- Chiều 16/3, Cổng thông tin Ä‘iện tá»­ Chính phủ Ä‘ã tổ chức buổi tọa Ä‘àm trá»±c tuyến "Điều hành giá theo thị trường - Nhìn từ giá xăng và giá Ä‘iện".

Tham gia vá»›i tÆ° cách khách mời, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, Tập Ä‘oàn Điện lá»±c Việt Nam (EVN) chậm phát triển là do thiếu vốn, nên Ä‘òi hỏi cấp bách hiện nay là phải cổ phần hóa (CPH), để người tiêu dùng (NTD) chấp thuận được má»—i lần tăng giá của EVN thì cần tiến hành má»™t cuá»™c “đại phẫu thuật” tập Ä‘oàn này.

ChÆ°a theo thị trường vì còn khoản lá»— treo

Trả lời về cách tính giá Ä‘iện trong thời gian qua, ông Nguyá»…n Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết, EVN Ä‘ã ná»— lá»±c và Ä‘ã công khai chi tiết các yếu tố cấu thành giá Ä‘iện. Việc tăng giá Ä‘iện lần này ở mức 7,5% là phÆ°Æ¡ng án tăng giá thấp nhất, Ä‘ã tính tá»›i các tác Ä‘á»™ng đến tăng trưởng GDP, CPI...

Công nhân Điện lá»±c Hà Ná»™i kiểm tra bảo dưỡng má»™t trạm biến áp 110 kV trên đường Nguyá»…n Phong Sắc, quận Cầu Giấy. Ảnh: Phạm Hùng

“Chúng tôi thấy mức Ä‘á»™ tăng 7,5% là phù hợp vá»›i mặt bằng thay đổi thông số đầu vào, vì thông số đầu vào theo tính toán của EVN Ä‘ã tăng 12,8%. Vừa qua, EVN và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng Ä‘ã công khai các chi phí cÆ¡ bản này để người dân giám sát” - đại diện Cục Quản lý giá khẳng định.

Không đồng tình, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, việc tính toán chi phí giá là hết sức phức tạp. “Nhận định trong kết luận má»›i Ä‘ây của Thanh tra Chính phủ cho rằng, ngành Ä‘iện làm ăn chÆ°a hiệu quả. NhÆ° đầu tÆ° ngoài ngành, năng suất lao Ä‘á»™ng kém, tổn thất Ä‘iện năng lá»›n..., mọi chi phí này đều được Ä‘Æ°a vào giá thành. Hay nói má»™t cách khác, những khoản lá»— do quản trị kém lại để NTD chịu thiệt” - ông Long nhấn mạnh.

Trong khi Ä‘ó, cùng vá»›i đề xuất tăng giá Ä‘iện, EVN có so sánh giá giữa Việt Nam và thế giá»›i, nhÆ°ng EVN má»›i chỉ dá»±a vào giá đầu ra mà không dá»±a vào giá đầu vào. Ví dụ, Singapore sản xuất Ä‘iện chủ yếu bằng dầu trong khi cÆ¡ cấu thủy Ä‘iện của Việt Nam chiếm tá»›i hÆ¡n 40%, hoặc mức lÆ°Æ¡ng hiện nay của Việt Nam không bằng các nÆ°á»›c, cá»™ng vá»›i các khoản bảo hiểm rủi ro… Chính vì vậy, sá»± so sánh giá mà EVN Ä‘Æ°a ra là bất hợp lý.

Ông Long cho rằng, để NTD chấp thuận được má»—i lần tăng giá của EVN thì cần tiến hành má»™t cuá»™c “đại phẫu thuật” đối vá»›i EVN và có sá»± tham gia của cÆ¡ quan tÆ° vấn, Ä‘á»™c lập, đủ chuyên môn. Về việc EVN cho rằng, giá Ä‘iện thấp khó thu hút đầu tÆ° vào ngành Ä‘iện, ông Long thẳng thắn nói: “CPH là chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘úng đắn của Chính phủ. EVN chậm phát triển là do thiếu vốn, nên Ä‘òi hỏi cấp bách hiện nay là phải CPH”.

Theo ông Tuấn, CPH phải tính toán phù hợp theo từng thời Ä‘iểm, khi nào giải quyết được những khoản lá»— treo thì má»›i thá»±c hiện được giá Ä‘iện theo thị trường được, từ Ä‘ó tính toán các chi phí cho phù hợp. CÅ©ng theo ông Tuấn thì EVN vẫn “gánh” số lá»— từ năm 2010 và 2011, khoản lá»— này vẫn treo để hạch toán.

Giá xăng Ä‘áng lẽ phải tăng 3.500 đồng/lít (?)

Ngoài giá Ä‘iện, giá xăng cÅ©ng vừa được Ä‘iều chỉnh tăng thêm hÆ¡n 1.600 đồng/lít. Ông Võ Văn Quyền - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) lý giải, theo Nghị định 83/2014/NĐ - CP, giá xăng dầu hiện Ä‘ã vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, do vậy nếu tính Ä‘úng thì dịp trong và sau Tết Nguyên Ä‘án Ất Mùi, giá xăng có thể tăng tổng cá»™ng là 3.500 đồng/lít: “Tuy nhiên, để tránh cú sốc, liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính Ä‘ã sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu nhằm chia sẻ quyền lợi DN và NTD, vừa rồi, giá xăng chỉ tăng 1.600 đồng/lít, còn 1.800 đồng/lít được sá»­ dụng Quỹ Bình ổn”.

Nói rõ thêm, theo ông Quyền, từ tháng 7/2014, giá xăng dầu Ä‘ã có 14 lần giảm giá (mức giảm trên 10.000 đồng/lít, khoảng 40%) trong khi mức tăng vừa rồi chỉ là 10%, việc tác Ä‘á»™ng đến sản xuất cÅ©ng không quá tiêu cá»±c. "Việc tăng, giảm cần nhìn trong má»™t chu kỳ dài, làm sao Ä‘iều chỉnh không sốc, nhÆ°ng theo tín hiệu thị trường, Ä‘iều quan trọng là làm thế nào để tăng giá xăng không làm tăng giá các mặt hàng khác” - ông Quyền cho hay...

TrÆ°á»›c lo ngại về việc giá xăng dầu, Ä‘iện cùng tăng kéo theo giá hàng hóa khác cÅ©ng Ä‘iều chỉnh tăng theo, đại diện Cục Quản lý giá cho biết, ngay khi giá xăng dầu Ä‘iều chỉnh theo cÆ¡ chế thị trường, Ä‘iều hành giá Ä‘iện tăng, Cục Ä‘ã có văn bản gá»­i các ngành, địa phÆ°Æ¡ng, kiên quyết không cho Ä‘iều chỉnh giá tăng theo giá Ä‘iện, xăng dầu.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến của các chuyên gia kinh tế dá»± báo, dÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của giá xăng dầu và giá Ä‘iện, mặt bằng má»›i có thể sẽ được thiết lập sau khoảng 3 tháng tá»›i khi các chi phí đầu vào tăng lên. "Ngành Ä‘iện thu thêm hÆ¡n 12.000 tá»· đồng, có nghÄ©a là toàn bá»™ nền kinh tế phải tăng chi thêm ngần ấy tiền cho ngành Ä‘iện. Do vậy, giá Ä‘iện tăng sẽ tác Ä‘á»™ng cả đời sống sản xuất và mặt bằng giá thị trường thời gian tá»›i” - ông Long bày tỏ.

Nguồn tin: KTĐT