. Về định giá từ ngày 1/10/2009, khi Nghị định 84 có hiệu lá»±c đến nay, cÆ¡ bản là hoạt Ä‘á»™ng định giá vẫn là do Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều tiết (40 tháng), doanh nghiệp chỉ có 2 tháng.

Ông Hoàng Ngọc Bảo: Nói minh bạch hoá xăng dầu theo Nghị định 84 sẽ không đầy đủ nếu không bám theo lá»™ trình của Chính phủ Ä‘iều hành xăng dầu theo thi trường thì từ Quyết định 187 năm 2003, khi Ä‘ó quản lý giá xăng dầu vá»›i tinh thần minh bạch, công khai, tiếp cận vá»›i giá thị trường.

Thứ hai, trong chủ trÆ°Æ¡ng kinh doanh xăng dầu thì trong Quyết định 187, Nghị định 55 ( năm 2007) và sá»­a đổi bằng nghị định 84 (2009) Ä‘ây là lá»™ trình trong 10 năm và đối vá»›i Petrolimex từ má»™t Ä‘Æ¡n vị trÆ°á»›c năm 1990 Ä‘á»™c quyền 100% có trách nhiệm cung ứng theo chỉ tiêu nhà nÆ°á»›c thì chúng ta Ä‘ã tạo ra thị trường và Petrolimex cÅ©ng chủ Ä‘á»™ng tạo khoảng trống cho thị trường cho các doanh nghiệp khác. Tá»›i nay cÆ¡ bản Ä‘ã có 13 đầu mối, hàng ngàn doanh nghiệp vá»›i 13.000 cá»­a hàng trong Ä‘ó Petrolimex có 2.500, tất cả doanh nghiệp đầu mối khoảng  trên 3.000. NhÆ° vậy thị trường xăng dầu Ä‘ã có khả năng xác lập. Vấn đề còn lại là vận hành nhÆ° thế nào để tạo ra thị trường thá»±c thụ. Vì vậy, từ Quyết định 187, Nghị định 55 và Nghị định 84 nhằm thiết lập má»™t thị trường xăng dầu chuyển dần sang cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c mà chúng ta Ä‘ã và Ä‘ang từng bÆ°á»›c thá»±c hiện.

BTV: Xin hỏi ông Nguyá»…n Anh Tuấn về tính minh bạch của giá xăng dầu? 

Ông Nguyá»…n Anh Tuấn: TrÆ°á»›c hết, chúng ta thá»±c hiện quản lý giá xăng dầu theo theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, thá»±c hiện các quy định của pháp luật, trong Ä‘ó có các Nghị định của Chính phủ. Chúng ta Ä‘ang thá»±c hiện theo Nghị định 84 và bám sát 4 Ä‘iều cÆ¡ bản trong Nghị định này: Điều 3, 22, 26 và 27, có sá»± giám sát, kiểm soát giá xăng dầu vá»›i các doanh nghiệp.  Chúng tôi cho rằng cÆ¡ chế giá này rất công khai, minh bạch.

Về công khai, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế rõ ràng, Chính phủ Ä‘ã ban hành Nghị định 84, các bá»™, ngành ban hành Thông tÆ° hÆ°á»›ng dẫn, nhÆ° Bá»™ Tài chính ban hành Thông tÆ° 234 quy định cụ thể về cấu thành giá, quỹ bình ổn giá... Thứ hai, má»—i lần Ä‘iều hành giá, chúng tôi đều họp báo thông tin về cách tính giá, Ä‘iều hành giá, về các công cụ Ä‘iều tiết, giải thích cụ thể tại sao. Thứ ba, kết quả thanh tra kiểm tra đều được công khai qua báo chí...

Về minh bạch, chúng tôi đều thông báo rõ ràng các chi phí cấu thành giá, ví dụ giá cÆ¡ sở... Tôi xin thông tin đến người dân và các cấp nhÆ° vậy.

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú: Những ai cho rằng giá xăng dầu không minh bạch, xin dành 1 giây đồng hồ, giở bất cứ má»™t tờ Thị trường nào ban hành vào bất cứ ngày nào, trong Ä‘ó đều công bố rõ giá cÆ¡ sở của xăng dầu vào Ä‘úng ngày hôm Ä‘ó, theo Ä‘úng công thức của Bá»™ Tài chính. Do vậy, không thể nói là không minh bạch.