Cuối tuần qua, giá dầu tại Mỹ Ä‘ã vọt lên mức cao nhất trong vòng 2 năm qua- sau khi Bá»™ Lao Ä‘á»™ng Mỹ thông báo nền kinh tế Mỹ Ä‘ã có thêm 192.000 việc làm kéo tá»· lệ thất nghiệp xuống còn 8,9% trong tháng hai.

CôngThÆ°Æ¡ng - Điều này là tín hiệu khả quan về thị trường việc làm tại Ä‘ây nhÆ°ng lại Ä‘úng lúc tình trạng bất ổn leo thang tại Libya khiến các nguồn cung dầu lá»­a trên thế giá»›i chịu áp lá»±c đẩy giá dầu thô ngọt nhẹ tại New York giao trong tháng 4/2011 tăng 1,27 USD lên mức 103,17 USD/thùng. Cùng lúc, giá dầu Brent giao tháng 4/2011 tại London tăng 1,24 USD/thùng, lên 116,66 USD/thùng.

TrÆ°á»›c những Ä‘á»™ng thái nhÆ° vậy CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA) coi Ä‘ây là nguyên nhân dẫn đến sản lượng dầu sụt giảm vượt qua dá»± Ä‘oán ban đầu, má»—i ngày từ 850.000 đến 1 triệu thùng dầu thô tại Libya. Tuần trÆ°á»›c, các cÆ¡ quan dá»± báo chỉ khoảng 500.000- 750.000 thùng dầu thô bị ngÆ°ng sản xuất. Theo Ä‘ó, Tờ Financial Times nhận định, cuá»™c khủng hoảng chính trị tại Trung Đông và Bắc Phi Ä‘ang có nguy cÆ¡ đẩy thế giá»›i vào má»™t cuá»™c khủng hoảng dầu mỏ má»›i.

Tuy nhiên, ông Ali Naimi, Bá»™ trưởng Bá»™ Dầu lá»­a Saudi Arabia, tuyên bố, Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) sẵn sàng tăng sản lượng để bù đắp sản lượng mất mát ở Libya. NhÆ°ng ông Naimi cÅ©ng khẳng định, ở thời Ä‘iểm hiện tại, thị trường dầu lá»­a quốc tế vẫn có đủ nguồn cung. Bởi vì “Cho dù Ä‘iều gì Ä‘ang xảy ra ở Libya thì thị trường dầu lá»­a thế giá»›i tá»›i lúc này vẫn chÆ°a gặp phải sá»± gián Ä‘oạn nguồn cung. Khi tình trạng thiếu cung dầu xảy ra, chúng tôi sẽ có sá»± Ä‘iều chỉnh ngay lập tức”- ông Naimi nói.

Hiện công suất khai thác dầu dá»± trữ của Saudi Arabia- quốc gia “anh cả” của OPEC- là 4 triệu thùng/ngày, đủ khả năng để bù đắp cho sản lượng dầu suy giảm của Libya. Bá»™ trưởng Naimi nhấn mạnh, Saudi có thể khắc phục bất kỳ sá»± thiếu hụt nguồn cung nào; ông nói: “Chúng tôi Ä‘ã nhiều lần phản ứng vá»›i các cuá»™c khủng hoảng nổi lên”. NhÆ° Saudi Arabia Ä‘ã tăng sản lượng trong thời gian chiến tranh vùng Vịnh 1990- 1991, hoặc trong thời gian công nhân dầu lá»­a Ä‘ình công ở Venezuela hồi cuối năm 2002, và khi Mỹ tấn công Iraq năm 2003.

Tuy nhiên, trao đổi vá»›i tờ Wall Street Journal, chuyên gia kinh tế trưởng Fatih Birol của IEA cho rằng, nếu giá dầu thế giá»›i ở mức trên dÆ°á»›i 100 USD/thùng trong năm nay, nÆ°á»›c Mỹ sẽ tốn 385 tá»· USD cho nhập khẩu dầu, nhiều hÆ¡n 80 tá»· USD so vá»›i con số của năm ngoái. Liên minh châu Âu (EU) cÅ©ng phải bỏ ra thêm 76 tá»· USD để mua dầu từ nÆ°á»›c ngoài so vá»›i năm 2008, lên mức 375 tá»· USD.

Theo ông Birol, việc tăng mạnh chi phí nhập khẩu dầu nhÆ° vậy có thể tạo ra “má»™t vấn đề nghiêm trọng đối vá»›i niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng- Ä‘iều mà nÆ°á»›c Mỹ Ä‘ang rất cần cho sá»± khởi sắc kinh tế”. Chuyên gia này cho rằng, EU cÅ©ng Ä‘ang phải đối mặt vá»›i rủi ro vì “Ä‘ây Ä‘ang là mắt xích yếu nhất trong dây xích phục hồi của kinh tế thế giá»›i”.

Dầu thô tăng giá mạnh giữa lúc kinh tế thế giá»›i phát Ä‘i những tín hiệu cho thấy sá»± phục hồi tích cá»±c. Bởi thế, các chuyên gia kinh tế lo ngại, giá nhiên liệu cao có thể Ä‘e dọa tiến trình trở lại vá»›i tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, đặt lên vai người tiêu dùng thêm má»™t gánh nặng má»›i tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° hồi năm 2008.

Ngoài ra, về lý thuyết, thế giá»›i có thể dá»… dàng giải quyết bất kỳ sá»± giảm sút nguồn cung dầu lá»­a nào. OPEC có công suất dá»± trữ rất lá»›n, còn các nÆ°á»›c công nghiệp phát triển cÅ©ng có tá»›i 1,6 tá»· thùng dầu trong kho dá»± trữ xăng dầu chiến lược. Các quan chức của Saudi Arabia cho hay, nÆ°á»›c này hiện Ä‘ang sản xuất 9 triệu thùng dầu/ngày, tăng 500.000-600.000 thùng/ngày so vá»›i mức bình thường..

Tuy nhiên, Ä‘iều khiến thị trường lo ngại là, Libya là nÆ°á»›c sản xuất lá»›n loại dầu ngọt chất lượng cao, không dá»… thay thế trong má»™t sá»›m má»™t chiều. Trong khi Ä‘ó, loại dầu mà Saudi Arabia cung cấp lại là loại dầu có chất lượng kém hÆ¡n, vá»›i hàm lượng lÆ°u huỳnh cao hÆ¡n, khó lọc hóa hÆ¡n.

Các chuyên gia phân tích thuá»™c ngân hàng Bank of America Merrill Lynch hôm 28/2 nhận định, do phần lá»›n dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược của IEA là dầu chua, nên loại dầu ngọt mà Libya cung cấp vẫn Ä‘ang trong tình trạng thiếu cung. Các nhà phân tích này cÅ©ng cho rằng, công suất dá»± trữ của OPEC hiện Ä‘ã giảm nhiều, đồng nghÄ©a vá»›i việc khả năng của thị trường trong việc đối phó vá»›i những bất ổn xa hÆ¡n tại Trung Đông là hạn chế. Ngân hàng này dá»± báo, nguồn cung dầu từ Libya sẽ còn bị gián Ä‘oạn nhiều tháng nữa.

Trong báo cáo của các chuyên gia phân tích thuá»™c ngân hàng Bank of America Merrill Lynch còn nhận xét rằng: “Tình trạng gián Ä‘oạn nguồn cung dầu từ Libya có thể là cú sốc nguồn cung lá»›n thứ 8 kể từ năm 1950 tá»›i nay. Đáng lo ngại hÆ¡n, vá»›i những quốc gia nhÆ° Algeria, Syria, Yemen hay Saudi Arabia đều Ä‘ang đối mặt vá»›i sá»± bất mãn cao của người dân, nguy cÆ¡ bất ổn tiếp tục ở khu vá»±c này là rất lá»›n”. Trong Ä‘ó, những cuá»™c biểu tình gần Ä‘ây ở Oman còn cho thấy, nÆ°á»›c này có thể là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu tiếp theo sau Libya phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i khủng hoảng chính trị.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, cÅ©ng vá»›i thái Ä‘á»™ quan ngại về nguy cÆ¡ xảy ra khủng hoảng dầu lá»­a, IEA Ä‘ã tuyên bố sẽ sá»­ dụng tá»›i dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược trong trường hợp cần thiết. Trả lời phỏng vấn báo giá»›i, ông Nobuo Tanaka, Giám đốc IEA, cho biết, vấn đề sá»­ dụng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược khi nào và ở Ä‘âu sẽ được Ä‘Æ°a ra thảo luận trong thời gian sá»›m nhất.

“Chúng tôi Ä‘ã nhất trí vá»›i OPEC là khi xảy ra gián Ä‘oạn nguồn cung dầu, OPEC sẽ tăng sản lượng. Và nếu cần thiết, chúng tôi sẽ sá»­ dụng tá»›i dá»± trữ dầu chiến lược”- ông Tanaka cho hay về sá»± phối hợp hành Ä‘á»™ng giữa OPEC và IEA.

Nguồn: Baocongthuong