- Hằng trăm tá»· đồng má»—i tháng là số tiền các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu Ä‘ang được hưởng lợi từ chênh lệch thuế nhập khẩu. Điều này cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc người tiêu dùng Ä‘ang bị “móc túi” hàng trăm tá»· đồng má»—i tháng. Vậy trách nhiệm của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính trong vấn đề này ở Ä‘âu?

Bất cập chính sách thuế

Liên quan đến những bất cập trong Ä‘iều hành thuế nhập khẩu giá xăng dầu Ä‘ang gây chú ý dÆ° luận những ngày qua, nguồn tin của PV Tiền Phong cho biết, ngày 14/3, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng có văn bản (số 2146) gá»­i Bá»™ Tài chính, Cục Quản lý giá “thúc” Ä‘iều chỉnh chính sách thuế nhập khẩu đối vá»›i các sản phẩm xăng dầu.

Văn bản do Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) Võ Văn Quyền ký nêu rõ: Hiện mức thuế suất nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đặc biệt đối vá»›i các nÆ°á»›c có hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do (FTA) vá»›i Việt Nam Ä‘ã được thá»±c hiện theo lá»™ trình cam kết dẫn đến chênh lệch thuế suất thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đặc biệt đối vá»›i các sản phẩm xăng dầu nhập từ các nÆ°á»›c khác nhau.

Theo ông Quyền, trÆ°á»›c văn bản này, ngày 23/2/2016, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng có công văn số 1507 gá»­i Bá»™ Tài chính đề nghị Ä‘iều chỉnh chính sách thuế nhập khẩu đối vá»›i xăng dầu, hÆ°á»›ng dẫn phÆ°Æ¡ng pháp tính giá cÆ¡ sở để làm căn cứ Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c.

Theo Ä‘ó, cần sá»›m có giải pháp tài chính tổng thể xá»­ lý hài hòa vệc giảm thuế nhập khẩu theo lá»™ trình Ä‘ã ký trong các FTA trên cÆ¡ sở đảm bảo lợi ích của nhà nÆ°á»›c, các doanh nghiệp kinh doanh, doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp xăng dầu và các đối tượng tiêu dùng khác.

Trao đổi vá»›i PV Tiền Phong, đại diện má»™t doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối cho rằng, trong năm 2015, vá»›i cách tính thuế nhập khẩu cao hÆ¡n 100% (Bá»™ Tài chính áp mức thuế nhập khẩu 10% vá»›i diesel và dầu madút) trong khi cam kết thuế nhập khẩu từ ASEAN năm 2015, xăng dầu chỉ áp thuế 5%, Ä‘ã giúp nhiều doanh nghiệp xăng dầu được hưởng lợi lá»›n từ cách tính thuế. Còn nếu so vá»›i các cam kết thuế còn 0% khi nhập xăng dầu từ ASEAN áp dụng từ đầu năm 2016 đến nay, ngân sách tiếp tục thu được mức thuế cao hÆ¡n.

Theo mức tính giá dầu diesel 0,05S nhập từ Singapore được liên Bá»™ Tài chính-Công ThÆ°Æ¡ng áp dụng để tính giá cÆ¡ sở vào thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá ngày 18/2/2016 (là 43,2 USD/thùng, tức khoảng 6.058 đồng/lít); vá»›i lượng nhập Æ°á»›c tính 400 triệu lít dầu/tháng, doanh nghiệp có thể “thu thêm” tổng cá»™ng hÆ¡n 240 tá»· đồng/tháng từ chênh lệch thuế.

CÅ©ng theo các chuyên gia, nếu tính theo giá của năm 2016, vá»›i mức giá vừa công bố tại kỳ Ä‘iều hành 4/3 vừa qua (là 42,31 USD/thùng), mức thu thuế nhập khẩu trong giá xăng mà người tiêu dùng phải trả vào khoảng 1.261 đồng/lít. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp nhập xăng từ Hàn Quốc, theo cam kết, người tiêu dùng sẽ chỉ phải chịu thuế 630,77 đồng/lít và mức giá bán vá»›i mặt hàng xăng sẽ thấp hÆ¡n so vá»›i mức giá bán hiện tại.

Doanh nghiệp xăng dầu hưởng lợi lớn

Từ các số liệu trên có thể thấy, trong phần lợi nhuận thu được  năm 2015, các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối Ä‘ã được hưởng lợi khá nhiều từ chênh lệch thuế nhập khẩu hiện nay. Trong số này phải kể đến Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex). Báo cáo tài chính của tập Ä‘oàn này cho thấy, năm 2015 lợi nhuận sau thuế đạt 3.128 tá»· đồng, trong Ä‘ó, lợi nhuận từ kinh doanh xăng dầu đạt gần 1.990 tá»· đồng.

Lý giải về phần lợi nhuận cao từ xăng dầu, đại diện Petrolimex cho rằng, lợi nhuận từ kinh doanh xăng dầu trong năm 2015 có sá»± tăng trưởng do các yếu tố: Giảm chi phí tài chính và sản lượng gia tăng, thay đổi phÆ°Æ¡ng thức tính giá mua hàng nhập khẩu phù hợp diá»…n biến thị trường (chênh lệch thuế nhập khẩu từ các thị trường khác nhau-PV).

Số liệu từ cÆ¡ quan hải quan cho biết, năm 2015, cả nÆ°á»›c tiêu thụ 8,33 triệu tấn dầu diesel thì trong Ä‘ó có tá»›i 4,42 triệu tấn nhập từ ASEAN, chiếm 53% tổng sản lượng dầu tiêu thụ trên thị trường. Còn theo xác nhận của má»™t quan chức Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, xăng dầu nhập khẩu từ Hàn Quốc và ASEAN chiếm 30% tổng lượng nhập khẩu xăng dầu của Việt Nam trong năm 2015.

Theo nguồn tin riêng của PVTiền Phong, năm 2015, Bá»™ Tài chính thu được khoảng 35 nghìn tá»· đồng từ nhập khẩu xăng dầu các loại. Lượng xăng dầu nhập khẩu Ä‘ã được tính chung má»™t mức thuế 20% từ các nÆ°á»›c. Đến cuối năm, cÆ¡ quan Hải quan, Thuế tính toán lại và cho các doanh nghiệp hoàn khoảng 3.500 tá»· đồng tiền chênh lệch khi áp thuế nhập khẩu vá»›i lượng xăng dầu được doanh nghiệp nhập khẩu theo form D (xăng dầu nhập khẩu từ ASEAN và những nÆ°á»›c có Æ°u Ä‘ãi thuế Ä‘ã ký vá»›i Việt Nam).

Tuy nhiên, đến nay cÆ¡ quan quản lý vẫn còn “nợ” nhiều doanh nghiệp chÆ°a được hoàn hết số tiền chênh lệch này (nhÆ° Petrolimex, PVOil...). Số tiền chÆ°a được hoàn lên tá»›i cả trăm tá»· đồng/Ä‘Æ¡n vị dù các Ä‘Æ¡n vị này từng có ý kiến được sá»›m hoàn thuế.

“Vì sao Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhiều lần kiến nghị xem lại mức thuế nhập khẩu xăng dầu áp ở mức chung 20% (nhÆ° hiện nay là chÆ°a phù hợp) nhÆ°ng Bá»™ Tài chính vẫn chÆ°a Ä‘Æ°a ra quyết định cuối cùng? Có thể họ Ä‘ang chịu sức ép lá»›n từ thu ngân sách. Nếu bây giờ hạ thuế nhập khẩu đồng nghÄ©a vá»›i việc thu ngân sách sẽ bị giảm. Cùng Ä‘ó sẽ phải bù thêm phần thuế cho xăng dầu nhập khẩu từ Dung Quất nhÆ° cam kết. Vá»›i tôi, giảm thuế nhập khẩu xăng dầu hiện nay xuống còn mức 7%-10% nhÆ° đề xuất của Dung Quất là hợp lý”, má»™t chuyên gia kinh tế phân tích.

Vị này cÅ©ng cho rằng, vá»›i số tiền hoàn thuế nhÆ° trên, có thể thấy doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu được hưởng lợi từ chênh lệch nhập khẩu thuế lá»›n nhÆ° thế nào.

Bá»™ Tài chính từng từ chối kiến nghị giảm thuế nhập khẩu xăng dầu

Tháng 10/2015, Bá»™ Tài chính Ä‘ã có văn bản từ chối kiến nghị của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam về lá»™ trình Ä‘iều chỉnh giảm thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đặc biệt đối vá»›i các mặt hàng xăng dầu. Cụ thể, theo công văn của Bá»™ Tài chính, bá»™ này không Ä‘iều chỉnh mà sẽ giữ ổn định thuế nhập khẩu xăng dầu cho đến hết 31/12/2015 (tức giữ nguyên thuế vá»›i xăng là 20%; dầu diesel, dầu madút, nhiên liệu bay là 10%; dầu hỏa 13%).

Theo công bố của Bá»™ Tài chính, từ ngày 1/1/2016, thuế các loại dầu (gồm diesel, dầu hỏa, madút, nhiên liệu bay) nhập khẩu từ ASEAN vào Việt Nam sẽ về 0%. Bá»™ này khẳng định, tá»›i thời Ä‘iểm Ä‘ó sẽ nghiên cứu để Ä‘iều chỉnh thuế nhập khẩu phù hợp vá»›i nguyên tắc Ä‘úng quy định các văn bản pháp luật hiện hành, phù hợp diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i, Ä‘úng nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, giữa tháng 8/2015, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam có văn bản kiến nghị Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính cắt giảm thuế nhập khẩu đối vá»›i các mặt hàng này nhập khẩu từ các thị trường khác ngoài ASEAN xuống còn má»™t mức chung 5%, ngoại trừ vá»›i dầu madút là 0%. Và thời Ä‘iểm thá»±c hiện là từ 1/10 tá»›i. Hiện mức thuế đối vá»›i dầu diesel là 10%, vá»›i dầu hỏa 13%, nhiên liệu bay 10% và dầu madút 10%.

Truy lợi nhuận 22 đầu mối nhập khẩu xăng dầu

TrÆ°á»›c việc các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối thu được lợi nhuận lá»›n từ kinh doanh xăng dầu, trong Ä‘ó có phần từ chênh lệch thuế nhập khẩu, Tổng cục Thuế má»›i Ä‘ây Ä‘ã có văn bản gá»­i các cục thuế địa phÆ°Æ¡ng đề nghị kiểm tra chặt chẽ chi phí, thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu xuất phát từ phát sinh các khoản chênh lệch về thuế nhập khẩu hình thành tại 22 doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu.

Trong văn bản này, lý do khiến Tổng cục Thuế Ä‘Æ°a Petrolimex, Tổng Cty ThÆ°Æ¡ng mại xuất nhập khẩu Thanh Lá»…, Tổng công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i (Mipec), Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Cty TNHH MTV Dầu khí TP.HCM (SaigonPetro) cùng các Ä‘Æ¡n vị khác vào diện kiểm tra là do có chênh lệch thuế xuất nhập khẩu vá»›i mặt hàng ở các biểu thuế khác nhau hiện Ä‘ang áp dụng.

Siết kiểm tra xăng dầu nhập khẩu

Tổng cục Hải quan vừa có công văn yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố về việc tiếp tục tăng cường kiểm soát tình hình hưởng Æ°u Ä‘ãi theo C/O theo các Hiệp định FTA, trong Ä‘ó có bổ sung mặt hàng xăng dầu form VK (theo Hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do Việt Nam- Hàn Quốc Ä‘ã ký kết) vào đối tượng kiểm tra. Tổng cục Hải quan cÅ©ng yêu cầu các Ä‘Æ¡n vị bổ sung vào ná»™i dung báo cáo số liệu hằng tháng các hoạt Ä‘á»™ng nhập khẩu xăng dầu theo form VK được hưởng thuế suất Æ°u Ä‘ãi đặc biệt theo Thông tÆ° 201/2015/TT-BTC ngày 16/12/2015 của Bá»™ Tài chính ban hành Biểu thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đặc biệt của Việt Nam thá»±c hiện Hiệp định ThÆ°Æ¡ng mại tá»± do Việt Nam- Hàn Quốc giai Ä‘oạn 2015- 2018.            

Nguyễn Hạnh

Nguồn tin: Tienphong