Khi các chiến binh Islamic State ở Iraq Chủ Nhật tuần trÆ°á»›c chiếm được thành phố Ramadi, cách thủ Ä‘ô của quốc gia sản xuất dầu thô lá»›n thứ hai OPEC 129km, thị trường dầu Ä‘ã tỏ ra không để ý vấn đề này.

Thay vì tăng vọt nhÆ° trong lịch sá»­ cho thấy khi có biến Ä‘á»™ng địa chính trị, thá»±c tế thì giá dầu thô Ä‘ã giảm trong thời gian Ä‘ó.

Ở nÆ¡i khác, Lybia Ä‘ang bên bờ vá»±c trở thành má»™t quốc gia thất bại cÅ©ng nhÆ° Saudi Arabia Ä‘ang tiến hành má»™t cuá»™c không chiến chống lại lá»±c lượng nổi dậy ở quốc gia láng giềng Yemen. Và tiếp tục, thì trường dường nhÆ° có vẻ khá bình tình trÆ°á»›c những vấn đền này.

Quốc gia thất bại là các quốc gia Ä‘ó Ä‘ang trở nên là mối lo ngại cho cá»™ng đồng quốc tế, nhất là lo ngại khi vạch chính sách ngoại giao đối vá»›i các quốc gia Ä‘ó. Quốc gia có chỉ số thất bại cao nhất là nÆ¡i có nền kinh tế yếu nhất, phát triển chậm nhất, nhiều bất công nhất, v.v.. Nói Ä‘Æ¡n giản, Ä‘ó là nÆ¡i mà phần lá»›n dân có đời sống hàng ngày rất khó khăn, xã há»™i bất an; người dân phải phấn đấu để sống sót từng ngày, để được má»™t chút tá»± do. Đó là những hoàn cảnh căn bản tạo nên má»™t quốc gia có nhà cầm quyền thất bại.

Sá»± chắc chắn trÆ°á»›c Ä‘ây về phản ứng mạnh mẽ của giá dầu vá»›i nguyên nhân bất ổn đại chính trị dường nhÆ° không còn là vấn đề. Sá»± thay đổi này phản ánh má»™t thị trường toàn cầu má»›i noi sá»± gia tăng dầu Ä‘á phiến và quyết tâm bảo vệ thị phần dầu thô của nhà xuất khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i này Ä‘ang đảm bảo nguồn cung dồi dào.

Sá»­ gia Daniel Yergin giải thích: “Có rất nhiều nguy cÆ¡ trên thế giá»›i, nhÆ°ng không có nhiều phí rủi ro trong thị trường dầu trong lúc này. Đó là bởi vì có quá nhiều dầu mỏ và Ä‘iều Ä‘ó có ý nghÄ©a là nếu có sá»± gián Ä‘oạn, thì nguồn cung có thể được bù đắp ở nÆ¡i khác.”

Trong khi thỏa thuận vá»›i Iran có thể sẽ mang lại nhiều dầu mỏ hÆ¡n nữa, ông Yergin nói “sá»± phát triển các nguy cÆ¡ tại khu vá»±c Trung Đông có thể nhanh chóng mang phí rủi ro quay trở lại.”

Thá»±c tế là chính trị Ä‘ang làm gián Ä‘oạn nguồn cung thường xuyên hÆ¡n. Má»™t trong số Ä‘ó là Iran có khoảng 2.6 triệu/ngày Ä‘ang nằm ngoài thị trường do xung Ä‘á»™t và cấm vận, hÆ¡n gấp năm lần giai Ä‘oạn từ 2000 – 2010, theo EIA.

Trong khi lá»±c lượng chính phủ Iraq Ä‘ã ná»— lá»±c chặn đứng cuá»™c tấn công của Islamic State, thì hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai giao dịch trên sàn Ä‘iện tá»­ New York Ä‘ã giảm 4% trong 2 ngày đầu tiên của tuần này còn khoảng 57usd/thùng, và phục hồi lại 2 ngày sau Ä‘ó.

Các chuyên gia năng lượng nói rằng mặc dù thật tế là giá dầu Ä‘ã tăng hÆ¡n 10% trong năm nay, nhÆ°ng phần lá»›n chủ yếu là do Ä‘iều kiện tiêu thụ gia tăng mạnh mẽ.

Trong má»™t báo cáo, ông Michael Wittner, giám đốc nghiên cứu dầu mỏ của Societe Generale SA New York và là cá»±u quan chức CIA Ä‘ã viết rằng thậm chí nếu xung dá»™t có lan rá»™ng khắp khu vá»±c Trung Đông, tình huống chính trị này sẽ không nguy hiểm nhÆ° khi nó xuất hiện. Tác Ä‘á»™ng của cuá»™c chiến tại Yemen hiện được phóng đại quá mức, ông nhấn mạnh.

Viá»…n cảnh má»™t hiệp Æ°á»›c hạt nhân giữa phÆ°Æ¡ng Tây và Iran trong vài tuần tá»›i là má»™t lí do nữa khiến các nhà đầu tÆ° cảm thấy tÆ°Æ¡ng đối thoải mái.  EIA tìn rằng má»™t hiệp Æ°á»›c ná»›i lỏng cấm vận có thể tác Ä‘á»™ng làm giá dầu mỏ giảm 15usd/thùng.

Mặt khác má»™t vài nhà chuyên gia tin rằng nguy cÆ¡ của má»™t cú sốc Ä‘ang tăng lên bởi vì thế giá»›i Ä‘ang thiếu hụt nguồn cung để dành. Số liệu của EIA cho thấy, trong khi dá»± trữ dầu thô toàn cầu Ä‘ang dồi dào, thì thị trường dầu Ä‘ang làm việc vá»›i mức đệm mỏng manh nhất so vá»›i nguồn cung thiếu hụt má»›i trong 7 năm.

Nguyên nhân là quyết định cảu Saudi Arabia khai thác hÆ¡n 10 triệu thùng/ngày và ná»— lá»±c giành lấy thị phần từ tay các nhà sản xuất có chi phí cao hÆ¡n Ä‘ang khiến nhà xuất khẩu dầu thô lá»›n nhất thế giá»›i có ít chá»— trống hÆ¡n để Ä‘iều hành sản xuất cÆ¡ Ä‘á»™ng hÆ¡n.

Ông Paul Horsnell, giám đốc nghiên cứu hàng hóa tại Standard Chartered Plc London cho biết: “Tại má»™t số thời Ä‘iểm, sản lượng khai thác tăng vọt của Saudi làm dừng lại dá»± Ä‘oán giá xuống và trở thành dá»± Ä‘oán giá lên bởi vì công suất khai thác dÆ° thừa bị cắt giảm.”

Gary Ross, sáng lập viên của PIRA Energy Group, má»™t hãng tÆ° vấn dầu mỏ có tầm ảnh hưởng ở New York, dá»± Ä‘oán rằng mức đệm sẽ tiếp tục mỏng manh hÆ¡n nữa do Saudi Arabia thúc đẩy sản lượng khai thác mạnh hÆ¡n trong màu hè này để Ä‘áp ứng nhu cầu tiêu thụ ná»™i địa.

“Mức công suất thừa rất thấp này mang đến nguy cÆ¡ gái dầu tăng vọt trong má»™t tÆ°Æ¡ng lai không quá xa.”

EIA Æ°á»›c tính công suất thừa toàn cầu ở mức 1.76 triệu thùng/ngày, thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i trung bình 10 năm là 2.2 triệu thùng và thấp hÆ¡n má»™t nữa so vá»›i mức đỉnh 4 triệu thùng cảu năm 2010.

Công suất dá»± trữ Ä‘ang thu hẹp lại hiện vẫn chÆ°a làm khuấy đảo thị trường, phần lá»›n bởi vì ngay cả Æ¡ các quốc gia Ä‘ang trong tình trạng xung Ä‘á»™t vẫn Ä‘ang duy trì hoạt Ä‘á»™ng mau bán vận chuyển dầu mỏ.

Iraq có thể thúc đẩy sản xuất lên mức cao nhất kể từ 1979, gần 4 triệu thùng/ngày, tăng cường thêm 600 ngàn thùng/ngày trong sản xuất khai thác trong suốt 2 năm qua. Tại Lybia, sản xuất dầu Ä‘ang biến Ä‘á»™ng mạnh trong hai năm qua trong khi các lá»±c lượng dân quân Ä‘ang giao tranh.

“Điều Ä‘áng chú ý rằng nó Ä‘ang hoàn toàn trái ngược vá»›i mùa hè năm ngoái, khi ISIS tấn công Iraq, hầu nhÆ° không có bất kỳ dấu hiệu địa chính trị nào trong giá dầu.”

Nguồn:xangdau.net