Má»™t khi Nhà nÆ°á»›c vẫn “làm thay” DN, tính toán công thức giá bán, liên tục Ä‘iá»u chỉnh thuế... thì khó có thể thị trÆ°á»ng hóa giá xăng dầu
Liên bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng vừa chấp thuáºn phÆ°Æ¡ng án giảm giá bán lẻ xăng dầu từ Ä‘á» nghị của các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu.
Theo Ä‘ó từ 0 giá» ngày 1-10, giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu được Ä‘iá»u chỉnh giảm 200 đồng- 500 đồng/lít (xăng A92 còn 15.200 đồng, giảm 500 đồng; dầu diesel giảm 300 đồng, còn 12.800 đồng; dầu há»a giảm 500 đồng, còn 13.500 đồng/lít...). Từ thá»±c tế Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu lần này, dÆ° luáºn vẫn băn khoăn bao giá» giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i tháºt sá»± thị trÆ°á»ng hóa.
Theo Ä‘ó từ 0 giá» ngày 1-10, giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu được Ä‘iá»u chỉnh giảm 200 đồng- 500 đồng/lít (xăng A92 còn 15.200 đồng, giảm 500 đồng; dầu diesel giảm 300 đồng, còn 12.800 đồng; dầu há»a giảm 500 đồng, còn 13.500 đồng/lít...). Từ thá»±c tế Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu lần này, dÆ° luáºn vẫn băn khoăn bao giá» giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i tháºt sá»± thị trÆ°á»ng hóa.
Tăng ào ào, giảm nhá» giá»t
NhÆ° váºy là sau hàng loạt lần Ä‘iá»u chỉnh tăng giá vá»›i mức tăng khá lá»›n “theo giá thế giá»›i”, lần này dù giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh và trong gần 20 ngày qua, giá xăng thành phẩm chỉ dao Ä‘á»™ng ở mức trên dÆ°á»›i 67 USD/thùng, giá xăng trong nÆ°á»›c má»›i được Ä‘iá»u chỉnh giảm nhá» giá»t, 500 đồng/lít.
TrÆ°á»›c khi liên bá»™ đồng ý giảm giá, Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Ä‘ã trình lãnh đạo bá»™ phÆ°Æ¡ng án trích quỹ bình ổn giá xăng dầu 1.000 đồng/lít xăng. Nếu phÆ°Æ¡ng án này được chấp thuáºn, việc giảm giá xăng dầu có thể Ä‘ã không xảy ra.
Và lần này khi chấp thuáºn Ä‘iá»u chỉnh giá, liên bá»™ Ä‘ã yêu cầu DN kinh doanh xăng dầu trích ná»™p vào quỹ bình ổn giá xăng dầu từ 200 đồng đến 300 đồng/lít, tùy mặt hàng... Có ý kiến cho rằng má»™t khi giá xăng dầu của các DN cứ đồng loạt tăng hay đồng loạt giảm (tăng thì ào ào, giảm lại tà tà và nhá» giá»t) thì không biết bao giá» giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i thá»±c sá»± thị trÆ°á»ng hóa.
Giá xăng dầu vừa được Ä‘iá»u chỉnh giảm 200 đồng - 500 đồng/lít từ ngày 1-10. Ảnh: H.Thúy
Ông VÆ°Æ¡ng Äình Dung, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i, nói vá» mặt pháp lý, giá xăng Ä‘ã được phép váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng (theo Quyết định 187 và Nghị định 55/2007/CP) nhÆ°ng trong thá»±c tế không váºn hành được.
Hiện nay, Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ang sá»a đổi Nghị định 55 theo hÆ°á»›ng cho phép DN được quyết định giá bán, khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng quá 12%, Nhà nÆ°á»›c má»›i can thiệp bằng các biện pháp hành chính. Äại diện Bá»™ Tài chính nhiá»u lần khẳng định cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu sẽ nhất quán theo giá thị trÆ°á»ng, không quay lại cÆ¡ chế cÅ© nhÆ°ng ông Dung dá»± Ä‘oán Ä‘iá»u này không thể thá»±c hiện được. Bởi lẽ Nhà nÆ°á»›c vẫn “làm thay” DN, tính toán công thức giá bán, liên tục Ä‘iá»u chỉnh thuế... chứ không dá»±a vào cân đối lá»›n để Ä‘iá»u hành.
Ông Nguyá»…n Tiến Thá»a, Cục trưởng Cục Quản lý giá, tổ trưởng tổ giám sát liên bá»™ vá» giá xăng dầu, cÅ©ng thừa nháºn: Không chỉ có VN lúng túng vá»›i cÆ¡ chế giá xăng dầu mà nhiá»u nÆ°á»›c trên thế giá»›i cÅ©ng rÆ¡i vào tình trạng tÆ°Æ¡ng tá»±. Hiện các nÆ°á»›c Ä‘ang theo hai mô hình: có tiá»m lá»±c tài chính để giữ giá thấp hoặc bảo đảm nguồn cung và có cạnh tranh. Tại VN, giá xăng dầu Ä‘ã mấy lần “táºp dượt” cạnh tranh nhÆ°ng chÆ°a thành công.
Cạnh tranh không dá»…
Äiểm tiến bá»™ của dá»± thảo Nghị định 55 sá»a đổi là mở rá»™ng đối tượng được nháºp khẩu, kinh doanh xăng dầu. Các DN Ä‘áp ứng đủ Ä‘iá»u kiện Ä‘á»u được cấp phép hoạt Ä‘á»™ng, các DN tiêu dùng xăng dầu lá»›n có thể trá»±c tiếp nháºp khẩu phục vụ tiêu dùng ná»™i bá»™.
Táºp Ä‘oàn Than - Khoáng sản VN là DN đầu tiên xin phép nháºp khẩu trá»±c tiếp thay vì mua của Petrolimex bởi má»—i năm, táºp Ä‘oàn này tiêu thụ 235.000 m3 dầu diesel và 8.500 m3 xăng, chi phí sá» dụng xăng, dầu chiếm khoảng 12,5% giá thành sản xuất.
Trong lÄ©nh vá»±c cung cấp xăng dầu hàng không lần này cÅ©ng được phá thế Ä‘á»™c quyá»n vì Ä‘ã có thêm má»™t DN má»›i được cấp phép là Công ty Cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex (PJF). Má»™t DN khác là Công ty Cổ phần ThÆ°Æ¡ng mại Xăng dầu Tân SÆ¡n Nhất cÅ©ng Ä‘ang chá» nháºn giấy phép để tham gia thị trÆ°á»ng.
Tuy nhiên, sẽ có bao nhiêu DN được tham gia thị trÆ°á»ng này là vấn Ä‘á» chÆ°a có câu trả lá»i vì phải chá» quy hoạch để phù hợp vá»›i diện tích sân bãi ở các cảng hàng không.
Ngoài việc vÆ°á»›ng quy hoạch, dá»± báo việc cạnh tranh của các DN cung ứng xăng dầu hàng không cÅ©ng khó khăn. Sản lượng tiêu thụ của thị trÆ°á»ng VN chỉ đạt khoảng 0,5 triệu tấn tại 12 sân bay, chỉ bằng khoảng 1/10 sản lượng của má»™t sân bay lá»›n trong khu vá»±c.
Trong Ä‘ó, 70% cung cấp cho công ty mẹ là Vietnam Airlines, gần 14% cho Jetstar Pacific và Indochina, 16% còn lại cho các hãng nÆ°á»›c ngoài có Ä‘Æ°á»ng bay đến VN. Thị phần dành cho các DN má»›i chỉ là 30% trong khi há» phải đầu tÆ° lá»›n vá» kho bãi và phÆ°Æ¡ng tiện chuyên chở.
nld
