Giá dầu có thể bị đẩy cao hÆ¡n nữa.

Giá dầu thô thế giá»›i tiếp tục phi mã do cuá»™c khủng hoảng chính trị tại Libya. Vài ngày qua, Æ°á»›c tính thị trường dầu thế giá»›i mất khoảng 1 triệu thùng dầu/ngày từ nguồn cung 1,6 triệu thùng/ngày của Libya.

Ngoài ra, yếu tố tâm lý lo sợ bạo Ä‘á»™ng lan rá»™ng ở Trung Đông Ä‘ã góp hÆ¡n 10 USD/thùng vào giá dầu. Phiên giao dịch cuối tuần, giá dầu giao tháng 4 tăng 2,51 USD/thùng lên 104,42 USD/thùng trên thị trường New York. Đây là mức giá cao nhất kể từ tháng 9/2008.

Ảnh hưởng rõ rệt nhất của việc giá dầu leo thang là những biến Ä‘á»™ng trên các sàn chứng khoán thế giá»›i. Trong suốt 5 ngày giao dịch, thị trường chứng khoán quốc tế biến Ä‘á»™ng liên miên theo giá dầu. Tuy nhiên, dữ liệu sáng sủa về kinh tế Hàn Quốc và Mỹ Ä‘ã phần nào giảm bá»›t những lo ngại về ảnh hưởng của giá dầu.

Dẫu vậy, theo phân tích của tờ Money Morning, thì tình trạng khủng hoảng dầu lá»­a hiện tại có thể còn bị đẩy đến mức nghiêm trọng hÆ¡n rất nhiều, vì các lý do sau.

Thứ nhất, hiện vẫn chÆ°a có câu trả lời cho việc liệu nguồn cung dầu có được đảm bảo trong trường hợp khủng hoảng kéo dài và lan rá»™ng. Hiện khoảng 80% nguồn cung dầu từ Libya bị cắt. Trong khi, rất có khả năng nguy cÆ¡ bất ổn sẽ lan rá»™ng sang các nÆ°á»›c sản xuất dầu khác nhÆ° Algeria, Syria, Yemen, Saudi Arabia và Oman.

Nếu Ä‘iều này xảy ra, nguồn cung dầu tiếp tục giảm sút.

Lý do thứ hai là, Bá»™ trưởng Bá»™ Dầu mỏ Saudi Arabia Ali al-Naimi liên tục tuyên bố trong hai năm qua rằng nÆ°á»›c này có khả năng khai thác hÆ¡n 12 triệu thùng dầu/ngày và có thể duy trì tốc Ä‘á»™ Ä‘ó trong 88 năm. Vá»›i công suất dá»± phòng hiện nay, Saudi Arabia có thể lập tức tăng công suất để bù đắp cho sá»± thiếu hụt từ Libya.

Tuy nhiên, có má»™t thá»±c tế là các thành viên OPEC thường xuyên bán khối lượng dầu cao hÆ¡n hạn mức của họ. Do Ä‘ó, có thể công suất dÆ° thừa của các nÆ°á»›c chỉ là trên lý thuyết và tuyên bố của Saudi Arabia chỉ giúp thị trường tạm thời ổn định trong má»™t thời gian ngắn.

Việc buá»™c Saudi Arabia sản xuất dầu vá»›i công suất 12 triệu thùng/ngày có thể tác Ä‘á»™ng nghiêm trọng đến các bể chứa dầu. Hiện nhiều giếng dầu của nÆ°á»›c này dùng công nghệ bÆ¡m nÆ°á»›c xuống để đẩy dầu lên. Để khai thác được nhiều, má»™t khối lượng lá»›n nÆ°á»›c phải được bÆ¡m xuống và Ä‘iều này sẽ phá hủy các giếng dầu.

Ba là nguồn cung dầu từ các nÆ°á»›c không thuá»™c OPEC, chủ yếu là từ Nga và Canada, khó có thể bù đắp cho sá»± thiếu hụt này. Mặc dù Nga hiện là nhà cung cấp dầu lá»›n nhất thế giá»›i, nhÆ°ng các giếng dầu truyền thống của Nga Ä‘ang đến thời kỳ suy thoái và Ä‘òi hỏi phải có sá»± đầu tÆ° lá»›n để sản lượng không bị suy giảm.

Đối vá»›i Canada, Ä‘iều kiện hậu cần không cho phép nÆ°á»›c này nâng cao khả năng sản xuất má»™t cách nhanh chóng. Bên cạnh Ä‘ó, hiện cÅ©ng chÆ°a có hệ thống giao thông để vận chuyển dầu của Canada đến những nÆ¡i cần thiết.

Thứ tÆ° là chi phí lọc dầu tăng lên. Mặc dù, Libya chỉ Ä‘áp ứng 2% nhu cầu dầu thô thế giá»›i, nhÆ°ng dầu thô Libya Ä‘óng vai trò quan trọng trên thị trường dầu quốc tế bởi chất lượng của nó. Rất nhiều nhà máy lọc dầu ở châu Âu và châu Á sản xuất xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay từ dầu thô có hàm lượng lÆ°u huỳnh thấp của Libya.

Trong khi, dù sản lượng khai thác dá»± trữ của Saudi Arabia lên đến hÆ¡n 4 triệu thùng/ngày và chính quyền nÆ°á»›c này Ä‘ang xả hàng để bù đắp, nhÆ°ng dầu của Saudi Arabia có hàm lượng lÆ°u huỳnh cao hÆ¡n, Ä‘òi hỏi chi phí lọc cao hÆ¡n nhiều. Do Ä‘ó, giá các sản phẩm nhÆ° xăng, dầu diesel, dầu sưởi và nhiên liệu máy bay sẽ tăng, dù nguồn cung dầu thô vẫn được bảo đảm về số lượng.

Thứ năm là nhu cầu dầu Ä‘ang tăng mạnh. Năm 2010, OPEC Ä‘ã bí mật nâng dá»± báo nhu cầu dầu toàn cầu lên gấp 3 lần. Đây là lần đầu tiên trong lịch sá»­ Ä‘iều này diá»…n ra. Đến năm 2012, nhu cầu dầu toàn cầu tăng lên làm cho công suất dÆ° thừa của Saudi Arabia chỉ còn 2 triệu thùng/ngày.

Nếu tăng công suất để bù đắp cho Libya, công suất dÆ° thừa của Saudi Arabia sẽ chỉ còn 400.000 thùng/ngày.

Nếu nhu cầu tăng và Ä‘iều này có vẻ chắc chắn sẽ xảy ra, trong lúc nguồn cung dầu từ Libya tiếp tục bị gián Ä‘oạn thì chỉ cần xuất hiện thêm má»™t Ä‘iểm nóng, giải pháp Saudi Arabia hết tác dụng. Các nhà buôn dầu luôn định giá dầu trên cÆ¡ sở nhận định tÆ°Æ¡ng lai chứ không phải nguồn dầu hiện tại sẵn có.

Đó là nhận định của Money Morning, còn theo trang Energy Source, hiện đầu cÆ¡ dầu thô không mạnh nhÆ° năm 2008 trong khi nguồn cung dá»± trữ cao hÆ¡n. Viá»…n cảnh của năm 2011 cÅ©ng sáng sủa hÆ¡n nhờ sản lượng khai thác dầu ở Iraq Ä‘ang gia tăng mạnh.

Energy Source cÅ©ng viện dẫn ý kiến của các chuyên gia khác lạc quan dá»± báo, giá dầu có thể sẽ giảm bởi giá nhiên liệu tăng cao sẽ đẩy lạm phát ở Trung Quốc và Ấn Độ tăng, buá»™c chính quyền các quốc gia này hãm phanh nền kinh tế khiến nhu cầu dầu thô giảm sút.

Thêm vào Ä‘ó, kịch bản bạo Ä‘á»™ng lan tá»›i Saudi Arabia, nÆ°á»›c sản xuất 10% nhu cầu dầu thế giá»›i, rất khó xảy ra. Nguyên nhân là do vua Abdullah ở Saudi Arabia được kính trọng hÆ¡n nhiều so vá»›i cá»±u Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak hay nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi.

Chính quyền Saudi Arabia má»›i Ä‘ây cÅ©ng Ä‘ã nhanh tay tung ra gói an sinh xã há»™i tá»›i 37 tá»· USD. Và Ä‘iều quan trọng là cá»™ng đồng quốc tế sẽ ủng há»™ mạnh mẽ chính quyền Saudi Arabia nếu bạo Ä‘á»™ng xảy ra, bởi không nÆ°á»›c nào muốn má»™t cuá»™c khủng hoảng dầu bùng nổ dẫn tá»›i suy thoái toàn cầu.

Sản xuất tại Libya và các quốc gia Bắc Phi, Trung Đông cÅ©ng có thể chỉ bị gián Ä‘oạn má»™t thời gian ngắn, bởi người dân các nÆ°á»›c này dù dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ nào Ä‘i nữa cÅ©ng sẽ Ä‘òi hỏi nguồn thu từ dầu khí.

Hiện vẫn còn quá sá»›m để xác định ai nói Ä‘úng ai nói sai. Còn tại Libya lúc này, tình hình chiến sá»± tiếp tục diá»…n biến ác liệt sau khi lá»±c lượng trung thành vá»›i nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi giành lại quyền kiểm soát tại má»™t loạt thành phố quan trọng, nhÆ° Tobruk, Misrata, Ras Lanuf.

Ngoài ra, quân Ä‘á»™i chính phủ Ä‘ã tiến vào thành phố Zawiyah, án ngữ các chốt giao thông và tấn công các ngôi nhà có các tay súng nổi dậy ẩn núp. Đụng Ä‘á»™ ác liệt giữa hai phe Ä‘ã diá»…n trong nhiều giờ đồng hồ, khiến nhiều người chết và bị thÆ°Æ¡ng. Hiện lá»±c lượng chính phủ Ä‘ã giành lại quyền kiểm soát thành phố này.

Đài Truyền hình Quốc gia Libya dẫn nguồn tin quân sá»± tuyên bố, lá»±c lượng chính phủ Ä‘ang hÆ°á»›ng tá»›i Benghazi, thành phố lá»›n thứ 2 ở miền Đông Libya và là thành trì lá»›n nhất của quân nổi dậy trong cuá»™c nổi loạn kéo dài hai tuần qua Ä‘òi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi từ chức.

Nguồn:  VnEconomy