Uzbekistan đã đạt được thỏa thuận với Gazprom của Nga để mua 2,8 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên mỗi năm trong hai năm tới như một phần trong nỗ lực nhằm ngăn chặn tình trạng thiếu hụt vào mùa đông.
Bộ Năng lượng cho biết trong một tuyên bố vào ngày 19 tháng 6 rằng việc giao 9 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày sẽ bắt đầu từ ngày 1 tháng 10.
Bộ cho biết trong tuyên bố của mình rằng thuế quan sẽ dựa trên tỷ giá thị trường và giá cả ở Uzbekistan.
Mặc dù không đạt được thỏa thuận 6 tỷ mét khối mỗi năm mà truyền thông Nga đã dự đoán vào đầu tháng này, nhưng thỏa thuận này đánh dấu một bước đột phá trong những nỗ lực đầy khó khăn của Moscow nhằm đàm phán bán khí đốt cho người mua ở Trung Á.
Để khí đốt được vận chuyển từ Nga đến Uzbekistan, nó sẽ cần được bơm qua Kazakhstan thông qua đường ống Trung tâm Trung Á, hay CAC, vốn từ trước đến giờ đã được sử dụng để vận chuyển khí đốt từ nam ra bắc.
Những người phản đối đã lập luận rằng Uzbekistan nên tránh gia tăng sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga cho nhu cầu trong nước. Họ cũng than phiền về sự thay đổi này là hậu quả của việc chính phủ đã không phát triển hợp lý các nguồn tài nguyên của đất nước. Gần đây nhất là vào năm ngoái, Tashkent đã kiếm được tiền từ việc bán khí đốt cho Trung Quốc. Nhưng những hoạt động xuất khẩu đó đã bị dừng lại trong bối cảnh công chúng ngày càng phẫn nộ trước làn sóng mất điện trên toàn quốc.
Nga đã phát hiện ra một cơ hội trong cuộc khủng hoảng này. Vào tháng 11, Tổng thống Vladimir Putin đã phát biểu trong cuộc gặp tại Moscow với Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev về ý tưởng thành lập một “liên minh [kinh doanh khí đốt] ba bên” – cái gọi là “troika gas” – trong đó có Uzbekistan.
Trong khi phản ứng của người Uzbekistan ban đầu là thận trọng, các quan chức đã sớm nhiệt tình với ý tưởng này. Khi Uzbekistan đạt được thỏa thuận với Nga vào cuối tháng 1 để khám phá khả năng đảo ngược dòng khí đốt trong đường ống CAC, có vẻ như việc bắt đầu giao khí đốt sắp xảy ra.
Tuy nhiên, việc xây dựng một khuôn khổ kỹ thuật cho thỏa thuận đã giúp mọi thứ ổn định.
Bộ Năng lượng Uzbek cho biết, một trạm đo khí mới sẽ cần được xây dựng vào tháng 9 để phù hợp với việc thiết lập này. Theo thỏa thuận mua bán tương tự, ba trạm bơm khí đốt sẽ được hiện đại hóa và 22 km đường ống sẽ được bổ sung vào mạng lưới.
Trong các tin tức liên quan từ tuần trước, Gazprom đã đồng ý với các điều khoản với QazaqGaz của Kazakhstan về việc vận chuyển khí đốt đến Uzbekistan. Nhật báo kinh doanh Kommersant dẫn các nguồn tin của mình cho biết thỏa thuận đã hình dung về việc vận chuyển 6 tỷ mét khối hàng năm - một con số ngụ ý rằng những người mua Trung Á ngoài Uzbekistan đang tìm cách nhập khẩu nhiên liệu của Gazprom.
Các ứng cử viên có khả năng nhất là Kazakhstan và Kyrgyzstan.
Sự sắp xếp này đang tạo tiền đề cho Nga xuất khẩu và nhập khẩu khí đốt đến và đi từ Trung Á. Đường ống CAC cho đến nay vẫn được sử dụng để vận chuyển khí đốt về phía bắc từ Turkmenistan.
Và ít nhất một phần của tuyến đường sẽ cần được giữ lại cho mục đích đó khi mọi thứ ổn định.
Theo cựu đại sứ Nga tại Ashgabat, Gazprom đã nhập khẩu khoảng 5 tỷ mét khối khí đốt từ Turkmenistan vào năm 2022 theo một thỏa thuận được cho là kéo dài đến năm 2024.
Câu hỏi đặt ra là tại sao Uzbekistan không chỉ đơn giản là tự mình mua khí đốt cần thiết từ Turkmenistan, nước láng giềng ngay sát bên. Một thỏa thuận cung cấp đã được thực hiện cho đến giữa tháng 1, khi Turkmenistan ngừng giao hàng trong bối cảnh các vấn đề kỹ thuật do thời tiết cực kỳ lạnh rét gây ra.
Miễn là nhu cầu không tăng đột biến, Uzbekistan có thể làm gì với những gì họ nhận được từ Nga.
Khi được hỏi bởi tờ báo Kommersant, Sergey Kondratiev, một chuyên gia về thị trường năng lượng tại Viện Năng lượng và Tài chính có trụ sở tại Moscow, nói rằng ông dự đoán nhu cầu khí đốt trong nước ở Uzbekistan sẽ tăng lên 51-52 tỷ mét khối vào năm 2023, tăng từ 48,4 tỷ mét khối vào năm 2022.
Nguồn tin: Eurasianet.org
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
