Nhiều chuyên gia cho rằng, để đạt được chỉ tiêu tăng trưởng GDP 6,2% trong bối cảnh ổn định vÄ© mô, tốc Ä‘á»™ tăng giá tiêu dùng (CPI) khoảng 5% thì việc dá»± báo/tính toán sát đường Ä‘i cÅ©ng nhÆ° sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu gắn vá»›i kiểm soát giá cả hàng hóa là vấn đề đặc biệt quan trọng trong Ä‘iều hành vÄ© mô năm 2015.

Việc dá»± báo/tính toán sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu gắn vá»›i kiểm soát giá cả hàng hóa là vấn đề đặc biệt quan trọng. Nguồn: internet
Năm 2014 là năm ká»· lục giảm sâu của giá dầu thế giá»›i trong vòng 7 năm trở lại Ä‘ây, dÆ°á»›i 55USD/thùng. Cùng vá»›i những tác Ä‘á»™ng tích cá»±c của nền kinh tế do được hưởng lợi từ giá xăng dầu thành phẩm giảm mạnh, những cảnh báo về ảnh hưởng của tăng trưởng kinh tế trong năm 2015 là hoàn toàn có cÆ¡ sở, khi mà tăng trưởng GDP của nÆ°á»›c ta vẫn dá»±a vào 3 yếu tố cÆ¡ bản là khai thác tài nguyên để xuất khẩu (trong Ä‘ó dầu thô chiếm tá»· trọng lá»›n), tăng trưởng vốn và chất lượng nhân công - lao Ä‘á»™ng.

Theo tính toán của Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, tá»· trọng ngành khai khoáng chiếm khoảng 11% GDP, trong Ä‘ó dầu thô chiếm khoảng 70 - 80%. GDP năm 2015 được dá»± báo tăng trưởng khoảng 6,2% trong bối cảnh giá dầu thô xuất khẩu Æ°á»›c đạt khoảng 100USD/thùng và giá thành sản xuất má»—i thùng dầu thô dao Ä‘á»™ng từ 40 - 70USD. Thế nhÆ°ng, giá dầu thế giá»›i trong năm 2015 vẫn được dá»± báo sẽ ở mức thấp, dao Ä‘á»™ng quanh ngưỡng 70USD/thùng - tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i giá thành sản xuất của Việt Nam, thậm chí giá xuất khẩu thấp hÆ¡n giá khai thác. Vì vậy, giá»›i chuyên gia đặc biệt quan tâm đến kịch bản khai thác dầu thô trong năm 2015. Tăng lên hay giảm Ä‘i? Hay sẽ giữ nguyên sản lượng khai thác tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i sản lượng của năm 2014? Trong bối cảnh biến Ä‘á»™ng giá dầu diá»…n biến phức tạp nhÆ°ng lại ảnh hưởng trá»±c tiếp tá»›i Ä‘iều hành vÄ© mô và tăng trưởng kinh tế, nhiều kịch bản về kế hoạch khai thác dầu thô cÅ©ng Ä‘ã được Ä‘Æ°a ra. Nhiều quan Ä‘iểm cho rằng, vá»›i giá dầu thô xuất khẩu thấp hÆ¡n giá thành sản xuất nhÆ° hiện nay, nếu tiếp tục gia tăng sản lượng khai thác để xuất khẩu sẽ cùng lúc mất Ä‘i nhiều thứ, trong Ä‘ó có nguồn nguyên liệu và nhân công.

Năm 2015, dá»± toán thu ngân sách từ dầu thô là 93 nghìn tá»· đồng vá»›i kịch bản giá dầu thô là 100USD/thùng. Nếu giá dầu giảm 1USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu hÆ¡n 1.000 tá»· đồng. Nếu bình quân giá dầu trong năm 2015 đạt 70USD/thùng thì ngân sách hụt thu khoảng 30.000 tá»· đồng. Nếu giá dầu bình quân thấp hÆ¡n 60USD/thùng thì ngân sách sẽ giảm rất lá»›n.

Viện trưởng Viện Khoa học năng lượng Đoàn Văn Bình cho rằng, hiện nay, nguồn tài nguyên dầu khí của Việt Nam ngày càng hạn chế, khả năng khai thác khó khăn, công nghệ đầu tÆ° lá»›n nên giá thành khai thác dầu thô ngày càng tăng. Vì vậy, việc sá»­ dụng hợp lý nguồn tài nguyên này ngay từ bây giờ là vô cùng cần thiết, đặc biệt, trong bối cảnh chúng ta vẫn Ä‘ang phải nhập khẩu tá»›i khoảng 12 triệu tấn dầu quy đổi, cần nghiên cứu đầu tÆ° chế biến sâu tại nguồn để gia tăng giá trị khai thác và chủ Ä‘á»™ng nguồn xăng dầu từ ná»™i địa. Vì vậy việc chủ Ä‘á»™ng dá»± trữ và sá»­ dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên hóa thạch nhÆ° dầu và than là mục tiêu chiến lược. Tuy nhiên, để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia thì xu hÆ°á»›ng tất yếu là phải giảm xuất khẩu thô trong Ä‘ó có dầu và than.

Trong bối cảnh giá dầu giảm sâu, Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ° tính toán nếu giảm khoảng 30% sản lượng khai thác dầu thô để xuất khẩu thì tăng trưởng GDP có thể suy giảm từ 0,8 Ä‘iểm % đến 1,2 Ä‘iểm %. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng, giá dầu thô trong thời gian tá»›i sẽ không thể thấp hÆ¡n ngưỡng 60 - 65USD/thùng mà sẽ ổn định quanh ngưỡng 70USD/thùng. Việt Nam là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô nhÆ°ng cÅ©ng đồng thời là nÆ°á»›c nhập khẩu xăng dầu lá»›n. Vì vậy, cần tính toán giữa thu từ thuế nhập khẩu xăng dầu vá»›i khai thác dầu thô ở mức hợp lý trong cân đối vÄ© mô 2015. Nhà nÆ°á»›c cần có chính sách hài hòa cả xuất khẩu và nhập khẩu, kể cả thuế và những chính sách Ä‘iều tiết khác để bảo đảm khai thác được lợi ích cao nhất của các hiện tượng xăng dầu giảm và giá thấp cÅ©ng nhÆ° đảm bảo sá»± công bằng và cạnh tranh, đồng thời duy trì được các nguồn thu, tránh hụt thu ảnh hưởng tá»›i kế hoạch vÄ© mô.

Đồng quan Ä‘iểm này, nhiều chuyên gia cho rằng, nếu giá dầu thế giá»›i tiếp tục giảm sâu trong thời gian tá»›i, trong bối cảnh giá xăng dầu thành phẩm Ä‘ang ở mức thấp, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c nên tính tá»›i việc tăng thu thuế từ nguồn nhập khẩu xăng dầu để đồng thời bảo đảm cả nguồn thu ngân sách cÅ©ng nhÆ° gia tăng nguồn lá»±c để ổn định giá xăng dầu má»™t khi có biến Ä‘á»™ng đảo chiều tăng trở lại.

Công tác Ä‘iều hành năm 2015 cÅ©ng Ä‘ã xác định, quản lý giá có vai trò quan trọng trong mục tiêu bình ổn thị trường, ổn định kinh tế vÄ© mô. Do vậy, công tác Ä‘iều hành giá phải gắn liền vá»›i công tác dá»± báo và Ä‘ánh giá nhằm Ä‘iều hành kịp thời, bám sát tình hình thị trường trong nÆ°á»›c và quốc tế. Trong định hÆ°á»›ng quản lý, Ä‘iều hành, bình ổn giá năm 2015 cÅ©ng Ä‘ã chú trọng tá»›i 9 biện pháp, trong Ä‘ó nhấn mạnh việc tiếp tục Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c theo mục tiêu ổn định kinh tế vÄ© mô, kiểm soát lạm phát và thá»±c hiện công khai thông tin về giá, Ä‘iều hành giá để tạo sá»± đồng thuận và giám sát từ công luận. Giá»›i chuyên gia Ä‘ánh giá cao các biện pháp này, nhÆ°ng khẳng định nó chỉ có hiệu quả khi được nghiêm túc triển khai trong thá»±c tế.

Nguồn tin: Tapchitaichinh