IMF cho rằng, khoản trợ giá “tốn kém và không công bằng” này nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng trong năm nay.

TÆ°Æ¡ng quan giá xăng dầu và tá»· lệ lạm phát dá»± kiến của má»™t số nÆ°á»›c

Giá dầu thế giá»›i đứng ở mức trên 120 USD/thùng Ä‘ã Ä‘e dọa ngân sách tài chính của má»™t số nền kinh tế, nhất là các nền kinh tế má»›i nổi có trợ cấp giá nhiên liệu.

Chính phủ Philippines Ä‘ã trợ giá nhiên liệu cho chủ các xe jeepney, má»™t loại xe bus tÆ° nhân, nhằm giảm bá»›t chi phí nhiên liệu và ổn định lòng tin công chúng vào chính phủ từ việc giá xăng dầu tăng cao. Tuy nhiên, sá»± trợ giá này chỉ giải quyết được phần nào bởi giá dầu thế giá»›i vẫn tiếp tục tăng.

Sá»± băn khoăn lo lắng của người dân cÅ©ng diá»…n ra phổ biến ở các nÆ°á»›c châu Á khác, ở các quốc gia Trung Đông cÅ©ng nhÆ° ở Mỹ La tinh bởi các chính phủ Ä‘ang boăn khoăn giữa hai lá»±a chọn:  hoặc tiếp tục trợ giá hoặc tăng giá nhiên liệu.

Nếu trợ giá nhiên liệu thì không những ngân sách quốc gia bị bá»™i chi mà còn ảnh hưởng đến ngân sách dành cho các lÄ©nh vá»±c khác. HÆ¡n nữa, trợ giá nhiên liệu chỉ là “Ä‘á»‡m giảm xóc” giữa giá bán buôn trên thị trường thế giá»›i và giá bán lẻ trong nÆ°á»›c nên sẽ làm tăng nhu cầu năng lượng và qua Ä‘ó làm giá nhiên liệu thế giá»›i tiếp tục tăng lên.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), năm 2010, tổng chi phí cho trợ giá nhiên liệu toàn cầu Æ°á»›c khoảng 250 tá»· USD trong khi khoản này năm 2003 là 60 tá»· USD. IMF nhận định những khoản trợ giá này là “tốn kém, không công bằng và gia tăng”. Khoản trợ giá “tốn kém và không công bằng” này nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng trong năm nay.

Nhóm các nền kinh tế má»›i nổi G20 Ä‘ã kêu gọi ngừng trợ giá nhiên liệu bởi những lo lắng về ảnh hưởng của nó đến sá»± bùng nổ nhu cầu tiêu thụ năng lượng toàn cầu và sẽ kéo giá dầu tiếp tục tăng cao.

Tuy nhiên, má»™t số nhà kinh tế Ä‘ã thấy việc chấm dứt trợ giá nhiên liệu trong bối cảnh giá dầu thế giá»›i Ä‘ang ở mức cao nhÆ° hiện nay, là chÆ°a nên.

Đối vá»›i các nÆ°á»›c sản xuất dầu nhÆ° Venezuela, Mexico, Indonesia, Malaysia và Saudi Arabia, việc trợ giá nhiện liệu là má»™t phần trong kế hoạch đảm bảo an sinh xã há»™i. Mặc dù những khoản trợ giá này khá lá»›n nhÆ°ng thu nhập tăng thêm từ việc giá dầu cao Ä‘ã giúp họ bù lại ngân sách cho những khoản trợ giá này.

NhÆ°ng đối vá»›i các nÆ°á»›c không sản xuất dầu mỏ nhÆ° Sri Lanka và Bangladesh, những khoản trợ giá nhiên liệu thá»±c sá»± là những gánh nặng lá»›n cho ngân sách tài chính.

Theo CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), các khoản chi cho trợ giá nhiên liệu “má»™t lần nữa lại trở thành thách thức đối vá»›i các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển”. IEA coi những thách thức này nhÆ° là “bỏ trứng vào giỏ Ä‘á”.

Má»™t minh chứng cho sá»± ảnh hưởng của trợ giá nhiên liệu đến tài chính công là ở Ấn Độ, nÆ¡i mà giá dầu diezel Ä‘ang thấp hÆ¡n 20 cent so vá»›i giá thế giá»›i. Theo Credit Suisse, nếu giá dầu thô bình quân trong các tháng tiếp theo của năm 2011 là 120 USD/thùng thì khoản ngân sách dành cho trợ giá dầu Dieazel, khí hóa lỏng LPG và dầu hỏa có thể trên 22 tá»· USD, bằng 1,1% GDP của Ấn Độ.

Trong báo cáo má»›i Ä‘ây, Robert Prior-Wandesforde, Trưởng bá»™ phận Ấn Độ và khu vá»±c Đông Nam Á của Credit Suisse, cảnh báo chi phí tăng cao sẽ khiến các quốc gia má»›i nổi ngừng trợ giá để tránh thâm hụt ngân sách quốc gia.

“Nếu giá dầu tiếp tục đứng ở mức cao nhÆ° hiện nay thì Thái Lan, Ấn Độ, Malaysia và Indonesia sẽ phải tăng giá bán lẻ cho người tiêu dùng và Ä‘ó sẽ là những thá»­ nghiệm xã há»™i của thời kỳ má»›i khi mà sá»± yên bình Ä‘ã xa”.

Ở Trung Quốc, do lo ngại về áp lá»±c lạm phát nên chính phủ nÆ°á»›c này Ä‘ã miá»…n cưỡng phải tăng giá nhiên liệu ở mức cân bằng vá»›i ngân sách dành trợ giá nhiên liệu. Các nhà kinh tế nói rằng nếu giá dầu vượt mức 130 USD/thùng thì đất nÆ°á»›c tiêu thụ dầu lá»›n thứ 2 thế giá»›i này sẽ phải chi má»™t khoản ngân sách lá»›n để há»— trợ các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c.

Theo Minggao Shen, nhà phân tích chiến lược đầu tÆ° của ngân hàng Citi Group, nếu giá dầu bình quân cả năm là 150 USD/thùng thì khoản há»— trợ nhiên liệu sẽ là 66 tá»· USD, nhÆ°ng ông cÅ©ng tin rằng kịch bản này khó xảy ra.

Trong tuần qua, Chính phủ Thái Lan Ä‘ã nâng mức há»— trợ dầu diezel, Ä‘Æ°a tổng giá trị chÆ°Æ¡ng trình há»— trợ nhiên liệu lên mức 13,3 triệu USD kể từ tháng 12 năm ngoái, khi giá dầu bắt đầu tăng.

Theo các nhà phân tích, vấn đề chủ yếu ở Ä‘ây là các chính phủ Ä‘ang phải chịu rất nhiều áp lá»±c từ việc trợ giá xăng dầu, và việc trợ giá này cÅ©ng không thể kéo dài mãi.

Được biết, chỉ vài giờ trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra chÆ°Æ¡ng trình trợ giá nhiên liệu cho xe jeepney của Chính phủ Philippines, các tài xế Ä‘ã phàn nàn rằng giá dầu tăng thêm Ä‘ã triệt tiêu các khoản há»— trợ của chính phủ nÆ°á»›c này.

Nguồn:NDHMoney