Thay vì những cảnh báo lặp đi lặp lại về sự thiếu hụt đầu tư vào dầu đang diễn ra, sự thắt chặt thị trường vào nửa cuối năm 2022 có thể tạo sự hỗ trợ mới cho giá dầu và tạo thêm động lực cho một môi trường đầu tư thận trọng kỳ quái.

Có vẻ như đây vừa là kỷ nguyên tốt nhất và tồi tệ nhất để đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch nhạy cảm về mặt chính trị. Lo ngại về tài sản bị mắc kẹt và nỗ lực lớn hơn để đáp ứng các mục tiêu xanh hơn của nhà đầu tư cùng với kỷ luật vốn và giá cao hơn có khả năng duy trì nếu nguồn cung vẫn còn hạn chế.

Hai nhà sản xuất chủ chốt Saudi Arabia và UAE cùng các ngân hàng đầu tư hàng đầu như Goldman Sachs và JP Morgan cảnh báo về sự chênh lệch tiềm ẩn giữa nhu cầu năng lượng đang diễn ra với sự lo lắng của Big Oil miễn cưỡng chi tiêu có thể dẫn đến giá dầu ở mức ba con số.

Trong khi S&P Global Platts Analytics lưu ý rằng hầu hết các dự án đều khả thi ở mức giá 50 USD/thùng, thì phần lớn các dự án trong năm nay là những dự án được hoãn lại từ năm 2020 và sẽ cần phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng trong các quyết định đầu tư cuối cùng để tránh sụt giảm mạnh. Có thể cần tin tưởng rằng giá sẽ cao hơn trong thời gian lâu hơn.

“Sự không chắc chắn về giá dầu trong tương lai, vì chúng ta đã có nhiều chu kỳ giá trong 50 năm qua, đang dẫn đến sự thận trọng cho các công ty khai thác dầu, đặc biệt là ở Mỹ, nơi kỷ luật vốn đã trở thành một tín ngưỡng… những ngày tăng trưởng sản lượng dầu vì sự tăng trưởng cuối cùng đã qua”, Rene Santos, một nhà phân tích dầu mỏ của Platts Analytics, cho biết.

“Chúng ta đang hướng tới một giai đoạn có thể nguy hiểm nếu không có đủ chi tiêu cho năng lượng”, Bộ trưởng Dầu mỏ Ả Rập Xê Út Abdulaziz bin Salman cho biết vào tháng 12 khi ông nhấn mạnh nguy cơ xảy ra “khủng hoảng năng lượng” trong thập kỷ này.

Joe McMonigle, Tổng thư ký của Diễn đàn Năng lượng Quốc tế, cũng cho biết gần đây, hai năm liên tiếp cắt giảm chi tiêu vốn quy mô lớn đang dẫn đến sự thiếu hụt nguồn cung mà có thể gây bất ổn cho nền kinh tế toàn cầu. “Chúng ta không thể để khủng hoảng khí hậu chuyển thành khủng hoảng năng lượng được”, ông nói.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế có thể nhìn thấy giải pháp lâu dài cho các nguồn năng lượng bền vững với kịch bản net-zero mang tính bước ngoặt – đòi hỏi nhu cầu dầu giảm mạnh xuống 25 triệu thùng/ngày vào năm 2050 từ mức gần 100 triệu thùng/ngày hiện nay - nhưng thực tế là đang có nhu cầu cao đối với các hydrocarbon. “Chúng ta không đầu tư đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai và những bất ổn đang tạo tiền đề cho một giai đoạn đầy biến động phía trước,” Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cảnh báo vào đầu năm nay.

Ý nghĩa về mặt kinh tế

Nhưng với giá dầu Dated Brent của Platts đã cao hơn mức trung bình lịch sử gần đây trong phần lớn năm 2021 và có khả năng tiếp tục tăng cao đặc biệt vào nửa cuối năm 2022, tính kinh tế của việc đầu tư vào dầu đang bắt đầu hấp dẫn. Có những điểm tương đồng nổi bật mà có thể thấy giá dầu trong vài năm tới phản ánh kỷ nguyên giá dầu cao vốn đã khởi đầu vào thập kỷ trước.

 “Đầu tư vào lĩnh vực thăm dò và khai thác toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong trung hạn vì dầu Brent dự kiến ​​sẽ duy trì trên 65 USD/thùng,” Platts Analytics cho biết trong một ghi chú nghiên cứu, nhấn mạnh mối tương quan chặt chẽ giữa chi tiêu cho thăm dò và khai thác với giá dầu. Theo Platts Analytics, đầu tư có thể đã giảm 24% vào năm ngoái, nhưng dự kiến ​​sẽ tăng 8% trong năm nay và tăng trưởng ở mức tương tự trong vài năm tới.

Trước khi đại dịch bùng phát, sản lượng dầu thô của Mỹ đã đạt 13 triệu thùng/ngày và khả năng của đá phiến như là nhà sản xuất cận biên để đưa dầu trở lại một cách nhanh chóng đã làm giảm bớt lo ngại về việc giảm đầu tư chu kỳ dài hơn. Nhưng với việc Big Oil miễn cưỡng chi tiêu cho mảng đá phiến do tầm quan trọng ngày càng tăng của các mục tiêu đầu tư bền vững, sản lượng đã không quay trở lại theo hướng như vậy.

“Các hãng khai thác dầu của Mỹ hiện đang trả bớt nợ và tăng lợi nhuận trong khi tăng đầu tư/sản xuất vừa phải,” Santos chỉ ra.

Số lượng giàn khoan tại Mỹ đã tăng trong khoảng 18 tháng với sự dẫn đầu của các hãng khai thác tư nhân và độc lập, và trong khi Platts Analytics dự báo sản lượng của Hoa Kỳ quay trở lại và vượt mức đỉnh kỷ lục, thì có thể phải mất vài năm trước khi điều đó xảy ra.

Ngay cả những lĩnh vực đầu tư thường tốn kém hơn như cát dầu của Canada và Biển Bắc cũng có ý nghĩa kinh tế rất lớn với giá dầu hiện tại, chứ chưa nói đến các cường quốc lớn như đá phiến Mỹ, Nga và Ả Rập Xê-út.

Tuy nhiên, JP Morgan cảnh báo có thể cần giá dầu ở mức 80 đô la/thùng để thu hẹp mức mà họ ước tính là khoảng chênh lệch giữa chi tiêu vốn 750 tỷ đô la cho đến năm 2030 và để tạo ra một thị trường cân bằng trong những năm tới.

Sự thắt chặt của thị trường

Cả JP Morgan và Platts Analytics đều ước tính công suất dự phòng bền vững vào khoảng 2 triệu thùng/ngày - chủ yếu nằm trong tay của Ả Rập Xê-út và UAE - trong năm tới, đây là mức trung bình dài hạn và có thể đáp ứng sự phục hồi nhu cầu mạnh mẽ nhưng sẽ khiến thị trường gặp rủi ro nguồn cung.

Quả thật, có rất nhiều sự lạc quan về nguồn cung cho năm 2022 dựa trên những câu chuyện tăng trưởng ở Canada, Brazil, Kazakhstan, Na Uy và Guyana, nhưng những câu hỏi về sự phục hồi nguồn cung của Mỹ và những rủi ro xung quanh Libya và Iraq luôn bất ổn vẫn đeo đẳng. Trong khi đó, Iran có thể bổ sung thêm 1,4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày nếu các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ. Vẫn là một chữ ‘nếu’ khá lớn.

Nếu giá dầu vẫn ở mức cao, ngay cả khi chúng không đạt đến mức đỉnh 100 đô la/thùng mà nhiều người tham gia thị trường muốn thu hút sự chú ý, thì động cơ đầu tư vào dầu thô sẽ rất khó cưỡng lại.

Nhà tư vấn dầu mỏ độc lập Anas Al-Hajji nhận xét: “Các ông lớn đi vào con đường năng lượng xanh trong hai năm qua sẽ thể hiện màu sắc thực sự của họ vào năm 2022”, lưu ý giá dầu năm tới sẽ cao hơn năm 2021 do lượng tồn kho thấp và nhu cầu mạnh mẽ.

Vì vậy, trong khi thị trường tin rằng cung sẽ vượt cầu, thì điều này có thể xảy ra vào thời điểm cần bổ sung kho dự trữ bao gồm kho dự trữ chiến lược, công suất dự phòng của OPEC+ đang ở mức thấp và tăng trưởng đá phiến của Mỹ bị cản trở bởi kỷ luật vốn.

Điều này có thể khiến giá dầu ở mức mà sẽ làm phục hồi đầu tư từ trạng thái trầm lắng ngay cả từ những công ty năng lượng có ý thức về môi trường nhất. Điều này có thể là đúng thời điểm khi việc đầu tư vào các giải pháp năng lượng bền vững dự kiến sẽ không đáp ứng được nhu cầu trước mắt.

Nguồn tin: Platts

© Bản tiếng Việt của xangdau.net