- Đóng vai trò quan trọng trong các cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng về thỏa thuận hạt nhân Iran, kinh tế Nga sẽ ra sao nếu giá dầu thô sụt giảm?

Tổng thống Iran và Tổng thống Nga - AFP/Getty Images

Sau khi Ä‘óng vai trò quan trọng trong các cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng về thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký kết ngày 14/7/2015, Nga hy vọng củng cố quan hệ thÆ°Æ¡ng mại vá»›i Teheran, nhÆ°ng theo giá»›i phân tích, việc Iran há»™i nhập trở lại thị trường dầu khí thế giá»›i có thể gây thêm khó khăn cho nền kinh tế Nga, RFI nhìn nhận.

Thỏa thuận mà Iran ký vá»›i nhóm 5+1 (năm thành viên thường trá»±c Há»™i Đồng Bảo An, Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) Ä‘Æ°a ra các bảo đảm về mục Ä‘ích dân sá»± của chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của chế Ä‘á»™ Teheran, đổi lại quốc tế bãi bỏ các cấm vận Ä‘ang bóp nghẹt nền kinh tế Iran.

Đối vá»›i Moscow, đồng minh lâu đời của Iran, thỏa thuận cÅ©ng giúp Ä‘ánh bóng hình ảnh của Nga trên trường quốc tế. Chính Tổng thống Mỹ Barack Obama Ä‘ã nhấn mạnh đến vai trò trụ cá»™t của Nga, cảm Æ¡n sá»± há»— trợ của Tổng thống Vladimir Putin, trong việc thúc đẩy Ä‘àm phán và ký kết được thỏa thuận.

Ông Serguei Sereguichiev, chuyên gia về Trung Đông tại Đại học Khoa học Nhân văn Moscow, được AFP trích dẫn, nhận định: "Phần thưởng lá»›n nhất cho Nga trong thỏa thuận này là uy tín. Ai Ä‘ã ký thỏa thuận này vá»›i Hoa Kỳ, Ä‘ó là Nga. Không có nÆ°á»›c Nga, sẽ không bao giờ có được thỏa thuận".

Kinh tế Nga bị suy thoái và gặp nhiều khó khăn do bị phÆ°Æ¡ng Tây trừng phạt trong hồ sÆ¡ khủng hoảng Ukraine, giá dầu trên thế giá»›i tụt giảm mạnh. Chính vì thế, giờ Ä‘ây, Moscow hy vọng sẽ Ä‘i hàng đầu trong nhóm các nhà đầu tÆ° để giành được các hợp đồng béo bở tại Iran, nhất là trong lÄ©nh vá»±c năng lượng và vận tải.

Theo giải thích của ông Andrei Baklitski, thuá»™c trung tâm nghiên cứu tÆ° vấn Ä‘á»™c lập PIR, trụ sở tại Moscow, "Iran sẽ phát triển các lÄ©nh vá»±c vốn bị thiệt hại nhiều do trừng phạt", do vậy, Teheran sẽ cần đến những công ty nÆ°á»›c ngoài sẵn sàng đầu tÆ°. Các doanh nghiệp Nga, nhÆ° Công ty đường sắt Nga hoặc tập Ä‘oàn dầu lá»­a Loukoil, sẵn sàng tham gia vào cuá»™c cạnh tranh này.
Tháng 4/2015, ông Vaguit Alekperov, Tổng Giám đốc Loukoil, Ä‘ã tuyên bố là tập Ä‘oàn sẵn sàng quay lại Iran ngay sau khi các trừng phạt được bãi bỏ. Hiện nay, Ä‘a số các doanh nghiệp khác trong lÄ©nh vá»±c này cÅ©ng trong tÆ° thế tÆ°Æ¡ng tá»±.

Trong lÄ©nh vá»±c hạt nhân, trÆ°á»›c Ä‘ây, Nga Ä‘ã giành được hợp đồng xây dá»±ng hai lò phản ứng nguyên tá»­ má»›i cho nhà máy Ä‘iện Bouchehr, nằm bên bờ Vịnh Iran. Giờ Ä‘ây, Moscow mong muốn là thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ mang lại mối quan hệ hợp tác hòa bình trên quy mô lá»›n giữa hai nÆ°á»›c.

Liên quan đến việc cung cấp vÅ© khí, cuối tháng Năm vừa qua, Moscow Ä‘ã khẳng định đạt được đồng thuận, bán cho Teheran tên lá»­a phòng không S-300, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng hỏa tiá»…n Patriot của Mỹ, có thể bắn hạ máy bay và bắn chặn tên lá»­a.

Trong quá trình Ä‘àm phán về hồ sÆ¡ hạt nhân Iran, Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov Ä‘ã kêu gọi bãi bỏ cấm vận vÅ© khí càng sá»›m càng tốt, nhÆ°ng cuối cùng cấm vận này vẫn được duy trì trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga cho rằng vẫn có thể cung cấp vÅ© khí cho Iran nếu được Há»™i Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chấp thuận.

Chuyên gia Serguei Sereguichev dá»± báo: Sẽ có má»™t cuá»™c chạy Ä‘ua quyết liệt để tiếp cận vá»›i lÄ©nh vá»±c năng lượng của Iran và sau Ä‘ó là tiếp cận được tổ hợp công nghiệp quân sá»± nÆ°á»›c này. Tôi nghÄ© rằng nÆ°á»›c Nga sẽ Ä‘i trÆ°á»›c trong lÄ©nh vá»±c năng lượng do có kinh nghiệm trong hồ sÆ¡ này .

NhÆ°ng đối vá»›i Nga, việc Iran quay trở lại thị trường quốc tế tức là có thêm má»™t đối thủ cạnh tranh trên thị trường dầu lá»­a. Nhiều chuyên gia cho rằng sau khi Há»™i Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, Quốc há»™i Mỹ, Nga chấp thuận thỏa thuận hạt nhân Iran, thì giá dầu lá»­a sẽ còn hạ trong năm 2016.

Theo ông Semion Bagdassarov, chuyên gia về Trung Đông, thuá»™c Trung tâm nghiên cứu phân tích, trụ sở ở Moscow, Iran Ä‘ang nóng lòng tái xuất khẩu dầu lá»­a sang Châu Âu. Má»™t đối tác quan trọng tái nhập thị trường và cạnh tranh sẽ gia tăng.

Đây là má»™t tin xấu đối vá»›i Nga. Giá dầu sụt giảm là má»™t trong những nguyên nhân chính làm cho kinh tế Nga rÆ¡i vào suy thoái, kể từ đầu năm đến nay.

Tuy vậy, má»™t số nhà phân tích khác cho rằng giá dầu sẽ không sụt giảm mạnh vì để bảo vệ lợi ích của mình, Iran, vá»›i tÆ° cách thành viên khối xuất khẩu dầu lá»­a – OPEC - sẽ không bán ồ ạt, mà tìm cách đạt được má»™t thỏa hiệp về giá cả, để tránh làm giảm giá dầu lá»­a trên thị trường quốc tế.

Nguồn tin: Bizlive