Khi hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 đến gần, thế giới tiếp tục bị chia rẽ về tương lai của nhiên liệu hóa thạch và con đường giảm mạnh lượng khí thải.
Hội nghị thượng đỉnh ở Dubai, một trong những tiểu vương quốc của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), thành viên OPEC, sẽ bắt đầu diễn ra vào cuối tháng này, và kỳ vọng - giống như các hội nghị thượng đỉnh trước đó - là lãnh đạo các nước có thể đạt được quan điểm chung về vấn đề này, ít nhất là giảm dần nhiên liệu hóa thạch hoặc mốc thời gian loại bỏ than.
Khả năng không cao là các nguyên thủ quốc gia và chính phủ sẽ quản lý thời gian này để thống nhất một văn bản đặt ra mốc thời gian loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch trong bối cảnh lo ngại về an ninh năng lượng và các vấn đề về khả năng tiếp cận bất kỳ dạng điện nào cho hàng triệu người ở các nước đang phát triển.
Các quốc gia tiêu thụ năng lượng lớn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch chưa quan tâm đến bất kỳ từ ngữ 'loại bỏ' nào trong các tuyên bố cuối cùng của các hội nghị thượng đỉnh về khí hậu trước đó.
Trước hội nghị COP28 năm nay, chủ tịch Sultan Al Jaber – Giám đốc điều hành tập đoàn của Công ty Dầu khí Quốc gia Abu Dhabi (ADNOC) – đã kêu gọi thế giới đoàn kết hành động vì khí hậu, trong khi một nhóm gồm 15 quốc gia – bao gồm Pháp, Áo, Hà Lan, Ireland, Tây Ban Nha và một số quốc đảo đang phát triển chịu tác động nhiều nhất của biến đổi khí hậu – đã kêu gọi loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch.
15 quốc gia kêu gọi loại bỏ nhiên liệu hóa thạch
Cái gọi là Liên minh tham vọng cao, bao gồm Kenya, Ethiopia, Tuvalu, Vanuatu, cùng những nước khác, cho biết trong một tuyên bố chung trong tuần này rằng "Nhiên liệu hóa thạch là nguyên nhân của cuộc khủng hoảng này".
Các nước cho biết: “Chúng ta phải hợp tác cùng nhau để phát triển một phương pháp tiếp cận năng lượng sạch toàn cầu toàn diện nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, phù hợp với lộ trình 1,5 độ C của IPCC”.
Họ đề xuất cuộc đàm phán bao gồm việc loại bỏ dần việc sản xuất và sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chấm dứt sử dụng than mới và mở rộng các mỏ than hiện có, và "giai đoạn khẩn cấp loại bỏ sản xuất điện đốt than".
"Chúng ta phải loại bỏ dần tất cả nguồn tài chính công quốc tế dành cho phát triển nhiên liệu hóa thạch và sản xuất điện, và với tư cách là các chính phủ, chúng ta phải yêu cầu các công ty sản xuất nhiên liệu hóa thạch công bố các kế hoạch chuyển đổi có thể theo dõi được để đề ra cách họ sẽ cắt giảm lượng khí thải vào năm 2025 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 - đồng thời tạo động lực để họ thực hiện các kế hoạch đó,” 15 quốc gia cho biết.
Công suất năng lượng tái tạo gấp ba
Liên minh cũng đang kêu gọi một thỏa thuận về việc tăng gấp ba lần công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030 và đạt được khả năng tiếp cận năng lượng toàn cầu vào năm 2030 thông qua việc triển khai năng lượng tái tạo và cung cấp hỗ trợ tài chính quốc tế cho những nước nghèo nhất.
Động lực ngày càng tăng trong các lời kêu gọi tăng gấp ba công suất năng lượng sạch. Tuần trước, Chủ tịch COP28, Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA) và Liên minh năng lượng tái tạo toàn cầu (GRA) cho biết thế giới có thể đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng và cắt giảm lượng khí thải carbon bằng cách tăng gấp ba lần công suất năng lượng tái tạo toàn cầu lên 11.000 GW và tăng gấp đôi mức cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng trung bình hàng năm vào năm 2030.
Cam kết tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030 có khả năng được thông qua tại các cuộc đàm phán COP28 cao hơn bất kỳ văn bản nào có nội dung "loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch".
Các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn, bao gồm Ả Rập Saudi và các nhà sản xuất Trung Đông khác, cũng như những nước tiêu thụ năng lượng lớn như Trung Quốc và Ấn Độ, sẽ không đồng ý với cụm từ "loại bỏ nhiên liệu hóa thạch".
Thế giới bị chia rẽ
Chủ tịch COP28 Al Jaber đã phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh về tham vọng khí hậu của Liên hợp quốc vào tháng 9 rằng "việc giảm dần nhiên liệu hóa thạch là điều cần thiết. Trên thực tế, điều đó là không thể tránh khỏi. Và nó phải đi đôi với việc đẩy nhanh các giải pháp thay thế không carbon."
Al Jaber kêu gọi mở rộng nhanh chóng năng lượng tái tạo nhưng không dừng việc kêu gọi loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch.
Đầu tuần này, Al Jaber nói với các đại biểu tại Pre-COP ở Abu Dhabi, "Có quá nhiều thứ đang chia rẽ thế giới của chúng ta vào thời điểm này."
Ông nói thêm: “Hơn bao giờ hết, chúng ta cần đoàn kết về vấn đề khí hậu và đưa ra thông điệp rõ ràng về sự hy vọng, tình đoàn kết, ổn định và thịnh vượng”.
Al Jaber cũng kêu gọi ngành dầu khí cho thế giới thấy rằng đây có thể là một phần của giải pháp chứ không phải vấn đề trong quá trình chuyển đổi năng lượng.
Al Jaber phát biểu tại hội nghị năng lượng ADIPEC hồi tháng trước: “Ngành này có thể và phải giúp thúc đẩy các giải pháp. Trong một thời gian dài, ngành này đã bị coi là một phần của vấn đề, hoạt động chưa đủ và trong một số trường hợp thậm chí còn cản trở tiến độ”.
Trong khi đó, có tới 131 công ty chiếm doanh thu hàng năm toàn cầu gần 1 nghìn tỷ USD đang kêu gọi các chính phủ đặt ra mục tiêu và mốc thời gian để loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch.
Trước thềm COP28, các công ty chiếmo doanh thu hàng năm toàn cầu trị giá 987 tỷ USD, bao gồm AstraZeneca, Ikea, Bayer, Iberdrola, Heineken, Danone, Ørsted, Volvo Cars, SAP và Unilever, đã viết thư gửi Nguyên thủ quốc gia, kêu gọi "tất cả các bên tham gia" tham dự COP28 ở Dubai tìm kiếm các kết quả mà đặt nền móng cho việc chuyển đổi hệ thống năng lượng toàn cầu theo hướng loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch và giảm một nửa lượng khí thải trong thập kỷ này."
Nhưng Amin Nasser, Giám đốc điều hành của công ty dầu mỏ lớn nhất thế giới và nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất, Saudi Aramco, cho biết vào tháng trước rằng hội nghị thượng đỉnh về khí hậu và thế giới nên tập trung tranh luận về cách cắt giảm khí thải chứ không phải vào việc giảm sản xuất dầu khí.
Saudi Aramco và tập đoàn OPEC do Saudi dẫn đầu đã cảnh báo trong nhiều năm qua rằng quá trình chuyển đổi năng lượng hỗn loạn với mức đầu tư thấp vào hydrocarbon sẽ làm xấu đi an ninh năng lượng vì thế giới vẫn cần khối lượng dầu và khí đốt ngày càng tăng.
OPEC cũng chỉ trích dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) về nhu cầu dầu đạt đỉnh trước năm 2030.
OPEC cho biết trong báo cáo Triển vọng Dầu Thế giới hàng năm vào tháng trước rằng thế giới cần 14 nghìn tỷ USD đầu tư tích lũy vào lĩnh vực dầu mỏ vào năm 2045 để đảm bảo sự ổn định của thị trường và tránh sự hỗn loạn về năng lượng cũng như kinh tế.
Nguồn tin: xangdau.net
