Trong khi các nhà máy lọc dầu lá»›n của thế giá»›i lo sợ vi phạm lệnh trừng phạt của Liên hiệp quốc (LHQ) đối vá»›i Iran, Ä‘ã dần dần ngÆ°ng bán các sản phẩm dầu cho Iran, thì Trung Quốc nắm bắt khoảng trống của thị trường, bán dầu thành phẩm cho Iran.

Tuy nhiên, các chuyên gia không ngạc nhiên về việc này và cho rằng Trung Quốc vẫn sẽ là trở ngại lá»›n nhất để thông qua lệnh trừng phạt Iran.

Theo Reuters và AP ngày 14-4, hiện hai công ty kinh doanh dầu lá»›n của Trung Quốc Ä‘ang dá»± định bán các sản phẩm dầu cho Iran.

Reuters dẫn nguồn tin trong ngành công nghiệp dầu nói rằng công ty kinh doanh dầu quốc doanh của Trung Quốc (Chinaoil) Ä‘ã bán cho Iran 600.000 thùng dầu vá»›i tổng trị giá 55 triệu Ä‘ô la Mỹ.

Reuters cho biết Chinaoil lần đầu tiên bán trá»±c tiếp các sản phẩm dầu cho Iran. TrÆ°á»›c Ä‘ó, công ty này luôn thông qua bên thứ ba để bán sản phẩm dầu cho Iran.

Ngoài ra, Reuters và AP còn cho biết má»™t công ty lọc dầu lá»›n khác của Trung Quốc là Unipec Ä‘ang có kế hoạch bán xăng cho Iran. Hoạt Ä‘á»™ng này sẽ nối lại việc bán các sản phẩm dầu của công ty này cho Iran sau gần 6 năm gián Ä‘oạn.

Reuters trích dẫn nguồn tin trong giá»›i thÆ°Æ¡ng mại cho biết Unipec vào ngày 13-4 Ä‘ã thiết lập má»™t tàu chở hàng tại Singapore, dá»± định chở 250.000 thùng xăng đến Iran.

Trong khi Mỹ và châu Âu thuyết phục Trung Quốc há»— trợ lệnh trừng phạt của LHQ đối vá»›i Iran, hai công ty kinh doanh là Glencore và Vitol cÅ©ng nhÆ° các công ty dầu Shell Oil và Luke Ä‘ã quyết định ngÆ°ng bán xăng cho Iran.

Chuyên gia về quan hệ Trung Quốc và Iran, giáo sÆ° quan hệ quốc tế Đại học Georgia Tech, John Garver, nói việc bán xăng cho Iran không vi phạm lệnh trừng phạt đối vá»›i Iran sau khi nghị quyết của LHQ được thông qua. Ông nói: “Lệnh trừng phạt đối vá»›i Iran chỉ nhắm đến công ty và cá nhân có liên quan đến chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân”.

John Garver cho rằng thông tin các công ty Trung Quốc phục hồi việc bán xăng trá»±c tiếp cho Iran cho thấy Trung Quốc vẫn còn miá»…n cưỡng trong việc ủng há»™ Mỹ và châu Âu đề xuất hình thức xá»­ phạt đối vá»›i Iran. Ông nói: “Thái Ä‘á»™ của Trung Quốc là trừng phạt không giúp giải quyết vấn đề mà sẽ làm tăng thêm sá»± căng thẳng, do Ä‘ó, giải quyết vấn đề sẽ khó khăn hÆ¡n. Trung Quốc cho rằng không nên áp dụng lệnh trừng phạt mà Mỹ và Iran nên thỏa hiệp vá»›i nhau”.

Giáo sÆ° John Garver nói Mỹ và châu Âu không thể mong đợi xa hÆ¡n khi giữa Trung Quốc và Iran tồn tại mối quan hệ đặc biệt trong vấn đề năng lượng, kinh tế và thậm chí cả về chiến lược.

Mặc dù ngày càng có nhiều nhà máy lọc dầu và thÆ°Æ¡ng nhân ngừng bán các sản phẩm dầu cho Iran, Iran vẫn tiếp tục mua số lượng lá»›n nhiên liệu từ thị trường quốc tế. Reuters cho biết các công ty bán xăng cho Iran bao gồm công ty dầu khí quốc gia Malaysia (Petronas) và Tổng công ty dầu của Pháp (Total)…

Má»™t thÆ°Æ¡ng nhân nói vá»›i Reuters, miá»…n mang lại lợi ích kinh tế, Iran luôn là thị trường quốc tế mà người bán dầu tìm đến.

VOA