Má»›i Ä‘ây, hai công ty Ä‘ã ná»™p hồ sÆ¡ lên Cục Hàng không VN để xin giấy phép kinh doanh cung ứng xăng dầu tại các cảng hàng không. Tín hiệu phá thế Ä‘á»™c quyền kinh doanh xăng dầu hàng không vừa xuất hiện thì đồng thời lại bá»™c phát má»™t mối lo khác.

3 hay 2 hay bao nhiêu?

NhÆ° vậy, ngoài Công ty Xăng dầu hàng không Vinapco, thuá»™c Vietnam Airlines Ä‘ang Ä‘á»™c chiếm “má»™t mình má»™t chợ”, đến nay Ä‘ã có thêm Công ty Cổ phần nhiên liệu bay Petrolimex (PJF) và Công ty Cổ phần thÆ°Æ¡ng mại xăng dầu Tân SÆ¡n Nhất (Tapetco) có kế hoạch đầu tÆ° vào thị trường cung ứng xăng dầu tại các cảng hàng không. Cả PJF và Tapetco đều Ä‘ang xúc tiến thuê kho bãi, mua phÆ°Æ¡ng tiện…

Tuy nhiên, việc họ có được cấp phép kinh doanh hay không và có thể kinh doanh Ä‘á»™c lập hay buá»™c phải liên doanh, liên kết vẫn chÆ°a có được câu trả lời chính thức.

Hiện nay, Luật Hàng không và các quy định hiện hành không cấm các công ty tham gia kinh doanh lÄ©nh vá»±c này. Luật cÅ©ng quy định các doanh nghiệp vận chuyển hàng không có quyền tá»± do lá»±a chọn doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hàng không cho mình. NhÆ°ng để cấp phép kinh doanh cho các doanh nghiệp kinh doanh trong ngành nghề có Ä‘iều kiện này lại cần dá»±a trên quy hoạch.

Phó Cục trưởng Cục Hàng không Lại Xuân Thanh từng khẳng định trong má»™t cuá»™c há»™i thảo gần Ä‘ây rằng: Nhà nÆ°á»›c Ä‘ang Ä‘iều tiết thị trường cung cấp dịch vụ hàng không theo nguyên tắc đảm bảo tính cạnh tranh, tiến tá»›i xóa bỏ mọi tình trạng Ä‘á»™c quyền kinh doanh bất hợp lý, quy hoạch số lượng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tại cảng hàng không đảm bảo sá»± phát triển ổn định, bền vững.

Rõ ràng, việc có thêm doanh nghiệp kinh doanh tra nạp nhiên liệu hàng không là tín hiệu Ä‘áng mừng, bởi kinh doanh xăng dầu Ä‘òi hỏi đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng rất lá»›n lại phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về an toàn cháy nổ, bảo quản...

Nếu cÆ¡ quan quản lý không nhanh chóng xác lập quy hoạch để tạo Ä‘iều kiện cho doanh nghiệp đầu tÆ° Ä‘úng hÆ°á»›ng trong bối cảnh thị trường tiêu thụ hạn chế, đất Ä‘ai chật hẹp thì khó có được thay đổi tích cá»±c trong thời gian gần.

Diện tích "trói" doanh nghiệp

Theo Cảng vụ hàng không miền Nam, vào giờ cao Ä‘iểm, tại CHK Tân SÆ¡n Nhất cứ hai phút lại có má»™t chuyến bay cất hoặc hạ cánh. Tính trung bình má»™t giờ, có tá»›i… 1.500 lượt phÆ°Æ¡ng tiện tra nạp nhiên liệu, thức ăn, vận chuyển khách, hành lý… di chuyển trên sân Ä‘á»—. Chỉ tính riêng xe tra nạp xăng dầu Ä‘ã có tá»›i 50 chuyến trong má»™t giờ.

Diện tích sân Ä‘á»— hạn chế khiến việc cung ứng các dịch vụ cho chuyến bay gặp nhiều khó khăn. Lượng phÆ°Æ¡ng tiện qua lại rất lá»›n. Giám đốc Cảng vụ hàng không miền Nam Trần Thùy Minh cho biết, Công ty Cổ phần hóa dầu quân Ä‘á»™i Ä‘ang sá»­a chữa bồn chứa kho cung cấp xăng dầu (trên phần đất của quân Ä‘á»™i) để phục vụ bay thÆ°Æ¡ng mại, Công ty Cổ phần ThÆ°Æ¡ng mại xăng dầu Tân SÆ¡n Nhất cÅ©ng Ä‘ang lập dá»± án xây dá»±ng khu tiếp nạp nhiên liệu, bể chứa dầu…

Do vậy, rất cần má»™t giải pháp quy hoạch tổng thể, phân bổ số lượng Ä‘Æ¡n vị được phép kinh doanh cho phù hợp, tránh tình trạng để các Ä‘Æ¡n vị kinh doanh tá»± phát, cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng tá»›i an ninh, an toàn chung của cảng hàng không.

CÅ©ng liên quan tá»›i đất Ä‘ai trong sân bay, Vinapco - Ä‘Æ¡n vị duy nhất Ä‘ang cung ứng xăng dầu cho chuyến bay từng kiến nghị cần sá»›m có quy hoạch khu đất dành cho xây dá»±ng hạ tầng cung ứng nhiên liệu bay, sá»›m chấm dứt tình trạng phải lÆ°u, giữ nhiên liệu trong xe xitec. Tại các sân bay lá»›n nhÆ° Ná»™i Bài, Tân SÆ¡n Nhất cần nhanh chóng Ä‘Æ°a hệ thống tra nạp nhiên liệu kín vào khai thác.

Chấp nhận cạnh tranh nhÆ°ng hãy dè chừng

Bày tỏ quan Ä‘iểm về việc tá»›i Ä‘ây Vinapco sẽ không còn vị thế Ä‘á»™c quyền, Giám đốc Vinapco Trần Hữu Phúc không ngại ngần: “Chúng tôi chấp nhận cạnh tranh khi các công ty khác ra đời”. “Tổng sản lượng thị trường của Vinapco hiện nay là 0,5 triệu tấn trên 12 sân bay. (Chỉ bằng 1/8 tá»›i 1/10 tổng sản lượng của 1 sân bay lá»›n trong khu vá»±c ví dụ nhÆ° Changi của Singapore).

Trong Ä‘ó Vietnam Airlines chiếm khoảng 70% sản lượng, các hãng hàng không ná»™i địa khác 10% và các hãng hàng không quốc tế 20%. NhÆ° vậy, thị phần để các nhà cung ứng khác cạnh tranh là 150 ngàn tấn/ năm trên 12 sân bay. Riêng ở Tân SÆ¡n Nhất là 90 ngàn tấn/năm”. Theo tôi được biết, các công ty hiện nay má»›i chỉ nhắm vào thị trường Tân SÆ¡n Nhất - nÆ¡i có tần suất bay cao nhất trong cả nÆ°á»›c. Vậy, nếu má»™t nhà cung cấp nhiên liệu khác cùng cạnh tranh vá»›i Vinapco tại Tân SÆ¡n Nhất thì họ sẽ chiếm được bao nhiêu phần trăm trong 90 ngàn tấn nhiên liệu Ä‘ó? ông Phúc nhấn mạnh. Còn các sân bay nhỏ lẻ khác, chi phí cung ứng cao hÆ¡n rất nhiều thì ai là nguồn cung cấp, các công ty má»›i có xây dá»±ng tại Ä‘ây hệ thống tra nạp nhiên liệu hay không? Giá cả được xác định nhÆ° thế nào? Nếu không có chính sách rõ ràng, thì tôi lo ngại rằng hệ lụy là đầu tÆ° xã há»™i tăng cao, khó thu hồi vốn và do Ä‘ó khó giảm chi phí nhiên liệu trong tÆ°Æ¡ng lai gần.

(Giao Thông Vận Tải)