Ankara phủ nháºn việc mở cá»a căn cứ Incirlik Ä‘ón Nga. Má»™t phần trong cuá»™c chiến dầu khí, Thổ NhÄ© Kỳ vẫn là bên bất lợi.
Hãng tin Reuters hôm 4/7 Ä‘Æ°a thông tin cho hay Ngoại trưởng Thổ NhÄ© Kỳ Mevlut Cavusoglu phủ nháºn sẽ mở cá»a cho Nga sá» dụng căn cứ quân sá»± Incirlik.
"Tôi không há» bình luáºn nhÆ° váºy. Chúng tôi nói rằng có thể hợp tác vá»›i má»i quốc gia trong cuá»™c chiến chống IS. Chúng tôi có thể hợp tác vá»›i Nga trong thá»i gian chống IS. Tôi không Ä‘Æ°a ra bất cứ bình luáºn nào liên quan tá»›i việc các máy bay Nga đến căn cứ không quân Incirlik", ông Cavusoglu nói.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu. Ảnh: theiranproject.com
TrÆ°á»›c Ä‘ó cùng ngày, có thông tin rằng Ngoại trưởng Cavusoglu phát biểu trên kênh truyá»n hình quốc gia TRT Haber cho biết quốc gia này Ä‘ã Ä‘á» xuất hợp tác vá»›i Nga trong cuá»™c chiến chống IS tại Syria. Ankara có thể mở căn cứ không quân tại Incirlik để tiếp nháºn các máy bay chiến đấu của Nga tá»›i thá»±c hiện nhiệm vụ chung này.
"Tại sao lại không hợp tác vá»›i Nga vá» các vấn Ä‘á» nhÆ° váºy, IS là kẻ thù chung và chúng ta cần truy Ä‘uổi chúng", ông nói.
Sau Ä‘ó Äiện Kremlin cho rằng việc Thổ NhÄ© Kỳ có thể mở căn cứ không quân là má»™t "tuyên bố nghiêm túc" dù chÆ°a có liên lạc gì vá»›i Ankara vá» vấn Ä‘á» này. Suy Ä‘oán Ankara có thể mở căn cứ không quân cho Nga sá» dụng là má»™t Ä‘á»™ng thái có thể khiến các đối tác của Thổ Ä‘ang sá» dụng căn cứ, trong Ä‘ó có Mỹ, lo ngại.
Hiện Incirlik có các máy bay của Mỹ, Äức, Anh, Arab Saudi và Qatar tham gia chiến dịch truy quét IS do Mỹ dẫn đầu, bao trùm khu vá»±c dá»c biên giá»›i Thổ NhÄ© Kỳ vá»›i Syria.
Nga và Thổ NhÄ© Kỳ Ä‘ang đẩy nhanh các ná»— lá»±c bình thÆ°á»ng hóa quan hệ song phÆ°Æ¡ng sau khi Tổng thống Thổ NhÄ© Kỳ Recep Tayyip Erdogan gá»i thÆ° cho Tổng thống Nga Vladimir Putin xin lá»—i vá» sá»± cố bắn hạ máy bay Su-24 của Nga ở khu vá»±c biên giá»›i Syria hồi tháng 11/2015.
Tuy nhÆ°á»ng bÆ°á»›c trÆ°á»›c Nga trong cuá»™c đối đầu ở Syria song có lẽ Thổ NhÄ© Kỳ vẫn chÆ°a hoàn toàn mở "hết lòng dạ" vá»›i Nga để Ä‘ón nháºn những lợi ích má»›i mà hiện tại, rõ ràng là Ankara chÆ°a thấy Ä‘âu.
Xét trên bình diện các lợi ích vá» năng lượng, Thổ NhÄ© Kỳ Ä‘ang nhắm vào má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i má»›i nhằm "giải má»™ng" bá chủ quyá»n lá»±c ở Trung Äông của Iran.
Tạp chí Foreign Policy dẫn lá»i ông Michael Tanchum, chuyên gia vá» năng lượng và địa chính trị khu vá»±c, nháºn định việc cải thiện quan hệ vá»›i Nga và Israel gắn vá»›i nguyện vá»ng của Thổ NhÄ© Kỳ nhằm chặn Ä‘à Iran Ä‘á»™c quyá»n dầu khí.
Sau khi ký kết thá»a thuáºn vá» chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân, Tehran Ä‘ã thoát ra khá»i thế bị cô láºp quốc tế và trừng phạt. Theo ông Tanchum, bây giá» mục tiêu của Iran là Ä‘oạt lấy vị thế lãnh đạo khu vá»±c của ngÆ°á»i Ả Ráºp Sunni ở Saudi Arabia, trong Ä‘ó, nhá» vào đẩy tăng Ä‘á»™t phá mức kim ngạch xuất khẩu dầu má» và khí đốt.
TÆ°Æ¡ng quan này vá»›i Thổ NhÄ© Kỳ mà nói Ä‘ã là rất cấp thiết khi mà "Dòng chảy Thổ NhÄ© Kỳ"- dá»± án khí đốt giữa Nga và Ankara Ä‘ã bị Ä‘ình chỉ sau sá»± vụ Ä‘âm lén kể trên.
Ngoài ra, phụ thuá»™c vào quan hệ giữa hai nÆ°á»›c còn có số pháºn của nhà máy Ä‘iện hạt nhân đầu tiên của Thổ NhÄ© Kỳ do Nga xây dá»±ng và vị thế của Moskva trên thị trÆ°á»ng toàn cầu.
Sau lá»i xin lá»—i của Tổng thống Erdogan, Bá»™ trưởng Năng lượng Nga Alexandr Novak tuyên bố sẵn sàng nối lại việc xây dá»±ng "Dòng chảy Thổ NhÄ© Kỳ" nếu có bảo đảm từ phía Thổ NhÄ© Kỳ và Ủy ban châu Âu. Tuy nhiên ThÆ° ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov nhấn mạnh rằng bây giá» vẫn còn là sá»›m nếu nói vá» khôi phục dá»± án - bởi tất cả các cuá»™c thÆ°Æ¡ng thảo, kể cả vá» lá»™ trình lắp đặt Ä‘Æ°á»ng ống, hiện vẫn còn mang tính chất khung.
TÆ°Æ¡ng lai vá» khả năng sở hữu Ä‘Æ°á»ng ống dầu khí vá»›i Nga vẫn còn xa, Ankara chÆ°a thể mong đợi nhiá»u hÆ¡n nhÆ°ng việc nÆ°á»›c này lên tiếng ủng há»™ việc hợp tác vá»›i Nga trên chiến trÆ°á»ng Syria nhÆ°ng không phải ở căn cứ Incirlik cÅ©ng cho thấy những bÆ°á»›c toan tính.
Nguồn tin: Baodatviet