Nguồn tin: Baocongthuong

Gần Ä‘ây rá»™ lên thông tin: Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) mâu thuẫn khi kêu lá»— trong kinh doanh, nhÆ°ng lúc chuẩn bị IPO lại tuyên bố có lãi. Vậy thá»±c - hÆ° vấn đề này nhÆ° thế nào? Ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Petrolimex - Ä‘ã trao đổi vá»›i phóng viên Báo Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iện tá»­ về vấn đề trên.

Trong giai Ä‘oạn vừa qua, cÆ¡ chế kinh doanh xăng dầu chÆ°a vận hành theo thị trường má»™t cách đầy đủ. Bên cạnh Ä‘ó, Petrolimex cùng các doanh nghiệp xăng dầu khác tham gia bình ổn thị trường theo chỉ đạo của Chính phủ. Các lý do này khiến cho việc tính toán lá»— lãi trở nên phức tạp hÆ¡n và dá»… gây ra những hiểu lầm trong dÆ° luận xung quanh câu chuyện lá»— lãi của Petrolimex, đặc biệt là sắp tá»›i Ä‘ây Petrolimex tiến hành IPO. Vấn đề đặt ra là, bên cạnh các quy định cốt lõi (QĐ 187/TTg; NĐ55/CP; NĐ 84/CP của Chính phủ), kinh doanh xăng dầu còn bị chi phối bởi nhiều văn bản của các cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c tại từng thời kỳ để Ä‘áp ứng vá»›i mục tiêu bình ổn thị trường.

Đơn cá»­ nhÆ° vá»›i việc kinh doanh năm 2008 của Petrolimex, dÆ° luận Ä‘ã lên tiếng phản ứng khi cho rằng, Petrolimex kêu lá»— cả chục nghìn tá»· đồng nhÆ°ng trong báo cáo tài chính chuẩn bị IPO thì Petrolimex lại công bố con số của năm 2008 lãi 913 tá»· đồng. Phải chăng có sá»± mâu thuẫn ở Ä‘ây? Và Petrolimex Ä‘ã không trung thá»±c khi công bố lá»—?

Ông Bùi Ngọc Bảo Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Petrolimex

Thá»±c chất nhÆ° sau: Năm 2008, giá dầu thô có thời Ä‘iểm lên mức cao nhất trong lịch sá»­ khi đạt 147 USD/thùng (ngày 21/7) và giảm dần vào cuối năm (còn 33 USD/thùng). Trong gần 7 tháng đầu năm, Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện bình ổn giá xăng dầu, các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu đều phát sinh lá»—. Riêng Petrolimex, vá»›i mặt hàng dầu Ä‘ã lá»— 10.775 tá»· đồng và Ä‘ã được cấp bù.

Còn vá»›i mặt hàng xăng, năm 2008 được chia làm hai giai Ä‘oạn: từ đầu năm đến ngày 21/7 thá»±c hiện bình ổn giá theo chỉ đạo và từ ngày 21/7 trở về sau là thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trường (theo Nghị định 55/2007/NĐ-CP). Do Ä‘ó, các khoản lá»— phát sinh từ 21/7 trở về trÆ°á»›c, Nhà nÆ°á»›c không cấp bù mà cho phép doanh nghiệp được tạm ứng từ ngân sách nhà nÆ°á»›c và có trách nhiệm hoàn trả ngân sách theo quy định. Theo Thông báo số 72/TB-VPCP, ngày 05/3/2009 của Văn phòng Chính phủ, cho phép Petrolimex được hạch toán số tiền ứng lá»— xăng 1.812 tá»· đồng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cấp bù lá»— dầu (ngân sách tạm ứng 1.812 tá»· đồng, Petrolimex có trách nhiệm trả dần theo quy định). Giai Ä‘oạn từ sau ngày 21/7, lợi nhuận mặt hàng xăng của Petrolimex là 642 tá»· đồng (bao gồm khoản 409 tá»· đồng Petrolimex phải hoàn trả lại cho ngân sách trong 2 tháng cuối năm). Thá»±c chất, vá»›i mặt hàng xăng của giai Ä‘oạn này Petrolimex chỉ đạt lợi nhuận 233 tá»· đồng. NhÆ° vậy, trong năm 2008, lợi nhuận của Petrolimex Ä‘úng nhÆ° con số Ä‘ã công bố là 1.018 tá»· đồng sau khi hạch toán khoản tiền ứng lá»— xăng theo Thông báo số 72/TB-VPCP. Trong Ä‘ó, lãi thu cổ tức và lợi nhuận được chia là 230 tá»· đồng; lợi nhuận của hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh khác là 146 tá»· đồng và lợi nhuận từ kinh doanh xăng từ 21/7 đến hết năm là 642 tá»· đồng.

Năm 2009, là má»™t năm kinh doanh xăng dầu được vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, lợi nhuận xăng dầu của Petrolimex là 2.660 tá»· đồng (bao gồm khoản 1.403 tá»· đồng Petrolimex phải hoàn trả cho ngân sách Nhà nÆ°á»›c khoản tiền ứng lá»— xăng còn lại). Thá»±c chất, lãi kinh doanh xăng dầu cả năm 2009 của Petrolimex chỉ còn là 1.257 tá»· đồng. Vá»›i sản lượng xuất bán trong năm này của Petrolimex là 9,31 triệu tấn (con số làm tròn) thì lợi nhuận bình quân tính trên lít chỉ là 135 đồng, chỉ bằng 45% lợi nhuận định mức mà nhà nÆ°á»›c quy định.

Năm 2010, phần lá»›n thời gian doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng trong cÆ¡ chế bình ổn giá, do Ä‘ó, kết quả kinh doanh xăng dầu của Petrolimex lá»— 172 tá»· đồng. Phần lá»— này, Petrolimex tá»± bù đắp từ lãi của các hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh khác (thu cổ tức và lợi nhuận khác là 356 tá»· đồng; lợi nhuận hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh khác lãi 130 tá»· đồng).

Năm 2011, số lá»— kinh doanh xăng dầu dá»± kiến 9 tháng đầu năm trÆ°á»›c khi chuyển đổi sang công ty cổ phần là 1.220 tá»· đồng (Bá»™ Tài chính sẽ có cÆ¡ chế xá»­ lý). Dá»± kiến lợi nhuận xăng dầu quý IV (hoạt Ä‘á»™ng theo cÆ¡ chế thị trường) là 598 tá»· đồng.

Hệ thống số liệu Ä‘ã nêu trên được lấy từ quyết toán chính thức và được kiểm toán Ä‘á»™c lập, Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c, thanh tra tài chính, thanh tra thuế xác nhận. Không có chuyện Petrolimex tùy tiện sá»­a đổi số liệu để Ä‘Æ°a vào bản công bố thông tin trÆ°á»›c khi IPO.

Có câu hỏi đặt ra là: Khi Petrolimex cổ phần hóa, vì lợi nhuận của các cổ Ä‘ông, phải chăng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ không giảm? Đây là lo lắng chính Ä‘áng. Song, thời gian tá»›i Ä‘ây, thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ được vận hành theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c, thông qua việc thá»±c hiện đầy đủ Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ. Nghị định này Ä‘ã quy định rất rõ trường hợp doanh nghiệp phải giảm giá bán. Do Ä‘ó, sẽ không có chuyện doanh nghiệp giữ nguyên giá xăng dầu cao để tìm kiếm lợi nhuận mà quên mất quyền lợi của người tiêu dùng nhÆ° lâu nay Petrolimex và các doanh nghiệp khác phải chịu Ä‘iều tiếng.

HÆ¡n nữa, kể cả sau khi cổ phần hóa, Petrolimex do nhà nÆ°á»›c giữ cổ phần chi phối nên vẫn là công cụ để nhà nÆ°á»›c Ä‘iều tiết thị trường xăng dầu theo các mục tiêu kinh tế đặt ra.

Trên thá»±c tế, Petrolimex không phải là doanh nghiệp công ích. Việc bảo toàn và phát triển vốn của nhà nÆ°á»›c là má»™t trong những nhiệm vụ mà Petrolimex phải thá»±c hiện, bên cạnh Ä‘ó là yêu cầu bảo toàn vốn, áp lá»±c về chi trả cổ tức cho các cổ Ä‘ông. Việc cổ phần hóa trong thời gian tá»›i sẽ giúp cho hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của Petrolimex được công khai và minh bạch hÆ¡n trÆ°á»›c sức ép của các cổ Ä‘ông ngoài nhà nÆ°á»›c.