Ná»™i dung cÆ¡ bản được sá»­a đổi liên quan đến lÄ©nh vá»±c giá gồm Ä‘Æ°a lợi nhuận định mức ra ngoài giá cÆ¡ sở; tính giá bình quân 10 ngày thay vì 30 ngày; quy định cụ thể mức thù lao hoa hồng đại lý, chi phí kinh doanh và bổ sung các quy định kiểm tra, kiểm soát, công bố minh bạch thông tin, chế tài xá»­ phạt.

Sá»­a công thức tính giá cÆ¡ sở

Cụ thể, trong công thức tính giá cÆ¡ sở hiện nay Ä‘ã bao gồm 300 đồng lợi nhuận định mức kinh doanh cho má»—i lít (kg) xăng dầu. Trong Ä‘ó, lợi nhuận dành cho tổng đại lý, đại lý là 100 đồng. Quy định này dá»… gây nhầm lẫn lá»—/lãi của doanh nghiệp, chẳng hạn khi doanh nghiệp tuyên bố giá bán lẻ thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở, gây lá»— 200 đồng/lít thì thá»±c chất là Ä‘ang lãi 100 đồng/lít vì trong giá cÆ¡ sở Ä‘ã bao gồm 300 đồng lợi nhuận. Vì vậy, Bá»™ Tài chính đề nghị Ä‘Æ°a lợi nhuận định mức ra ngoài giá cÆ¡ sở để minh bạch lá»—, lãi của doanh nghiệp.

Về chi phí kinh doanh và thù lao hoa hồng đại lý, Bá»™ Tài chính dá»± kiến quy định chi phí bán lẻ xăng dầu bình quân ở các địa bàn gần cảng nhập khẩu và gần nhà máy chế biến xăng dầu ở trong nÆ°á»›c tối Ä‘a là 860 đồng/lít. Đối vá»›i các địa bàn khác được cá»™ng thêm tối Ä‘a 2% mức giá bán lẻ. Đối vá»›i thù lao hoa hồng cho đại lý, doanh nghiệp không được trích quá 50% mức chi phí kinh doanh nói trên. Điểm má»›i của quy định này là bên cạnh việc tăng định mức kinh doanh thêm 260 đồng/lít (kg), Bá»™ Tài chính còn có định mức kinh doanh khác nhau phù hợp vá»›i từng địa bàn và khống chế mức hoa hồng đại lý thay vì để doanh nghiệp tá»± quyết định.

Đáng lÆ°u ý là giá cÆ¡ sở sẽ được tính theo 10 ngày để phù hợp vá»›i tần suất Ä‘iều chỉnh giá (tăng, giảm giá đều phải cách nhau tối thiểu 10 ngày), thay vì tính theo thời gian dá»± trữ lÆ°u thông là 30 ngày nhÆ° hiện nay. Đối vá»›i quỹ bình ổn giá xăng dầu, sẽ cân nhắc trích lập quỹ ngay khi hàng nhập khẩu về hay khi Ä‘ã xuất bán lẻ và sẽ để quỹ tại Kho bạc Nhà nÆ°á»›c thay vì để ở doanh nghiệp.

Ngăn chặn doanh nghiệp “gá»­i giá”

Đại diện má»™t doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phía Nam cho rằng ấn định mức hoa hồng cụ thể trong kinh doanh xăng dầu theo phÆ°Æ¡ng án trên là khó khả thi. TrÆ°á»›c Ä‘ây do cÆ¡ chế bù lá»— kinh doanh xăng dầu nên Nhà nÆ°á»›c ấn định chi phí hoa hồng đại lý, doanh nghiệp nào trích cao hÆ¡n thì không được cấp bù phần chênh lệch. Đến khi bỏ cÆ¡ chế bù lá»—, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã để doanh nghiệp tá»± quyết định, đến nay Ä‘ang thị trường hóa giá xăng dầu, quay lại cÆ¡ chế hoa hồng định mức là không phù hợp và khó kiểm soát. 

Trái lại, chuyên gia kinh tế - TS Nguyá»…n Minh Phong cho rằng vá»›i hÆ°á»›ng sá»­a đổi nhÆ° trên, cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã minh bạch và cố định hóa tất cả các chi phí trong giá cÆ¡ sở. Đây là giá tối thiểu để doanh nghiệp có xăng bán, lá»— lãi Ä‘Æ°a vào giá bán lẻ để dá»… hiểu hÆ¡n. Việc quy định chi phí hoa hồng sẽ có tác dụng ngăn chặn hiện tượng doanh nghiệp “gá»­i giá” vào đại lý thông qua hình thức tăng hoa hồng khi giá xăng trong nÆ°á»›c chÆ°a kịp giảm.