Theo Ä‘ó, sẽ tiến hành thanh kiểm tra Tổng công ty Dầu Việt Nam, Tổng công ty ThÆ°Æ¡ng mại Kỹ thuật và Đầu tÆ° Petec, Công ty TNHH má»™t thành viên ThÆ°Æ¡ng mại dầu khí Đồng Tháp, Công ty ThÆ°Æ¡ng mại Xăng dầu đường biển, Công ty TNHH má»™t thành viên Xăng dầu Hàng không Việt Nam, Tổng công ty ThÆ°Æ¡ng mại xuất nhập khẩu Thanh Lá»…. Đợt kiểm tra năm nay, số lượng doanh nghiệp cÅ©ng tăng lên gấp Ä‘ôi so cùng kỳ năm ngoái.

 

Ná»™i dung thanh tra tập trung vào các ná»™i dung, nhÆ° việc chấp hành các quy định của Nhà nÆ°á»›c trong việc thá»±c hiện đăng ký giá và các yếu tố hình thành giá bán xăng dầu; xác định tính hợp pháp của việc chi trả thù lao đại lý của các doanh nghiệp đầu mối, nhập khẩu kinh doanh xăng dầu; việc chấp hành pháp luật về thuế tại doanh nghiệp…

 

TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào cuối năm 2011, nhằm có thêm cÆ¡ sở hoàn thiện cÆ¡ chế chính sách quản lý Ä‘iều hành mặt hàng xăng dầu, Bá»™ Tài chính Ä‘ã thành lập các Tổ kiểm tra giá nhập khẩu xăng dầu tại Tổng công ty xăng dầu Việt Nam; Tổng công ty Dầu Việt Nam và tại các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối (gồm Công ty TNHH má»™t thành viên Xăng dầu Thành phố Hồ Chí Minh và công ty TNHH má»™t thành viên ThÆ°Æ¡ng mại dầu khí Đồng Tháp). Việc thanh tra các đầu mối xăng dầu nói trên được thá»±c hiện theo kiến nghị của Tổ kiểm tra kinh doanh xăng dầu.

 

Trong bối cảnh xăng dầu tăng tăng nhanh nhÆ°ng giảm nhỏ giọt, cÆ¡ chế giám sát xăng dầu Ä‘ang lá»—i thời thì việc thanh tra 6 doanh nghiệp liệu sẽ mang lại kỳ vọng gì? Khoan nói về việc thuế, phí, đăng ký giá có hợp lý hay không chỉ nói riêng về việc chi phí kinh doanh trong Ä‘ó có hoa hồng đại lý thời gian qua, chính Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyá»…n Tiến Thoả cÅ©ng phải thừa nhận "rất lủng củng”. Theo quy định thì các doanh nghiệp đầu mối thỏa thuận vá»›i các đại lý nhÆ°ng vì tranh giành thị phần lẫn nhau, nên việc trích % hoa hồng trở thành đại chiến. Có doanh nghiệp trích 500 đồng/l, doanh nghiệp 800/l, thậm chí 1000 đồng/l để giành giật khách hàng. Ông Lê Thanh Mân, Trưởng phòng kinh doanh Công ty TNHH ThÆ°Æ¡ng mại Dầu khí Đồng Tháp (Petimex) cho biết, ở thời Ä‘iểm hiện tại, mức chiết khấu dành cho đại lý mà Ä‘Æ¡n vị này Ä‘ang áp dụng là 700 đồng/lít xăng nhÆ°ng có Ä‘Æ¡n vị khác lên tá»›i 1.100đồng/l.

 

Bá»™ Tài chính hàng năm vẫn tiến hành kiểm tra các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. Và báo chí lẫn các chuyên gia đầu ngành đều cho rằng, giá xăng luôn Ä‘i sau, Ä‘áng lẽ lần giảm má»›i gần Ä‘ây nhất vào ngày 25-5, mức giảm phải nhiều hÆ¡n. ChÆ°a kể, trong khi chờ Bá»™ Tài chính công bố kết quả thì hàng ngàn lít xăng không chất lượng, xăng A83 được trá»™n khéo léo thành A92 vẫn được bán ra ngoài thị trường. Xe máy vẫn cứ cháy nổ, người tiêu dùng vẫn phải mua xăng kém chất lượng…mà chÆ°a thấy ai bị xá»­ phạt…

 

 

Thiết nghÄ©, khi cÆ¡ chế lá»—i thời thì cÆ¡ quan chức năng nên sá»›m sá»­a đổi, thì nay lại loay hoay thanh kiểm tra. Bởi khi kiểm tra xong thì sá»± việc Ä‘ã rồi. Điệp khúc "kiểm tra rồi để đấy” rồi sẽ được nhắc lại.

 

Trong má»™t cuá»™c họp của Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c, ngành chức năng này Ä‘ã phải Ä‘Æ°a ra lời nhận xét: việc thá»±c hiện các kết luận và kiến nghị của KTNN còn nhiều hạn chế và bất cập, tình trạng nhùng nhằng, dây dÆ°a còn xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tá»· lệ thá»±c hiện xá»­ lý tài chính/tổng số kiến nghị thường xấp xỉ ở 60 -70%.

 

Ông Ngô Trí Long, chuyên gia nghiên cứu về lÄ©nh vá»±c xăng dầu khẳng định vá»›i Đại Đoàn Kết, xăng thuá»™c diện Nhà nÆ°á»›c quản lý theo hÆ°á»›ng thị trường, thế nhÆ°ng má»—i lần Ä‘iều chỉnh tăng, giảm giá không đồng nhịp vá»›i thị trường. Giá xăng tăng liên tục cÅ©ng phần chính do các doanh nghiệp đầu mối và đại lý ấn định giá nào thì người tiêu dùng chỉ biết giá Ä‘ó. Bản thân người tiêu dùng không có công cụ kiểm tra cụ thể cÆ¡ cấu chi phí và các yếu tố hình thành giá. Cụ thể, mức chiết khấu cho đại lý bán lẻ quá cao là má»™t trong các yếu tố đẩy giá lên cao.

 

Việc tiến hành rà soát giá, phí hoa hồng… tại các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu là cần thiết, giúp Nhà nÆ°á»›c kiểm soát giá. Tuy nhiên việc cần làm hÆ¡n là phía sau thanh kiểm tra là gì. "Là phải có biện pháp xá»­ lý, tháo gỡ theo phÆ°Æ¡ng án để xăng dầu vận hành theo nguyên tắc thị trường Ä‘úng nghÄ©a”- TS khoa học Nguyá»…n Thị Hiền nói. Cục Quản lý giá cần nghiên cứu, hoàn chỉnh các phÆ°Æ¡ng án, kịch bản Ä‘iều hành giá mặt hàng này.

 

Từ đầu năm 2012, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng Ä‘ã Ä‘Æ°a ra lời hứa, Bá»™ Tài chính phối hợp vá»›i Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c tiếp tục thanh tra, kiểm tra giám sát chặt chẽ các doanh nghiệp kinh doanh trong lÄ©nh vá»±c nhạy cảm này.