Nhiều người cho rằng việc Iran bị cấm vận sẽ dẫn đến những sóng gió trên thị trường năng lượng thế giá»›i. Tuy nhiên, cho đến nay, thế giá»›i dường nhÆ° không cảm thấy thiếu dầu mỏ của Iran. Thá»±c ra thị trường gần nhÆ° Ä‘ang thừa dầu.

Đã hÆ¡n má»™t tháng trôi qua kể từ khi lệnh cấm vận của phÆ°Æ¡ng Tây vá»›i các giao dịch dầu mỏ của Iran có hiệu lá»±c. Và cho đến nay, dường nhÆ° thị trường Ä‘ã diá»…n biến tốt hÆ¡n dá»± Ä‘oán. Xuất khẩu dầu mỏ của Iran giảm khoảng 1,4 triệu thùng/ngày, vượt qua mức dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c Ä‘ây là giảm 900.000 thùng/ngày của nhà phân tích năng lượng David Greeley của Goldman Sachs.

Trong má»™t năm qua, xuất khẩu dầu thô của Iran Ä‘ã giảm 50%, nhiều hÆ¡n mức dá»± Ä‘oán giảm “20 đến 30%” của chính phủ Iran. Vá»›i mức giá 100 USD/thùng, nhÆ° vậy có khoảng 100 triệu USD doanh thu Ä‘ã bốc hÆ¡i khỏi ngân khố của Iran má»—i ngày. Và lạm phát cÅ©ng bắt đầu cất cánh, chẳng hạn giá thịt gà Ä‘ã tăng gấp 3 lần trong má»™t năm qua.

Báo cáo của Goldman Sach dá»± Ä‘oán lệnh cấm vận của Mỹ Ä‘ã làm nhu cầu dầu thô của Iran giảm 350.000/thùng ngày, và tÆ°Æ¡ng tá»±, lệnh cấm vận của Liên minh châu Âu cÅ©ng khiến xuất khẩu của Iran giảm 600.000 thùng/ngày. Thêm khoảng 500.000 thùng dầu nữa bị cắt giảm khi Iran không thể vận chuyển dầu Ä‘i qua má»™t số nÆ°á»›c cấm vận. Liên minh châu Âu cÅ©ng cấm các công ty bảo hiểm châu Âu ký hợp đồng vá»›i các con tàu chở dầu của Iran. Đây là má»™t trở ngại lá»›n vì các công ty châu Âu kiểm soát ít nhất 90% thị trường bảo hiểm tàu chở dầu. Ít công ty nào dám liều lÄ©nh chở dầu của Iran mà không được bảo hiểm.

Gần Ä‘ây, Ấn Độ Ä‘ã phê duyệt má»™t chÆ°Æ¡ng trình bảo hiểm được nhà nÆ°á»›c há»— trợ để bảo hiểm cho các tàu chở dầu Iran. Tuy nhiên, chÆ°Æ¡ng trình này không đủ để bảo hiểm cho tất cả các tàu chở dầu của Iran. Do vậy, khả năng xuất khẩu dầu của Iran chỉ còn phụ thuá»™c vào chính Ä‘á»™i tàu của nÆ°á»›c này, những con tàu mà gần Ä‘ây thường xuyên phải “ngụy trang”.

Nhiều người cho rằng việc nÆ°á»›c xuất khẩu dầu hàng đầu của OPEC phải giảm má»™t ná»­a sản lượng sẽ dẫn đến những sóng gió trên thị trường thế giá»›i. Tuy nhiên, cho đến nay, thế giá»›i dường nhÆ° không cảm thấy thiếu dầu mỏ của Iran. Thá»±c ra thị trường gần nhÆ° Ä‘ang thừa dầu.

A rập Xê út Ä‘ang thừa sản lượng. Iraq vừa vượt qua Iran để trở thành nhà xuất khẩu dầu lá»›n thứ hai trong OPEC. Dầu mỏ từ Libya Ä‘ã trở lại. Và sản lượng từ Mỹ Ä‘ang tăng nhanh hÆ¡n người ta tưởng.

Theo nhà chiến lược thị trường năng lượng kỳ hạn của Citigroup, Timothy Evans, sản lượng dầu mỏ của Mỹ Ä‘ã tăng 14,2% trong 12 tháng qua. Mặc dù nÆ°á»›c này không xuất khẩu má»™t chút dầu mỏ nào nhÆ°ng sản lượng trong nÆ°á»›c tăng cÅ©ng Ä‘ã làm giảm nhu cầu dầu mỏ từ OPEC. Và nhÆ° vậy, dầu từ OPEC lại bù sang những thị trường khác nhÆ° Ấn Độ hay Trung Quốc.

Ngoài ra, còn má»™t Ä‘iều quan trọng nữa là nền kinh tế toàn cầu Ä‘ang trì trệ. Hôm 10/8, Tổ chức Năng lượng Quốc tế (IEA) Ä‘ã giảm dá»± báo về nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm 2013. “Thật khó có thể tin rằng, thị trường sẽ thiếu dầu”, Fadel Gheit, nhà phân tích năng lượng dài hạn trên thị trường nói.

Tuy nhiên, trong 6 tuần gần Ä‘ây, giá dầu Ä‘ã tăng khá mạnh khi thị trường có dấu hiệu bị thắt chặt. Giá Ä‘ã tăng 20% trong vòng chÆ°a đầy 2 tháng. Giá tăng má»™t phần do việc các mỏ dầu ở vùng Biển Bắc phải dừng hoạt Ä‘á»™ng để bảo dưỡng theo định kỳ. Má»™t phần nữa là do tâm lý sợ việc cấm vận Iran sẽ làm nguồn cung thiếu hụt. Và phần còn lại chính là do các nhà đầu cÆ¡ Ä‘ã quay trở lại thị trường kỳ hạn để kiếm lời sau đợt rút lui ồ ạt vài tháng trÆ°á»›c Ä‘ây.

Tuy nhiên, khó có thể nói thị trường sẽ tiếp tục khan hiếm khi các yếu tố cÆ¡ bản về cung cầu không có nhiều thay đổi. Có thể, thế giá»›i sẽ dÆ° cung trong thời gian tá»›i. Cứ nhìn vào những con số gần Ä‘ây của IEA và Bá»™ Năng lượng Mỹ cÅ©ng có thể thấy Ä‘iều này. Cả hai đều có quan Ä‘iểm cho rằng tăng trưởng nhu cầu sẽ ở mức 1% trong năm 2013, trong khi nguồn cung tăng 2,2%.

Nguồn tin: Bloomberg