Trao đổi vá»›i Vietnam+ bên lề cuá»™c tọa Ä‘àm về Ä‘iều hành giá xăng dầu do Cổng thông tin Chính phủ tổ chức ngày 24/3, Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cho biết: Trong thời Ä‘iểm hiện nay, mục tiêu chống lạm phát và ổn định kinh tế vÄ© mô là Æ°u tiên hàng đầu, do vậy không riêng gì xăng dầu mà các mặt hàng khác đều phải xem xét mức Ä‘á»™ ảnh hưởng trÆ°á»›c khi có quyết định tăng giá.

Xung quanh việc công bố giá xăng dầu của Petrolimex, ông Tú cÅ©ng cho rằng nên nhìn nhận vấn đề má»™t cách Ä‘úng đắn, không nên có sá»± nhầm lẫn giữa xăng và dầu trong cách tính giá.

Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú: Không nên nhầm lẫn khái niệm xăng và dầu khi tính giá.

- Có ý kiến cho rằng, việc công bố giá cÆ¡ sở của Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) là dọn đường cho việc tăng giá bán sau này, vậy ý kiến của Thứ trưởng ra sao?

Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú: Chúng ta hay nhầm lẫn hai khái niệm xăng vá»›i dầu. Tuy có cùng nguồn gốc nhÆ°ng Ä‘ây là hai thứ khác nhau. Lấy xăng làm ví dụ, khi Nghị định 84/CP có hiệu lá»±c, thì mặt hàng xăng chỉ Ä‘iều chỉnh 3 lần.

Ví dụ: Nếu lấy ngày 15/12/2009 làm mốc, giá bình quân 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó là 79,576 USD/thùng thì ngày 14/1/2010 tăng giá lần đầu, vá»›i giá bình quân 30 ngày là 82,026/thùng. NhÆ° vậy, trong khi giá xăng thế giá»›i khi Ä‘ó tăng 3%, doanh nghiệp tăng từ 15.950-16.400 là chỉ tăng 2,8%. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° vậy đối vá»›i thời Ä‘iểm từ 14-24/1, giá thế giá»›i tăng 3,9%, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c chỉ tăng 3,6%.

DÆ° luận cho rằng tăng giá cao hÆ¡n giá thế giá»›i là không Ä‘úng do hiểu sai về phÆ°Æ¡ng pháp tính. Chúng ta tính giá là giá bình quân trong 30 ngày. Còn việc lấy giá má»™t thời Ä‘iểm cụ thể là không chính xác.

- Nhiều ý kiến cho rằng việc trích 300 đồng/lít vào Quỹ bình ổn giá xăng dầu nhÆ° hiện nay là quá lá»›n, ông Ä‘ánh giá nhÆ° thế nào về vấn đề này?

Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú: Quỹ bình ổn là má»™t công cụ quan trọng để bình ổn giá thị trường đối vá»›i xăng dầu khi có những biến Ä‘á»™ng lá»›n. Nên nhá»› rằng chúng ta có lợi ích nhỏ và những lợi ích lá»›n, Ä‘ôi khi những lợi ích nhỏ lại mâu thuẫn vá»›i lợi ích lá»›n, tùy từng thời Ä‘iểm mà có những Æ°u tiên cho những lợi ích khác nhau.

Giai Ä‘oạn hiện nay, khi nhiều yếu tố kinh tế xã há»™i còn nhiều biến Ä‘á»™ng thì quan trọng hÆ¡n cả là ổn định kinh tế vÄ© mô. Nhằm đạt được mục tiêu này thì phải tránh được những cÆ¡n sốc lá»›n về giá cả đặc biệt là những mặt hàng có biến Ä‘á»™ng lá»›n nhÆ° xăng dầu, do Ä‘ó chúng ta phải có quÄ© bình ổn giá xăng dầu.

Tất nhiên, chúng ta không thể cho quỹ bình ổn tăng lên mức vô cùng được vì Quỹ bình ổn chỉ nhằm mục Ä‘ích tiết kiệm hôm nay và phòng cho những khi “ốm Ä‘au”. Hiện tại số tiền trong Quỹ bình ổn xăng dầu vào khoảng 1.300 tá»· đồng và việc chúng ta má»›i vận hành trong Ä‘iều kiện nền kinh tế vÄ© mô còn chứa Ä‘á»±ng nhiều yếu tố có thể tác Ä‘á»™ng thì theo tôi đặt vấn đề Ä‘ó ra là quá sá»›m, còn thời Ä‘iểm khác đặt ra có thể sẽ phù hợp hÆ¡n.

- ThÆ°a Thứ trưởng, có quan Ä‘iểm cho rằng việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu vào những thời Ä‘iểm nhạy cảm (Tết, lá»…...) dá»… gây ra tâm lý không tốt cho người tiêu dùng. Vậy quan Ä‘iểm của ông về vấn đề này nhÆ° thế nào?

Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú: Chúng ta phải nhìn nhận vấn đề má»™t cách tổng thể. Trong nền kinh tế thị trường thì thị trường quyết định giá, doanh nghiệp có quyền thay đổi giá theo tín hiệu thị trường. Tất nhiên, trong nền kinh tế thị trường định hÆ°á»›ng xã há»™i chủ nghÄ©a thì có sá»± Ä‘iều tiết của nhà nÆ°á»›c. Đứng ở góc Ä‘á»™ này, thì sẽ thấy các lần tăng giá xăng dầu vừa qua là Ä‘úng quy trình và Ä‘úng mức Ä‘á»™ cho phép.

Tuy nhiên, người dân chÆ°a thá»±c sá»± quen vá»›i việc xác định giá theo thị trường, đặc biệt là giá xăng dầu được giữ rất lâu và tá»± do hóa theo lá»™ trình chậm hÆ¡n các mặt hàng khác.

NhÆ°ng chúng ta sẽ phải làm quen vá»›i việc Ä‘iều chỉnh này. Trong má»™t năm, có rất nhiều thời Ä‘iểm được Ä‘ánh giá là nhạy cảm, sau Tết sẽ đến các ngày lá»…, chẳng hạn nhÆ° ngày 8/3, rồi 30/4… NhÆ° vậy, chúng ta không thể lấy Ä‘iều này để ngăn cản các doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh má»™t cách hợp pháp và thu lợi nhuận má»™t cách hợp pháp.

Nói về xăng dầu thì Ä‘úng là mặt hàng nhạy cảm, nhÆ°ng trong nền kinh tế của chúng ta không chỉ có xăng dầu là nhạy cảm. Tôi xin lấy ví dụ là gạo. Nếu không có gạo ăn thì tác Ä‘á»™ng cÅ©ng rất lá»›n, nhÆ°ng chúng ta Ä‘ã quen dần vá»›i giá gạo theo thị trường từ lâu, chúng ta không cảm thấy sốc. Và chúng ta phải quen vá»›i giá xăng dầu nhÆ° giá gạo.

Thứ hai, là chuyện tăng hay giảm có hợp lý không thì nhìn vào biểu đồ thì giá xăng dầu thế giá»›i hầu nhÆ° chỉ tăng, có giảm thì chỉ giảm cục bá»™ rất ngắn hạn. Cụ thể, ngày 15/12, giá bình quân 30 ngày cho tá»›i ngày Ä‘ó là 79,576 USD/thùng, tá»›i ngày 14/1 là 82,026 USD/thùng, tá»›i 24/1 là 82,214 USD/thùng. Đó là cÆ¡ sở cÆ¡ bản của việc tăng giá.

Thứ ba, Ä‘iều quan trọng là đừng cho những mặt hàng quan trọng tăng giá Ä‘á»™t ngá»™t, bởi Ä‘ó má»›i tác Ä‘á»™ng lá»›n đến nền kinh tế. Còn những lần tăng giá thông thường này thì không tác Ä‘á»™ng nhiều nhÆ° thế.

Để giải quyết vấn đề này, Nghị định 84 Ä‘ã quy định tăng dÆ°á»›i 7% doanh nghiệp có quyền tăng giá và báo cáo sau, tăng từ 7 đến 12% thì doanh nghiệp được quyền tăng giá bán lẻ 7%, cá»™ng thêm 60% của mức tăng từ 7-12%. Khoản lá»— 40% còn lại, doanh nghiệp sẽ được quyền sá»­ dụng Quỹ bình ổn giá để bù đắp theo hÆ°á»›ng dẫn của Bá»™ Tài chính. Và trường hợp giá thế giá»›i tăng trên 12% thì giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hoàn toàn do Nhà nÆ°á»›c quyết định.

Chúng ta đừng lấy những sá»± tăng giá nho nhỏ để nói là có tác Ä‘á»™ng lá»›n, mà quên rằng những lần Ä‘iều chỉnh lá»›n Ä‘ã được nhà nÆ°á»›c Ä‘iều tiết.

- Xin cảm ơn Thứ trưởng.

(Vietnam+)