Chuyên gia cho rằng thuế môi trường vá»›i xăng dầu tăng lên 4.000 đồng/lít vẫn nằm trong ngưỡng cho phép, song nếu áp dụng, giá xăng cầm chắc tăng và cần minh bạch khoản thu này.

Thá»±c tế, khi xây dá»±ng luật thế bảo vệ môi trường và có áp dụng vá»›i mặt hàng xăng dầu, cÆ¡ quan Ä‘iều hành cho biết luật ra đời nhằm tăng cường bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiá»…m, đồng thời góp phần ổn định nguồn thu của ngân sách nhà nÆ°á»›c.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào tháng 5/2015, thuế bảo vệ môi trường Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh tăng từ 1.000 đồng tá»›i 3.000 đồng cho má»—i lít xăng, vá»›i lý do bù đắp má»™t phần giảm thu ngân sách trong lá»™ trình giảm thuế nhập khẩu. Vào thời Ä‘iểm Ä‘ó, thuế nhập khẩu được Ä‘iều chỉnh giảm từ 35% xuống còn 20% theo các cam kết về lá»™ trình MFN của Việt Nam và WTO.

Thuế môi trường vá»›i xăng dầu cần được Ä‘Æ°a vào Ä‘úng mục Ä‘ích Ảnh minh họa: Hoàng Hà.
Kịch bản của lần dá»± kiến Ä‘iều chỉnh này cÅ©ng khá tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cách Ä‘ây gần má»™t năm, khi thuế nhập khẩu xăng dầu cÅ©ng vừa được Ä‘iều chỉnh giảm theo cam kết của các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại quốc tế.

Nếu Ä‘úng nhÆ° báo cáo gá»­i Chính phủ, mức tăng dá»± kiến chỉ 1.000 đồng, bằng má»™t ná»­a so vá»›i lần trÆ°á»›c và chỉ khiến khung thuế suất bảo vệ môi trường tăng thêm 30%. Tuy vậy, do thuế nhập khẩu xăng hầu nhÆ° không thay đổi, nên vá»›i riêng mặt hàng này, việc tăng thuế bảo vệ môi trường sẽ khiến tổng mức thuế phí cấu thành nên giá cÆ¡ sở là khoảng gần 65%.

Hiện tại, theo bảng tính giá cÆ¡ sở của chuyên trang Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, mức thuế bảo vệ môi trường được áp dụng vá»›i xăng dầu tuân thủ theo quy định tại nghị quyết số Nghị quyết số 888a/2015/UBTVQH13 ký ngày 10/3/2015. Theo Ä‘ó, tất cả các mặt hàng xăng (trừ etanol) được quy định áp dụng chung má»™t mức thuế, thay vì mức riêng lẻ dá»±a vào các chỉ số vật lý của nhiên liệu, nhÆ° hàm lượng lÆ°u huỳnh hay chỉ số octan (những chỉ số quan trọng để Ä‘ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trường của xăng dầu).

CÅ©ng theo bảng tính giá cÆ¡ sở này, mọi Ä‘iều chỉnh về thuế bảo vệ môi trường đều không ảnh hưởng tá»›i các doanh nghiệp đầu mối, bởi Ä‘ây là thuế gián thu (Ä‘ánh vào người tiêu dùng cuối cùng). Lãnh đạo của má»™t doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tại Hà Ná»™i cÅ©ng xác nhận rằng, tăng thuế bảo vệ môi trường lên 4.000 đồng là Ä‘úng vá»›i mức trần khung mà Chính phủ Ä‘ã quy định, và chỉ làm thay đổi giá bán lẻ cuối cùng đến người tiêu dùng, chứ không tác Ä‘á»™ng tá»›i doanh nghiệp do không làm thay đổi giá CIF, lợi nhuận định mức hay chi phí định mức.

Tiến sÄ© Nguyá»…n Ngọc SÆ¡n, Trưởng khoa Luật, Đại học Tôn Đức Thắng cho rằng, xét về tính pháp lý việc tăng thuế môi trường vá»›i xăng dầu lên 4.000 đồng/lít thì không có gì sai. Bởi lẽ, mức tăng này vẫn nằm trong ngưỡng cho phép của thuế môi trường đối vá»›i sản phẩm này.

"Lâu nay chúng ta vẫn quen vá»›i việc áp thuế dÆ°á»›i ngưỡng thì việc tăng lên được xem nhÆ° là bất thường. thêm vào Ä‘ó người tiêu dùng luôn thấy bất thường vì tính trên Ä‘Æ¡n vị bán lẻ thì má»™t lít xăng dầu gánh rất nhiều thuế, nhÆ°ng Ä‘ây là Ä‘iều tất yếu", ông cho biết.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, mục tiêu chính của việc tăng thuế môi trường lần này chính là tăng nguồn thu ngân sách trong bối cảnh căng thẳng ngân sách nhÆ° hiện tại.

Trong bối cảnh ngân sách khó khăn cÅ©ng nhÆ° nhiều mặt hàng phải giảm thuế theo lá»™ trình há»™i nhập thì Ä‘á»™ng thái này cÅ©ng không phải là bất cập. NhÆ°ng dù là lý do gì thì khoản thu này cần phải được minh bạch và sá»­ dụng Ä‘úng mục Ä‘ích.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong, tăng thuế môi trường chính là hình thức tăng thu ngân sách thông qua giá xăng dầu. Tuy nhiên khoản thu này có được chi cho môi trường hay không thì vẫn chÆ°a được rõ, từ trÆ°á»›c đến nay không có những báo cáo cụ thể về vấn đề này.

"Việc cần thiết chỉ là sá»­ dụng khoản thu này sao cho hiệu quả, minh bạch và Ä‘úng luật. Để tránh tình trạng lạm dụng khoản thu này cho những lợi ích không chính Ä‘áng", ông bình luận.

Tiến sÄ© Nguyá»…n Ngọc SÆ¡n cho rằng, Ä‘iều cần làm rõ chính là thuế bảo vệ môi trường dùng để làm gì. Nếu mục Ä‘ích chỉ Ä‘Æ¡n thuần là giúp tăng ngân sách thì Ä‘iều này không hợp lý. Mục tiêu phải ná»™p thuế môi trường là để dùng số tiền Ä‘ó khắc phục những vấn đề môi trường mà sản phẩm Ä‘ó có thể gây ra. Tuy nhiên, nguồn thu này ná»™p vào ngân sách rồi được dùng cho hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° nào Ä‘ó thì hoàn toàn sai mục Ä‘ích.

“Để cân đối được giá xăng thì cần giải quyết tận gốc việc các doanh nghiệp xăng dầu tận dụng chênh lệch các khoản thuế để tăng lợi nhuận. Nếu vấn đề này giải quyết tốt thì giá cÆ¡ sở xăng dầu sẽ giảm xuống, lúc Ä‘ó thuế môi trường có thể sẽ được cấn trừ vào mức giá thấp Ä‘ó. Chỉ có thế má»›i duy trì được mức giá ổn định và mặt bằng giá cÅ©ng thấp hÆ¡n", ông bày tỏ.

Thuế môi trường tăng lên dù không ảnh hưởng tá»›i doanh nghiệp nhÆ°ng chắc chắn sẽ kéo theo giá xăng tăng lên vì Ä‘ây chính là má»™t trong những yếu tố cấu thành nên giá cÆ¡ sở. Đối vá»›i người tiêu dùng, việc này vẫn có ảnh hưởng Ä‘ôi chút nhÆ°ng Ä‘ây cÅ©ng không phải là mặt hàng được kích thích tiêu thụ nên họ cần Ä‘iều chỉnh lại mức chi tiêu cho hợp lý hÆ¡n.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, má»™t số thông tin cho hay, thừa uá»· quyền của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Bá»™ trưởng Tài chính Đinh Tiến DÅ©ng vừa ký báo cáo Đánh giá bổ sung kết quả thá»±c hiện ngân sách nhà nÆ°á»›c năm 2015 và tình hình triển khai thá»±c hiện dá»± toán ngân sách nhà nÆ°á»›c năm 2016 gá»­i ĐBQH. Báo cáo này có đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng, dầu lên 4.000 đồng/lít thay vì 3.000 đồng nhÆ° hiện tại.

Tuy nhiên, đại diện Bá»™ Tài chính, Thứ trưởng VÅ© Thị Mai Ä‘ã bác bỏ thông tin trên vào chiều 31/3. Bà Mai cho biết Bá»™ chÆ°a trình Chính phủ phÆ°Æ¡ng án tăng thuế bảo vệ môi trường.

Nguồn tin: News.zing.vn