Trong khi thị trường dầu lo ngại về tác động tức thời đối với nhu cầu từ sự gia tăng lây nhiễm Omicron và tình trạng thừa cung sắp diễn ra, thì giới chức tại các quốc gia sản xuất dầu và giám đốc điều hành đã cảnh báo trong nhiều tháng về sự thiếu hụt nguồn cung trong những năm tới nếu đầu tư vào các dự án mới không tăng đáng kể. Năm ngoái và năm nay, đầu tư vào nguồn cung dầu và khí đốt mới đã ở mức thấp nhất trong một thập kỷ rưỡi, tạo tiền đề cho sự thiếu hụt nguồn cung vào khoảng giữa thập kỷ này khi có ít dự án mới xuất hiện.
Nguồn cung dự kiến thấp hơn vào năm 2030 sẽ là một tin tuyệt vời cho sự thúc đẩy toàn cầu hướng tới năng lượng sạch và cắt giảm đáng kể lượng khí thải liên quan đến năng lượng nếu không phải vì thực tế là thế giới vẫn tiêu thụ nhiều dầu thô như trước đại dịch. Và nó sẽ tiếp tục như vậy trong ít nhất một thập kỷ nữa, hầu hết các nhà phân tích và cơ quan dự báo và tổ chức nhận định.
Cho đến khi nhu cầu dầu toàn cầu chứng kiến sự suy giảm về mặt cấu trúc - không phải là một sự sụp đổ do đại dịch gây ra - thì thế giới sẽ cần nguồn cung để đáp ứng nhu cầu đó. Cuộc khủng hoảng năng lượng và suy thoái khí đốt tự nhiên hiện nay ở châu Âu đưa ra một cảnh báo về những gì có thể xảy ra nếu nguồn cung và mức dự trữ của một nguồn năng lượng quan trọng thấp hơn vào thời điểm nhu cầu đang tăng - giá tăng vọt kỷ lục, tính biến động thậm chí còn cao hơn, và căng thẳng địa chính trị leo thang giữa các nhà cung cấp và nước tiêu thụ dầu lớn.
Ả Rập Xê Út cảnh báo về nguồn cung hạn chế
Ả Rập Saudi, nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, đã cảnh báo trong nhiều tháng qua rằng các khoản đầu tư toàn cầu thấp vào nguồn cung mới trong những năm gần đây có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt tiềm năng trong tương lai. Kịch bản của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) về việc không đầu tư mới vào dầu và khí đốt — một lần nữa — nếu thế giới đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là “phần tiếp theo của bộ phim La La Land. Tại sao tôi phải xem xét nó một cách nghiêm túc?” Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman, cho biết vào đầu năm nay.
Tuần trước, Bộ trưởng nước này cảnh báo sản lượng dầu toàn cầu có thể giảm khoảng 30 triệu thùng/ngày vào năm 2030. Con số này chiếm khoảng 30% nguồn cung dầu toàn cầu hàng ngày và tương đương khoảng nhu cầu dầu toàn cầu hiện tại.
"Chúng ta đang hướng tới một giai đoạn có thể nguy hiểm nếu không có đủ chi tiêu cho năng lượng", Hoàng tử Abdulaziz bin Salman cho biết vào tuần trước, được Bloomberg dẫn lời. Ông nói thêm: Đầu tư không đủ có thể dẫn đến “khủng hoảng năng lượng”.
“Chúng tôi rất lo ngại thế giới có thể thiếu năng lượng nếu chúng ta không cẩn thận trong việc quản lý quá trình chuyển đổi”, Bộ trưởng Tài chính Ả Rập Xê Út Mohammed Al-Jadaan cũng cho biết vào tuần trước, nhắc lại những cảnh báo gần đây từ các quan chức và giám đốc điều hành khác ở Ả Rập Xê Út, trong đó có giám đốc điều hành Amin Nasser của Saudi Aramco.
Tất nhiên, Ả Rập Xê-út có quyền lợi trong việc cảnh báo sự chuyển đổi năng lượng gấp rút, nhưng đây không phải là trường hợp duy nhất - một số giám đốc điều hành công ty dầu khí ở Mỹ cũng đã cảnh báo việc tiếp tục thiếu sự đầu tư có thể gây rắc rối cho nguồn cung dầu toàn cầu trong tương lai.
Tăng trưởng công suất sản xuất ở Trung Đông có thể không đủ
Vào đầu năm nay, Greg Hill, chủ tịch của tập đoàn sản xuất dầu Hess Corp, cho biết ngành công nghiệp dầu đang “thiếu đầu tư quá mức” vào nguồn cung để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Chuyên gia dầu mỏ Daniel Yergin, phó chủ tịch IHS Markit, nói với CNBC vào tháng trước, lĩnh vực năng lượng không đầu tư đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, kể cả dầu thô, điều này có thể dẫn đến một loạt các đợt khủng hoảng năng lượng trong tương lai.
Chỉ một mình Saudi Arabia thì không thể cung ứng sản lượng dầu tăng cần thiết để tránh một cuộc khủng hoảng, Julian Lee, chiến lược gia dầu mỏ của Bloomberg First Word, đã viết trong một bài báo gần đây trên Bloomberg.
Điều đó bất chấp việc Ả Rập Xê Út có kế hoạch nâng công suất sản xuất dầu lên 13 triệu thùng/ngày vào năm 2027 từ 12 triệu thùng/ngày hiện nay. Công ty Dầu mỏ Quốc gia Abu Dhabi (ADNOC) có kế hoạch nâng công suất sản xuất của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) thêm 1 triệu thùng/ngày vào cuối thập kỷ này lên 5 triệu thùng/ngày từ 4 triệu thùng/ngày hiện nay.
Tuy nhiên, điều này có thể là chưa đủ, vì các tập đoàn dầu mỏ quốc tế đang xoay trục để đầu tư nhiều hơn vào năng lượng cacbon thấp và một số công ty - chẳng hạn như BP và Shell - cho biết sản lượng dầu của họ đã đạt đỉnh.
Hơn nữa, công suất dự phòng của thế giới hầu như chỉ tập trung ở Trung Đông, một khu vực dễ xảy ra căng thẳng địa chính trị, bùng phát và xung đột.
Đầu tư vẫn còn thấp
Ngành công nghiệp dầu mỏ tiếp tục thiếu đầu tư vào nguồn cung mới, trong khi đá phiến của Mỹ, được dự báo tăng sản lượng vào năm 2022, có thể đã đạt mức tăng đột biến 2 triệu thùng/ngày ngay trước khi xảy ra đại dịch.
Đầu tư vào thăm dò và khai thác dầu khí phải tăng lên mức trước đại dịch với khoảng 525 tỷ USD mỗi năm cho đến cuối thập kỷ này để ngành công nghiệp này có thể đảm bảo cân bằng cung - cầu, Diễn đàn Năng lượng Quốc tế (IEF) có trụ sở tại Saudi Arabia và IHS Markit nhận định. Năm nay, đầu tư vào thăm dò và khai thác vẫn giảm năm thứ hai liên tiếp và ước tính đạt khoảng 341 tỷ đô la.
Vào tháng 10, Moody’s cho biết chi tiêu vào thăm dò và khai thác hàng năm trên toàn cầu cần tăng 54% lên 542 tỷ USD nếu thị trường dầu mỏ muốn tránh được cú sốc thiếu hụt nguồn cung tiếp theo.
Nhu cầu dầu vẫn đang tăng
Đầu tư thấp trong hơn một thập kỷ vào dầu và khí đốt sẽ là một tin tuyệt vời cho tất cả các mục tiêu khí hậu mà gần như mọi nền kinh tế lớn đã đặt ra, nếu không có một thực tế đơn giản là vẫn cần tới dầu và sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.
Hầu hết các nhà phân tích đều nói rằng nhu cầu dầu đạt đỉnh sẽ diễn ra trong nhiều năm - nếu không phải là hơn một thập kỷ nữa, và khi đạt đỉnh, nó sẽ không giảm xuống sau đó mà chỉ đi ngang.
Ngay cả IEA, cơ quan ủng hộ phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đã thừa nhận trong Triển vọng Năng lượng Thế giới 2021 vào tháng 10 rằng “Thế giới không đầu tư đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai, và sự không chắc chắn về chính sách và quỹ đạo nhu cầu tạo ra rủi ro lớn cho một giai đoạn đầy biến động sắp tới đối với thị trường năng lượng”.
“Nếu nhu cầu vẫn ở mức cao hơn, điều này sẽ dẫn đến nguồn cung bị eo hẹp trong những năm tới, làm tăng rủi ro giá cao hơn và biến động nhiều hơn. IEA cho biết không rõ liệu giá cao hơn có kích hoạt phản ứng nguồn cung ở mức độ như trước đây hay không.
Nguồn tin: xangdau.net
