Theo Hãng phân tích tin Oxford Analitica, thị trường dầu mỏ thế giới đã biến động rất mạnh trong năm 2008 và có nhiều khả năng sẽ biến động mạnh hơn trong năm 2009.
Từ đầu năm tới nay, giá dầu đã biến động rất mạnh, đã từng tăng vọt lên mức kỷ lục 147,27 USD/thùng trong tháng 7/2008 sau đó lại giảm xuống dưới mức 50 USD/ thùng vào những ngày cuối tháng 11 này.
Đâu là nguyên nhân tác động tới giá?
Đầu tiên phải kể tới yếu tố đầu cơ trục lợi trong thời điểm đồng USD yếu, những dự báo sai về tương lai của thị trường dầu và đánh giá thấp về nguồn cung. Sau đó tới lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung do bất đồng quanh vấn đề hạt nhân của Iran và những bất ổn chính trị tại các nước vùng vịnh, đặc biệt là Nigeria. Đến tháng 8 năm nay, khi người ta phát hiện ra rằng nguồn cung dầu lửa không hề thiếu, giá dầu đã nhanh chóng giảm xuống chỉ còn khoảng 105 USD/thùng. Sự sụp đổ của ngân hàng Lehman Brothers, châm ngòi cho cuộc khủng hoảng tài chính, đã làm người ta lo ngại về nguy cơ suy thoái toàn cầu, làm giảm nhu cầu dầu lửa và đẩy giá dầu hạ hơn nữa, hơn nữa xuống dưới 50 USD/ thùng.
Dự báo thị trường dầu năm tới:
- Cầu giảm: Tất cả các nhà phân tích đều đã giảm dự báo nhu cầu dầu trong năm 2008 và 2009. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) đã giảm dự báo nhu cầu dầu tới 330.000 thùng/ngày cho năm 2008 và hơn 450.000 thùng/ngày cho năm 2009. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) cũng đưa ra dự báo tương tự, với mức giảm nhu cầu dầu 240.000 thùng/ngày cho năm 2008 và hơn 440.000 thùng/ngày cho năm 2009.
- Cung tăng: Mặc dù các dự án sản xuất dầu ở những nước ngoài OPEC đang bị trì hoãn, nhưng nhiều nhà phân tích cho rằng sản lượng dầu của thế giới sẽ tiếp tục tăng trong năm 2009. IEA dự báo sản lượng dầu tăng 660.000 thùng/ngày trong năm 2009. OPEC thậm chí còn dự tính sản lượng dầu trong năm 2009 sẽ tăng tới 1 triệu thùng/ngày. Tuy nhiên cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay sẽ ảnh hưởng lớn tới sản lượng dầu của các nước ngoài OPEC: Ở Mỹ, 68% sản lượng dầu là của các công ty nhỏ đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng tín dụng; Các công ty dầu lửa lớn của Nga như Rosneft và Gazprom thì đang phụ thuộc quá nhiều vào các khoản vay nợ để duy trì hoạt động; Một số công ty dầu lửa lớn, trong đó có BP, đã phải cắt giảm đầu tư và; Giá dầu giảm đang làm chậm tiến độ nhiều dự án sản xuất dầu. Do nhu cầu được dự báo ở mức thấp, nên OPEC sẽ không bị áp lực đòi tăng sản lượng nhằm bù đắp vào khoản thiếu hụt ngoài OPEC.
Tháng 6 vừa qua, OPEC, hay nói chính xác hơn là Arập Xêút đã đồng ý tăng sản lượng, cho dù chính họ không tin rằng nguồn cung đang thiếu. Quyết định này của Arập Xêút đã góp phần làm giảm giá dầu hiện nay. Tuy nhiên OPEC đang đứng trước vấn đề chính trị nan giải, đó là họ muốn cắt giảm sản lượng để đẩy giá dầu lên cao, nhưng tình hình kinh tế thế giới khó khăn hiện nay lại đòi hỏi phải giữ giá dầu thấp để kích thích kinh tế phát triển. Kết quả là OPEC đang bị phân hoá về mục tiêu giữ giá dầu. Vênêxuêla và Iran muốn giữ giá dầu cao ở mức 94 USD/thùng để duy trì các chương trình kinh tế-xã hội hợp lòng dân. Chủ tịch OPEC Chakib Khelil gợi ý giá dầu lý tưởng là trong khoảng từ 70 đến 90 USD/thùng, trong khi Arập Xêút thì ám chỉ rằng giá sàn có thể ở mức 80 USD/thùng.
- OPEC sẽ tiếp tục cắt giảm sản lượng:
OPEC sẽ tìm cách cắt giảm sản lượng, có thể ngay tại cuộc họp ngày 17/12 tới, cho phù hợp với nhu cầu dầu đang giảm xuống. Tuy nhiên giá dầu có thể giảm mạnh trước khi OPEC có thể giành lại quyền kiểm soát thị trường này. Những biến động trên thị trường dầu, cùng với khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn tín dụng, đang ảnh hưởng tới các dự án đầu tư vào khu vực sản xuất dầu lửa. Điều này có thể làm giảm nguồn cung trong 3-5 năm tới, khi kinh tế thế giới đã hồi phục.
Tóm lại, thị trường dầu lửa trong năm 2009 sẽ tiếp tục biến động mạnh. Giá dầu có nhiều khả năng sẽ tiếp tục giảm mạnh, trước khi OPEC có thể kiểm soát được thị trường này. Và nếu nguồn cung dầu trong tương lai có thể thiếu khi kinh tế thế giới phục hồi thì giá dầu sẽ hồi phục mạnh.
(Vinanet)
