Câu chuyện tồn kho hàng trăm ngàn tấn nhiên liệu của Nhà máy lọc dầu Dung Quất, trong khi xăng dầu vẫn hàng ngày phải nhập bằng ngoại tệ cho thấy, khi mà cái gốc Ä‘á»™c quyền trong sản xuất và phân phối loại mặt hàng chiến lược này vẫn còn thì việc giải quyết tồn kho hiện thời vẫn chỉ mang tính tình thế mà thôi.

Nhiều phÆ°Æ¡ng án cho bài toán “ế hàng”

Và hàng loạt các giải pháp Ä‘ã được các cÆ¡ quan có liên quan Ä‘Æ°a ra nhằm xá»­ lý lượng lá»›n “hàng tồn kho” của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Ông Phùng Đình Thá»±c - Tổng giám đốc Tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) Ä‘ã Ä‘Æ°a ra nhận định, sẽ không có chuyện gì xảy ra nếu nhÆ° tổng sản phẩm sản xuất và nhập khẩu bằng vá»›i tổng nhu cầu trên thị trường. Thế nhÆ°ng, trong mấy tháng vừa qua, nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã giảm khoảng 10% so vá»›i dá»± báo. Trong khi Ä‘ó, lượng xăng dầu sản xuất được Ä‘ã tăng khoảng 25% so vá»›i dá»± báo. Nguyên nhân của việc sản xuất tăng lên là do năm ngoái Nhà máy Lọc dầu Dung Quất vẫn chạy thá»­ nghiệm nên vận hành cầm chừng, không hết công suất. “Khi Ä‘ó, chúng tôi không thể biết chính xác thời Ä‘iểm bàn giao nên cÅ©ng chỉ dá»± báo là vận hành ở khoảng 80% công suất. NhÆ°ng sau khi chính thức nhận bàn giao thì nhà máy Ä‘ã vận hành 100% liên tục từ tháng 5-2010 đến nay. Trong khi Ä‘ó, các đầu mối nhập xăng dầu vẫn phải xây dá»±ng kế hoạch nhập sản phẩm nên việc không ký hợp đồng vá»›i chúng tôi cÅ©ng là Ä‘iều dá»… hiểu” – ông Thá»±c cho biết. Bởi vậy, để giải quyết số lượng tồn đọng của Nhà máy lọc dầu Dung Quất, theo ông Thá»±c, phÆ°Æ¡ng án khả quan nhất hiện nay là “giảm nhập khẩu, tăng số lượng đăng ký tiêu thụ”.

Còn Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng thì Ä‘Æ°a ra phÆ°Æ¡ng án: Các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu tiếp tục tổ chức tiêu thụ sản phẩm của Nhà máy lọc dầu Dung Quất có hiệu quả trong Ä‘iều kiện nhà máy này Ä‘ã hoạt Ä‘á»™ng ổn định, vận hành tối Ä‘a công suất, giảm nhập khẩu, góp phần kiềm chế nhập siêu. Hiện Ä‘ã có 9/11 doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu tham gia tiêu thụ sản phẩm của Nhà máy lọc dầu Dung Quất, chiếm trên 35% tổng lượng xăng dầu sá»­ dụng trong nÆ°á»›c 9 tháng qua. Cụ thể, Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Hồ Thị Kim Thoa yêu cầu PVN và Công ty TNHH má»™t thành viên Lọc hóa dầu Bình SÆ¡n khẩn trÆ°Æ¡ng làm việc cụ thể vá»›i từng doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu, đặc biệt là Petrolimex về kế hoạch sản xuất, phÆ°Æ¡ng án tiêu thụ và tận dụng tối Ä‘a sức chứa của các kho xăng dầu đầu mối để chứa sản phẩm của nhà máy.

Cần tá»± do hoá trong kinh doanh

Có thể nói, tất cả những Ä‘á»™ng thái mà các cÆ¡ quan hữu quan Ä‘ang thá»±c hiện, không ngoài mục Ä‘ích giải quyết số lượng xăng dầu tồn đọng mà nguy cÆ¡ hết năm 2010, cÅ©ng khó có thể giải quyết xong, giống nhÆ° lời má»™t vị lãnh đạo PVN nói “nếu không tìm được “đầu ra” thì nguy cÆ¡ những tháng tá»›i, Dung Quất sẽ không còn phÆ°Æ¡ng tiện để tồn chứa. Điều Ä‘ó chắc chắn ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất và tiêu thụ của nhà máy...”. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra ở Ä‘ây là tại sao chúng ta cứ Ä‘i tìm giải pháp khi sá»± việc Ä‘ã rồi? Ông Nguyá»…n Minh Phong - Viện trưởng Viện Kinh tế Xã há»™i Hà Ná»™i cho rằng, ở Ä‘ây, chúng ta không chỉ bàn về câu chuyện giải quyết số dầu tồn kho thế nào nữa mà cần phải xem lại cÆ¡ chế phối hợp giữa các Ä‘Æ¡n vị tiêu thụ và phân phối xăng dầu, Ä‘ây là vấn đề có quá nhiều Ä‘iều bất cập. Các Ä‘Æ¡n vị tiêu thụ và phân phối xăng dầu chÆ°a bóc tách má»™t cách rõ ràng giữa nhiệm vụ dá»± trữ an ninh năng lượng và nhiệm vụ kinh doanh. Vậy nên má»›i dẫn đến tình trạng, khi kinh doanh lãi thì không sao nhÆ°ng khi lá»— thì tất cả lại đổ tại “cÆ¡ chế nhà nÆ°á»›c”. Ông Phong cho rằng, nếu tách bạch được rõ ràng hai nhiệm vụ Ä‘ó, đồng thời các Ä‘Æ¡n vị phân phối và tiêu thụ xăng dầu thá»±c hiện tá»± do hoá trong bán buôn và bán lẻ, không để tình trạng Ä‘á»™c quyền trong phân phối và tiêu thụ xăng dầu nhÆ° hiện nay, thì về lâu dài má»›i giải quyết được những vấn đề bất cập Ä‘ã xảy ra.

Nguồn: Daidoanket