Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu Ä‘iện thoại và linh kiện 10 tháng đầu năm 2015 đạt 25,8 tá»· USD, tăng 32.7%, trong khi Ä‘ó doanh số xuất khẩu Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng của cả năm 2014 đạt khoảng 23 tá»· USD.

CÅ©ng liên quan đến các con số về Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng, trong má»™t nghiên cứu của tổ chức phân tích Ä‘á»™c lập HIS iSuppli, chi phí nhân công để lắp ráp má»™t chiếc Ä‘iện thoại iPhone5 của Apple chỉ chiếm không đầy 4% giá thành sản xuất (8USD/207USD) trong khi Ä‘ó nếu so sánh vá»›i giá bán của chiếc iPhone này thì còn thấp hÆ¡n rất nhiều, chỉ còn 1.2% (8USD/649USD)!

Kinh tế sáng tạo: Liệu có còn mãi má»™t giấc mÆ¡?

Có lẽ nhiều người hay nhìn vào các con số 25,8 tá»· USD hay 23 tá»· USD ở trên để rồi phấn khích và lạc quan về má»™t tÆ°Æ¡ng lai xán lạn cho sá»± phát triển của ngành công nghệ ở Việt Nam.Tuy nhiên nếu nhìn nhìn vào thá»±c trạng giá lắp ráp chỉ tính bằng 1 con số phần trăm nhÆ° giá bán trong trường hợp Apple nêu trên, má»™t vấn đề hiện hữu của má»™t quốc gia Ä‘ang phát triển chủ yếu gia công cho các hãng khác, chúng ta sẽ thấy má»™t thá»±c tế phÅ© phàng và sẽ càng thấm thía hÆ¡n bao giờ hết vai trò của khoa học công nghệ trong phát triển và tăng trưởng kinh tế.

Má»™t nền kinh tế dá»±a trên sá»± phát triển vai trò của khoa học sáng tạo phải đến từ sá»± đổi má»›i công nghệ, đổi má»›i quản trị bắt nguồn ngay từ các doanh nghiệp. Và lịch sá»­ Ä‘ã chứng minh không có má»™t quốc gia gia nào qua má»™t Ä‘êm bá»—ng trở nên sáng tạo có chăng chỉ trong truyền thuyết. Đó phải là cả má»™t quá trình lâu dài bền bỉ Ä‘òi hỏi từng doanh nghiệp phải ná»— lá»±c, sáng tạo và tích lÅ©y bên cạnh môi trường thuận lợi cho phát triển sáng tạo do nhà nÆ°á»›c và chính phủ tạo lập.

Thá»­ làm má»™t phép so sánh vá»›i má»™t nền kinh tế hÆ°á»›ng sáng tạo tiêu biểu trong khu vá»±c Đông Á là Nhật Bản. Số liệu thống kê má»›i nhất cho thấy Ä‘óng góp của các nhóm ngành kinh tế ThÆ°Æ¡ng mại, dịch vụ du lịch; Công nghiệp (chủ yếu là chế tạo); Nông lâm nghiệp thủy hải sản vào GDP của Nhật Bản trong vài năm trở lại Ä‘ây tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các tá»· lệ 71%; 28% và khoảng 1%. Trong khi Ä‘ó Ä‘óng góp của các nhóm ngành tÆ°Æ¡ng ứng trong của Việt Nam vào GDP (số liệu năm 2013) nhÆ° sau: 43,31%; 38,31% và 18,38%.

Ngay cả trong Bảng xếp hạng VNR500 (Top 500 DN lá»›n nhất Việt Nam) được Vietnam Report công bố T12/2015 cÅ©ng cho thấy, trong số 500 doanh nghiệp được gọi là lá»›n nhất Việt Nam, là những doanh nghiệp đầu tàu của nền kinh tế Việt Nam số lượng DN hoạt Ä‘á»™ng trong ngành Khoáng sản, xăng dầu chiếm 12,80% tổng số DN trong BXH VNR500 2015 (giảm so vá»›i mức 15% của năm 2014) nhÆ°ng vẫn đứng thứ 02 trong top 05 ngành có tá»· lệ DN lọt BXH nhiều nhất. Riêng về tá»· trọng Doanh thu Ä‘óng góp trong Bảng, ngành Khoáng sản, xăng dầu vẫn giữ vị trí đầu bảng vá»›i mức Ä‘óng góp 31,44%, giảm nhẹ so vá»›i mức 32% của năm 2014.

Trong khi Ä‘ó các ngành mang tính sáng tạo nhÆ° nhóm ngành Viá»…n thông – CNTT mặc dù số lượng doanh nghiệp không thay đổi nhiều (khoảng 4,4% tổng số DN toàn bảng) nhÆ°ng cÅ©ng chỉ tạo ra 7,7% doanh thu toàn bảng (tăng không Ä‘áng kể so vá»›i mức 7.1% trong BXH năm 2014).

Người Ä‘i chân đất muốn Ä‘óng giày bán cho thiên hạ!

Khó có thể phủ nhận mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c của nền kinh tế nÆ°á»›c ta vào khối ngành khai khoáng, tuy nhiên tá»· trọng Ä‘óng góp của ngành này vào mức tăng trưởng chung có xu hÆ°á»›ng giảm Ä‘i thể hiện rõ nét nhất ở chuyển dịch cÆ¡ cấu thu NSNN. Nếu nhÆ° vào những năm 90 của thế ká»· trÆ°á»›c, thu từ dầu thô chiếm khoảng 25% thu ngân sách thì nay chỉ còn khoảng dÆ°á»›i 10%. Điều này cho thấy, má»™t mặt do nguồn tài nguyên ngày càng cạn kiệt và Ä‘iều kiện khai thác ngày càng khó khăn nên xu hÆ°á»›ng Ä‘óng góp của lÄ©nh vá»±c này sẽ ngày càng giảm dần. HÆ¡n thế nữa, vá»›i mục Ä‘ích giảm phụ thuá»™c vào khai thác tài nguyên, Chính phủ cÅ©ng Ä‘ã chỉ đạo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng ban hành Chiến lược phát triển ngành công nghiệp đến năm 2025, tầm nhìn 2035. Trong Ä‘ó nêu rõ, chiến lược phát triển cụ thể theo hÆ°á»›ng phát triển kinh tế không phụ thuá»™c vào khai thác tài nguyên, mà tập trung chú trọng các ngành kinh tế nhÆ° chế biến chế tạo, công nghiệp công nghệ cao, phần mềm, chế biến các nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, v.v.

Việc phủ nhận những Ä‘óng góp của ngành Khoáng sản, xăng dầu cho sá»± phát triển của nền kinh tế quốc dân cÅ©ng nhÆ° xã há»™i là không thể, tuy nhiên, để giảm thiểu tá»›i mức thấp nhất những mặt hạn chế trong khai thác tài nguyên thiên nhiên của đất nÆ°á»›c, các DN trong ngành cần chú trọng đảm bảo ứng dụng kỹ thuật hiện đại trong khai thác cÅ©ng nhÆ° sá»­ dụng nguồn tài nguyên má»™t cách hiệu quả, có tổ chức, Ä‘em lại nguồn lợi ích kinh tế tối Ä‘a cho cá»™ng đồng và đất nÆ°á»›c.

Khi mà các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do chắc chắn dẫn đến môi trường kinh doanh thay đổi, dẫn đến doanh nghiệp phải thay đổi là quy luật tất nhiên. Há»™i nhập không phải là má»™t lá»±a chọn, há»™i nhập là má»™t thá»±c tế của thị trường mà mọi người, mọi doanh nghiệp phải Ä‘i theo. Doanh nghiệp thay đổi bắt đầu từ chính lãnh đạo doanh nghiệp, từ sá»± đổi má»›i tÆ° duy lãnh đạo. Tham gia há»™i nhập và toàn cầu hóa là thá»±c hiện ba cuá»™c đổi má»›i: đổi má»›i về công nghệ, đổi má»›i về tài chính và đổi má»›i tÆ° duy quản trị. HÆ¡n lúc nào hết, lãnh đạo doanh nghiệp cần thay đổi tÆ° duy má»™t cách mạnh mẽ, vá»›i bản lÄ©nh vá»›i chiến lược và tầm nhìn tốt, hiểu biết và tuân thủ các quy định của luật pháp trong nÆ°á»›c và quốc tế để tạo dá»±ng tâm thế chủ Ä‘á»™ng không chỉ trên sân chÆ¡i khu vá»±c và toàn cầu mà chính trên sân nhà mình vá»›i “những người chÆ¡i đẳng cấp quốc tế”. Nếu không biết và đặt mục tiêu không thích hợp, chúng ta rất dá»… rÆ¡i vào tình huống “người Ä‘i chân đất muốn Ä‘óng giày bán cho thiên hạ”!

Nguồn tin: Vietnamnet