Cuối cùng, sau má»™t thá»i gian "nhùng nhằng" không chịu giảm giá theo giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i, má»›i Ä‘ây các DN xăng dầu cÅ©ng Ä‘ã phải thá»±c hiện việc này theo yêu cầu của Bá»™ Tài chính. Äiá»u Ä‘áng nói ở Ä‘ây là tuy giá xăng Ä‘ã giảm, song sá»± cháºm trá»… của DN và các ngành chức năng cho thấy công tác quản lý giá xăng Ä‘ã nảy sinh nhiá»u bất cáºp.
DN lãi hay lá»— ?
Những bất cáºp nảy sinh trong công tác Ä‘iá»u hành giá xăng, dầu thá»i gian qua má»™t lần nữa cho thấy, các ngành chức năng cần sát sao hÆ¡n nữa trong việc theo dõi, kiểm chứng mức giá bán lẻ xăng, dầu mà các DN đầu mối Ä‘Æ°a ra. NgÆ°á»i tiêu dùng cÅ©ng Ä‘ang chỠđợi sá»± công bằng trong việc kiểm soát giá bản lẻ mặt hàng này
Lý giải câu há»i vì sao DN kinh doanh lá»— mà vẫn tăng chiết khấu cho các đại lý ? ông Bùi Ngá»c Bảo, Tổng Giám đốc Tổng Cty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, trong kinh doanh, má»—i DN sẽ tùy vào mục tiêu của mình để Ä‘iá»u tiết các khoản chi, chứ không thể chỉ nhìn vào lợi nhuáºn thuần túy trÆ°á»›c mắt. Ví dụ, khi muốn mở rá»™ng thị trÆ°á»ng, DN sẽ tăng hoa hồng đại lý để thu hút thêm khách hàng, sau Ä‘ó má»›i Ä‘iá»u chỉnh cho phù hợp. Thêm vào Ä‘ó, thá»i gian vừa qua, do nhiệm vụ bình ổn giá, phần hoa hồng cho đại lý bị cắt giảm Ä‘áng kể. Việc ná»›i khoản chi này khi giá thế giá»›i giảm cÅ©ng dá»… hiểu. Bởi nếu Cty đầu mối không đảm bảo hoa hồng cho đại lý hoạt Ä‘á»™ng sẽ ảnh hưởng đến hoạt Ä‘á»™ng phát triển thị trÆ°á»ng.
CÅ©ng theo ông Bảo, công thức hình thành giá bán lẻ xăng dầu của các DN luôn phải tuân thủ Ä‘úng theo quy định tại Nghị định 84/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu. Toàn bá»™ công thức tính giá mà Petrolimex đăng tải công khai trên website của DN là Ä‘úng theo chuẩn của Nhà nÆ°á»›c. Theo bản tin tính giá cÆ¡ sở do Petrolimex công bố ngày 26/5, vá»›i mặt hàng xăng RON 92, DN lá»— 101 đồng ; diesel 0,5S: lá»— 650 đồng; dầu há»a: lá»— 648 đồng; dầu madút: hòa vốn.
Quỹ bình ổn nên lấy từ lợi nhuáºn của DN
Không phủ nháºn sá»± cần thiết của Quỹ bình ổn, nhÆ°ng theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa há»c Thị trÆ°á»ng giá cả (Bá»™ Tài chính) Quỹ bình ổn nên lấy từ lợi nhuáºn của DN, vì khi Ä‘ã kinh doanh các DN cần phải có quỹ bình ổn để dá»± phòng chứ không nên lấy của ngÆ°á»i tiêu dùng ứng trÆ°á»›c, Ä‘iá»u này theo ông Long là bất hợp lý.
Má»™t chuyên gia khác thì cho rằng, khi láºp quỹ bình ổn thị trÆ°á»ng cần quy định luôn trách nhiệm của các thành viên tham gia. Hiện nay, nói là có nhiá»u DN kinh doanh nhÆ°ng thá»±c sá»± chỉ má»™t vài Ä‘Æ¡n vị nắm thị phần chi phối, tạo nên sá»± Ä‘á»™c quyá»n tá»± nhiên. Vì váºy cần có vai trò của Nhà nÆ°á»›c can thiệp thị trÆ°á»ng thông qua quỹ bình ổn, chứ không để DN tá»± làm nhÆ° hiện nay. Theo vị chuyên gia này, cần hÆ°á»›ng tá»›i buá»™c các DN tham gia thị trÆ°á»ng quốc tế để chia sẻ rủi ro. Vá» nguyên tắc kinh tế thị trÆ°á»ng, DN có thể tham gia các thị trÆ°á»ng tÆ°Æ¡ng lai và sá» dụng các nghiệp vụ khác để chia sẻ rủi ro biến Ä‘á»™ng giá cho thị trÆ°á»ng, thay vì kéo rủi ro vá» cho chính ngÆ°á»i tiêu dùng của mình, vị chuyên gia này nháºn xét.
Bao giá» hết nghịch lý ?
Äây là câu há»i mà nhiá»u ngÆ°á»i tiêu dùng muốn đặt ra cho các DN kinh doanh xăng dầu bởi lẽ câu chuyện này không phải bây giá» má»›i được Ä‘Æ°a ra mà lâu nay báo chí Ä‘ã nói nhiá»u. Thế nhÆ°ng, xem ra căn bệnh không những không thuyên giảm mà có vẻ nhÆ° nó vẫn Ä‘ang tiếp tục hoành hành. Thá»i gian qua, khi giá xăng, dầu thế giá»›i giảm khiến ngÆ°á»i tiêu dùng nhen nhóm hi vá»ng giá bán lẻ trong nÆ°á»›c sẽ sá»›m Ä‘iá»u chỉnh, thế nhÆ°ng trên thá»±c tế việc ra quyết định giảm giá xăng dầu khó khăn hÆ¡n nhiá»u so vá»›i khi ra quyết định tăng giá.
dddn