Đây là nhận định chung được Ä‘Æ°a ra tại cuá»™c họp chiều ngày 9/7 kiểm Ä‘iểm tình hình triển khai thá»±c hiện Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Các Phó Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ: Hoàng Trung Hải, VÅ© Văn Ninh chủ trì cuá»™c họp. Tham dá»± cuá»™c họp có lãnh đạo các Bá»™: Công ThÆ°Æ¡ng, Tài chính, Khoa học và Công nghệ và Văn phòng Chính phủ; lãnh đạo các doanh nghiệp đầu mối nắm thị phần chi phối là Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil).

BÆ°á»›c đầu hình thành thị trường kinh doanh xăng dầu cạnh tranh

Theo báo cáo của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, từ khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP có hiệu lá»±c thi hành, kinh doanh xăng dầu về cÆ¡ bản Ä‘ã vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, Ä‘áp ứng được nhu cầu xăng dầu của nền kinh tế.

Từ chá»— thị trường mang tính Ä‘á»™c quyền, đến nay Ä‘ã hình thành những doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh thị phần.

Nếu nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây, thị phần của Petrolimex là chủ yếu (hÆ¡n 70%), thì đến nay chỉ còn khoảng 50%. Trong khi Ä‘ó, PV Oil từ khoảng 13% (năm 2008) tăng lên khoảng 16,4%. Tổng Công ty ThÆ°Æ¡ng mại xuất nhập khẩu Thanh Lá»… tăng thị phần từ khoảng 1,8% (năm 2008) lên khoảng 5,7% (năm 2011).

Bên cạnh Ä‘ó cÅ©ng có những doanh nghiệp đầu mối bị giảm thị phần tiêu thụ xăng dầu ná»™i địa, nhÆ° Tổng Công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i từ khoảng 5,8% giảm còn 2,2%, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam từ 1,2% giảm còn 0,3%.

Đã có thêm 3 doanh nghiệp ngoài thành phần nhà nÆ°á»›c đủ Ä‘iều kiện làm thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu và có thêm 1 doanh nghiệp cổ phần tham gia kinh doanh trong lÄ©nh vá»±c nhiên liệu bay.

Giá cÆ¡ sở trở thành công cụ hữu hiệu, tạo ra sá»± minh bạch trong Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu. Quỹ bình ổn giá xăng dầu góp phần ổn định giá trong thời kỳ khó khăn của nền kinh tế, giúp Chính phủ cân đối được các công cụ Ä‘iều tiết vÄ© mô, đảm bảo thá»±c hiện các mục tiêu Ä‘iều hành của nền kinh tế.

Tuy nhiên, do gặp phải những diá»…n biến bất lợi của kinh tế trong nÆ°á»›c và thế giá»›i, thá»±c tế doanh nghiệp đầu mối kinh doanh giá xăng dầu chỉ được quyết định giá bán trong má»™t thời gian ngắn từ khi Nghị định 84 có hiệu lá»±c đến tháng 3/2010. Từ thời Ä‘iểm Ä‘ó đến nay, giá bán xăng dầu do Nhà nÆ°á»›c (liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng) quyết định.

Tại cuá»™c họp, đại diện các Bá»™, ngành liên quan đều khẳng định việc Nhà nÆ°á»›c giữ quyền quyết định giá bán xăng dầu là hoàn toàn tuân thủ các quy định của Nghị định 84.

Tuy nhiên, việc “tạm dừng” không Ä‘i theo các quy định của Nghị định 84 khiến việc Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trên thị trường thay đổi chậm hÆ¡n biến Ä‘á»™ng của giá thế giá»›i, giá bán lẻ luôn thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở trong má»™t thời gian dài. Bên cạnh Ä‘ó, chi phí định mức được tính toán dá»±a trên các yếu tố đầu vào từ năm 2009, đến nay Ä‘ã không còn phù hợp dẫn đến việc tính toán, Ä‘iều hành qua giá cÆ¡ sở không sát vá»›i thá»±c tế diá»…n biến của giá thế giá»›i.

Tiếp tục thá»±c hiện Nghị định 84 má»™t cách đầy đủ

Kết luận cuá»™c họp, Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải khẳng định, việc thá»±c hiện các quy định của Nghị định 84 thời gian qua mặc dù chÆ°a thá»±c sá»± triệt để nhÆ°ng Ä‘ã đạt được những mục tiêu lá»›n nhÆ° tạo ra môi trường, thị trường xăng dầu cạnh tranh, làm cho doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng hiệu quả hÆ¡n, và đặc biệt là thay đổi từng bÆ°á»›c suy nghÄ© của má»—i người dân và của toàn xã há»™i trong lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu.

“Đây cÅ©ng là mục tiêu mà nghị quyết Đại há»™i Đảng và Nghị quyết của Quốc há»™i Ä‘ã đề ra”, Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải khẳng định.

Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh và đại diện các Bá»™, ngành tham dá»± cuá»™c họp đều thống nhất thời gian tá»›i, cần tiếp tục thá»±c hiện đầy đủ các quy định của Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu.

Theo Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh, Ä‘ây là cÆ¡ há»™i rất thuận lợi để thá»±c hiện Nghị định 84 dần dần, triệt để, do lạm phát Ä‘ang theo hÆ°á»›ng kiểm soát được đồng thời các cân đối vÄ© mô được đảm bảo.

Trên cÆ¡ sở thống nhất nhận thức Ä‘ó, Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh yêu cầu các Bá»™: Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng, Khoa học và Công nghệ sá»›m nghiên cứu, Ä‘ánh giá quá trình thá»±c hiện Nghị định 84 má»™t cách căn cÆ¡, kỹ lưỡng; làm rõ những Ä‘iểm còn bất cập, hạn chế, chÆ°a phù hợp để rút kinh nghiệm trong chỉ đạo Ä‘iều hành và tổ chức thá»±c hiện.

Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh đề nghị tiếp tục thá»±c hiện Nghị định 84 nhÆ°ng phải Ä‘ánh giá toàn diện hÆ¡n, sâu sắc hÆ¡n. Nhân cÆ¡ há»™i này chúng ta thá»±c hiện má»™t cách đầy đủ tất cả những ná»™i dung Ä‘ã có, má»™t thời gian sau sẽ rút kinh nghiệm để chỉnh sá»­a quy định cho phù hợp hÆ¡n.

Còn Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải nêu rõ: Các Bá»™ cần Ä‘ánh giá kỹ hÆ¡n, khi đủ Ä‘iều kiện thì tiến hành sá»­a đổi những Ä‘iểm còn bất cập trong thời gian qua, nhÆ° số lượng doanh nghiệp tham gia thị trường, việc kiểm tra, giám sát chất lượng. NghÄ©a là cần thiết phải có nghiên cứu má»™t cách căn cÆ¡ để từ Ä‘ó có những cÆ¡ chế khắc phục má»™t cách đồng bá»™.

Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải cÅ©ng cho rằng việc chuyển từ thị trường Ä‘á»™c quyền, từ kiểm soát Nhà nÆ°á»›c sang cÆ¡ chế thị trường nhất thiết phải có lá»™ trình, phải có cÆ¡ chế phù hợp. Xóa Ä‘á»™c quyền của những lÄ©nh vá»±c ảnh hưởng đến an ninh năng lượng phải được thá»±c hiện má»™t cách cẩn trọng, có lá»™ trình phù hợp.

Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải yêu cầu các Bá»™ Ä‘ánh giá lại và có quy hoạch về số lượng của đầu mối xuất – nhập khẩu xăng dầu để nhà nÆ°á»›c khống chế được thị trường, nhÆ°ng vẫn đảm bảo tá»± do, minh bạch, dùng công cụ quy hoạch để kiểm soát thị trường.

Trong thời gian tá»›i, Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoàng Trung Hải đề nghị nếu biến Ä‘á»™ng giá trong tá»· lệ cho phép thì doanh nghiệp được quyền quyết định về giá, Nhà nÆ°á»›c sẽ hậu kiểm. Nếu doanh nghiệp định giá sai, Nhà nÆ°á»›c sẽ có chế tài xá»­ lý phù hợp. Làm được việc này chắc chắn người dân sẽ yên tâm.

Đối vá»›i vấn đề quản lý chất lượng, hai Phó Thủ tÆ°á»›ng nhất trí cho rằng Bá»™ Khoa học và Công nghệ cần quy định rõ tiêu chuẩn để doanh nghiệp thá»±c hiện theo.

Các yếu tố nhÆ° mức thù lao, hoa hồng cho đại lý, nên nghiên cứu theo hÆ°á»›ng có khống chế tối Ä‘a, sau Ä‘ó giao doanh nghiệp có quyền chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh cho phù hợp vá»›i tình hình.

Về quản lý và sá»­ dụng Quỹ bình ổn, cần tiếp tục nghiên cứu sâu thêm để quỹ phát huy tối Ä‘a vai trò là công cụ giúp nhà nÆ°á»›c bình ổn thị trường. TrÆ°á»›c mắt thá»±c hiện những quy định Ä‘ã có trong Nghị định 84.

Nguồn tin: Chinhphu.vn