Dá»± án xây đưá»ng ống dẫn dầu và dẫn khí thiên nhiên từ Myanmar tá»›i Trung Quốc, được khởi công vào tháng 10/2009 vá»›i mức đầu tư là 2,3 tỉ USD và 2 tỉ USD và dá»± kiến được đưa vào hoạt động vào tháng 5 này sẽ giúp làm sâu sắc hÆ¡n há»™i nháºp kinh tế khu vá»±c cá»§a cả hai nước thông qua hợp tác song phương.
Äối vá»›i Trung Quốc, dá»± án này sẽ chuyển được 22 triệu tấn dầu thô má»—i năm, bằng khoảng 10% lượng dầu nháºp khẩu cá»§a Trung Quốc trong năm 2010. Aráºp Xêút cÅ©ng vừa ký kết má»™t bản ghi nhá»› vá»›i Táºp Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) nhằm cung cấp dầu thô thông qua đưá»ng ống má»›i này.
Äối vá»›i Myanmar, dá»± án này sẽ làm dịu bá»›t tình trạng thiếu năng lượng. Theo hợp đồng, Myanmar được hưởng 2 triệu tấn dầu thô váºn chuyển qua đưá»ng ống để tiêu thụ ná»™i địa. Ngoài ra, vá»›i sá»± há»— trợ cá»§a Trung Quốc, má»™t nhà máy lá»c dầu vá»›i công suất 56.000 thùng/ngày sẽ được xây dá»±ng ở Mandalay. Sau khi hoàn thành, sản lượng lá»c dầu cá»§a Myanmar sẽ tăng gấp Ä‘ôi, Ä‘áp ứng nhu cầu trong nước. Má»—i năm, Myanmar cÅ©ng sẽ cung cấp 10 tỉ m3 khí thiên nhiên cho Trung Quốc và dá»± kiến sản lượng khai thác khí đốt sẽ tăng từ 12,1 tỉ m3 hiện nay lên 24 tỉ m3 vào năm 2019 và khi Ä‘ó, Trung Quốc sẽ là bạn hàng ổn định, lá»›n nhất mua khí thiên nhiên cá»§a Myanmar.
Má»™t Ä‘oạn đưá»ng ống trên địa pháºn Myanmar Ä‘ang được nhanh chóng hoàn tất
Bên cạnh Ä‘ó, theo ông Zhao Hong, dá»± án cÅ©ng tạo ra cÆ¡ há»™i cho các lÄ©nh vá»±c hợp tác kinh tế khác giữa Trung Quốc và Myanmar. Chính phá»§ 2 nước Ä‘ã Ä‘àm phán để xây dá»±ng má»™t đưá»ng cao tốc và đưá»ng sắt dá»c theo các đưá»ng ống dẫn dầu và khí, nối tỉnh Côn Minh (Trung Quốc) vá»›i cảng biển nước sâu má»›i và khu công nghiệp tại Kyaukpyu (Myanmar)… Dá»± án này được Ä‘ánh giá là cùng có lợi cho Trung Quốc và Myanmar trong việc phát triển kinh tế khu vá»±c. Äối vá»›i Trung Quốc, dá»± án sẽ mang lại nhiá»u cÆ¡ há»™i cho các tỉnh kém phát triển vá» kinh tế ở khu vá»±c tây nam như tỉnh Vân Nam và Tứ Xuyên… Trong khi Ä‘ó, Myanmar sẽ thu được lợi ích chiến lược và kinh tế từ dá»± án đưá»ng ống dẫn dầu và khí.
Trước tiên, nó sẽ giúp Myanmar giảm sá»± phụ thuá»™c thái quá vào đầu tư trá»±c tiếp nước ngoài cá»§a Thái Lan vì từ giữa những năm 90 cá»§a thế ká»· trước, toàn bá»™ lượng khí xuất khẩu cá»§a Myanmar Ä‘á»u chuyển sang Thái Lan thông qua đưá»ng ống dẫn khí Yadana. ÄÆ°á»ng ống nối vá»›i Trung Quốc sẽ tạo cho Myanmar má»™t thị trưá»ng xuất khẩu khí thiên nhiên má»›i. Thứ hai là dá»± án sẽ giúp tăng nguồn thu ngoại tệ cho Myanmar và dá»± kiến thu đủ ngoại tệ cho Myanmar để bù đắp vào khoản thâm hụt vá»›i Trung Quốc, khoản này lên tá»›i 4,4 tỉ USD vào năm 2012.
Bên cạnh Ä‘ó, há»c giả ngưá»i Singapore cÅ©ng nêu ra những rá»§i ro và thách thức do dá»± án xây các đưá»ng ống dẫn dầu và khí Ä‘em lại. Äó là chi phí xây dá»±ng đưá»ng ống quá cao và rá»§i ro tiá»m tàng hiện nay. Ước tính chi phí cá»§a toàn bá»™ dá»± án (kể cả nhà máy lá»c dầu và nhà máy ethylene ở Vân Nam) lên tá»›i 5 tỉ USD. Bắc Kinh lo ngại vá» sá»± an toàn cá»§a các đưá»ng ống vì chúng chạy qua các khu vá»±c có địa hình phức tạp và Ä‘a dạng, bao gồm cả đồi núi, sông, rừng nguyên sinh và qua các khu vá»±c do quân du kích cá»§a các dân tá»™c ít ngưá»i kiểm soát.
Mặt khác, các khoản vay và đầu tư cá»§a Trung Quốc cho Myanmar chá»§ yếu là dành cho các nhà máy thuá»™c khu vá»±c nhà nước và cho các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng lá»›n. Những khoản tiá»n này không mang lại lợi ích trước mắt cho công dân Myanmar và Ä‘ó là má»™t trong những lý do Ä‘ã làm khuấy động mạnh mẽ làn sóng chống Trung Quốc tại Myanmar. Má»™t lý do nữa khiến các công ty Trung Quốc tháºn trá»ng trong việc đầu tư vào Myanmar là sá»± không chắc chắn cá»§a ná»n chính trị Myanmar .
Ông Zhao Hong kết luáºn: “Dù Trung Quốc cần Myanmar vì má»™t loạt các lý do, nhưng mức độ phụ thuá»™c lẫn nhau hầu như không tương xứng. Trung Quốc có nhiá»u thứ để mất nếu mối quan hệ song phương và hợp tác năng lượng trở thành vị đắng. Hiện nay, thương mại và đầu tư cá»§a tất cả các nước thành viên ASEAN và Ấn Äá»™ vào Myanmar Ä‘á»u không lá»›n bằng cá»§a Trung Quốc. Các nhà đầu tư phương Tây cÅ©ng tá» ra tháºn trá»ng khi tham gia hoạt động kinh tế vá»›i Myanmar, do lo ngại bất ổn chính trị tại Ä‘ây. Tuy váºy, dù thế nào thì dá»± án này vẫn được xem là sẽ giúp tăng cưá»ng quan hệ song phương giữa Trung Quốc và Myanmar”.
Nguồn tin: (Petrotimes)