"Ở các vùng nhÆ° SÆ¡n La, Lai Châu, Tây Nguyên thì có nÆ¡i thị phần của chúng tôi gần nhÆ° 100%. Ở Ä‘ó, chúng tôi chủ yếu thá»±c hiện nhiệm vụ chính trị, chi phí không đủ để cho các doanh nghiệp có lãi" - Tổng Giám đốc Petrolimex, ông Bùi Ngá»c Bảo trả lá»i xung quanh vấn Ä‘á» giá xăng dầu sau khi Nghị định số 84/2009/NÄ-CP của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu được ban hành.
Ông Bùi Ngá»c Bảo. |
ThÆ°a Tổng Giám đốc Bùi Ngá»c Bảo, kể từ khi Nghị định 84 có hiệu lá»±c, Petrolimex Ä‘ã có 5 lần Ä‘iá»u chỉnh giá, trong Ä‘ó có 4 đợt tăng. Váºy nguyên nhân chính dẫn đến sá»± Ä‘iá»u chỉnh này là do Ä‘âu, thÆ°a ông?
TrÆ°á»›c hết, tôi xin Ä‘ính chính lại từ khi Nghị định này có hiệu lá»±c cho tá»›i nay, các doanh nghiệp đầu mối trong Ä‘ó có Petrolimex chỉ Ä‘iá»u chỉnh 3 lần đối vá»›i mặt hàng xăng, trong Ä‘ó 2 lần tăng, 1 lần giảm, chứ không phải 5 lần.
Nếu tính 5 lần là tính theo thá»i Ä‘iểm Nghị định này được ban hành là 15/10 tá»›i nay và Nghị định này có hiệu lá»±c chính thức là 15/12. Khi Nghị định có hiệu lá»±c, DN chỉ Ä‘iá»u chỉnh 3 lần.
Vá» nguyên nhân, giá quốc tế tăng, hoặc yếu tố tác Ä‘á»™ng tá»›i giá cÆ¡ sở tăng, 2 lần Ä‘iá»u chỉnh tá»· giá (26/11 và 11/12) và bản thân giá quốc tế trong giai Ä‘oạn này khá cao cÅ©ng nhÆ° khoản trích láºp quỹ bình ổn giá tăng từ 200-300 đồng, tác Ä‘á»™ng tá»›i giá thành buá»™c giá xăng tăng. Vì váºy việc Ä‘iá»u chỉnh váºn hành theo Ä‘úng Nghị định 84.
Äược biết, trong bảng giá của Petrolimex chốt số liệu ngày 19/3, giá CIF cáºp cảng là 10.824 đồng/lít xăng A92. Tuy nhiên, nếu tính toán vá»›i giá nháºp khẩu là 87,60 USD/thùng (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 159 lít), và tá»· giá VND/USD là 19.100, ta sẽ thấy giá CIF cáºp cảng sẽ chỉ ở mức 10.524 đồng/lít. NhÆ° váºy là thấp hÆ¡n 300 đồng so vá»›i giá mà Petrolimex Ä‘ã công bố. Váºy ông giải thích thế nào vá» sá»± chênh lệch này?
TrÆ°á»›c hết, phải nói là ở Ä‘ây có má»™t sá»± nhầm lẫn giữa giá CIF và giá FOB. Trong bảng tính của chúng tôi có tính giá bình quân 30 ngày theo giá niêm yết ở Singapore, Ä‘ó là giá FOB. Khi tính giá CIF, phải có thêm chi phí vá» bảo hiểm và váºn tải, tÆ°Æ¡ng ứng khoảng 300 đồng.
NhÆ° váºy, không có sá»± sai lệch nào cả. Mức giá 87,60 USD/thùng là giá FOB chứ không phải là giá CIF. Chi phí bảo hiểm và váºn chuyển này thay đổi theo từng thá»i kỳ và được Cục Quản lý giá Ä‘Æ°a vào tính toán.
CÅ©ng phải nói thêm là Ä‘ây là mức giá cÆ¡ sở được tính trên quy định của Nghị định 84, và các yếu tố đầu vào Ä‘á»u do các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c ban hành. Nếu tuân thủ theo Ä‘úng Nghị định 84 thì bất cứ ai cÅ©ng tính được mức giá cuối cùng.
Thêm nữa, Ä‘ây là mức giá cÆ¡ sở theo Nghị định 84 chứ không phải giá vốn của doanh nghiệp, giá vốn có thể cao hÆ¡n hoặc thấp hÆ¡n xoay quanh giá cÆ¡ sở Ä‘ó, phụ thuá»™c vào việc ký kết thá»a thuáºn vá»›i nhà cung cấp và thá»i Ä‘iểm giao hàng.
Giá cÆ¡ sở được Nghị định 84 Ä‘Æ°a ra để ngÆ°á»i tiêu dùng, cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c giám sát sá»± Ä‘iá»u chỉnh giá của doanh nghiệp, tạo tiá»n Ä‘á» doanh nghiệp váºn hành theo Nghị định này. Khác biệt vá»›i Quyết định 187 và Nghị định 55, Nghị định 84 Ä‘Æ°a ra má»™t phÆ°Æ¡ng thức rất rõ ràng nhÆ° váºy để ngÆ°á»i tiêu dùng và cÆ¡ quan quản lý có cÆ¡ chế để giám sát.
Gần Ä‘ây, có thông tin cho rằng vá»›i tá»· trá»ng tá»›i 60% trên thị trÆ°á»ng, Petrolimex là doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n. Ông nghÄ© sao vá» vấn Ä‘á» này?
Chúng tôi Ä‘ã có báo cáo của chúng tôi lên liên bá»™, đồng thá»i, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cÅ©ng có giám sát trong những năm qua. NhÆ°ng phải nói thêm là tá»· trá»ng thị trÆ°á»ng của Petrolimex không phải là Ä‘á»u nhÆ° nhau ở các vùng.
Ở các vùng có cạnh tranh cao nhÆ° Hà Ná»™i hoặc TP.HCM thì thị phần của Petrolimex chỉ trên dÆ°á»›i 40%. NhÆ°ng ở các vùng nhÆ° SÆ¡n La, Lai Châu, Tây Nguyên thì có nÆ¡i thị phần của chúng tôi gần nhÆ° 100%. Ở Ä‘ó, chúng tôi chủ yếu thá»±c hiện nhiệm vụ chính trị, chi phí không đủ để cho các doanh nghiệp có lãi.
Hôm 19/3, Bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng cÅ©ng nháºn định rằng trong Ä‘iá»u kiện ta Ä‘ã áp dụng rất nhiá»u tiến bá»™ khoa há»c kỹ thuáºt trong các ngành kinh tế, kể cả ngành xăng dầu, thì những định mức nhÆ° tiêu hao xăng dầu chắc chắn có giảm. Tình hình cụ thể ở Petrolimex ra sao thÆ°a ông?
Trong thuáºt ngữ kinh doanh xăng dầu thì thuáºt ngữ chính xác là "hao hụt" chứ không phải "thất thoát". Tá»· lệ hao hụt luôn luôn hiện hữu trong sản xuất và kinh doanh xăng dầu. Äây là má»™t câu chuyện dài. Hiện Nhà nÆ°á»›c có má»™t định mức duy nhất, định mức 758 do Petrolimex xây dá»±ng và Bá»™ Váºt tÆ° (trÆ°á»›c Ä‘ây) ban hành năm 1986.
Tại thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, Ä‘ây là định mức theo từng công Ä‘oạn để giúp cho Petrolimex khi Ä‘ó chủ yếu là Ä‘á»™c quyá»n, kiểm soát hao hụt theo từng công Ä‘oạn. Còn tổng định mức hao hụt được Nhà nÆ°á»›c giao cho Petrolimex chỉ há»— trợ cho công tác quản lý chứ không dùng để tổ chức hạch toán.
Sau này, Luáºt Doanh nghiệp và các văn bản khác quy định rằng chức năng xây dá»±ng các định mức kinh tế kÄ© thuáºt thuá»™c vá» các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có há»™i đồng quản trị. NhÆ°ng ở Ä‘ây, tôi cho rằng có sá»± thông tin nhầm lẫn.
Chúng tôi có theo dõi chất vấn của Ủy ban ThÆ°á»ng vụ Quốc há»™i vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng liên quan đến tá»· lệ hao hụt. Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c kiểm toán toàn diện việc cấp bù cho Petrolimex trong 3, 4 năm và phát hiện ra rằng Petrolimex có biên soạn hệ thống quản lý hao hụt và định mức hao hụt hết sức chặt chẽ. Tôi có kết luáºn của Kiểm toán Ä‘ánh giá Petrolimex Ä‘ã thá»±c hiện nghiêm túc chặt chẽ, theo dõi tốt vấn Ä‘á» hao hụt, có sá»± tiết giảm rất lá»›n so vá»›i định mức 758 của Nhà nÆ°á»›c.
Thá»±c tế, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng là có nhiá»u doanh nghiệp xăng dầu có nhiá»u định mức hao hụt khác nhau. Và trong quá trình kiểm toán, có khả năng là má»™t số doanh nghiệp đầu mối khác vẫn dùng định mức 758 để thanh quyết toán khi bù lá»— và Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c Ä‘á» nghị các doanh nghiệp này xây dá»±ng định mức má»›i. NhÆ°ng tôi vẫn cho rằng, việc xây dá»±ng định mức không phải là của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng mà chính doanh nghiệp phải Ä‘Æ°a ra định mức.
Hoàn toàn không có chuyện Petrolimex vẫn sá» dụng định mức 758. Từ 2007 - 2009, chúng tôi tiết giảm tá»›i 40% so vá»›i định mức 758 của Nhà nÆ°á»›c.
Có thông tin cho rằng, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng có nói Petrolimex có thể sẽ được cổ phần hóa trong năm nay. Váºy nếu Ä‘iá»u này xảy ra trong 2010 này thì ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ được lợi nhÆ° thế nào?
Cổ phần hóa các Táºp Ä‘oàn, Tổng công ty nhà nÆ°á»›c là chính sách của Äảng và Nhà nÆ°á»›c. Việc cổ phần hóa Petrolimex cÅ©ng nằm trong lá»™ trình Ä‘ó. Äiá»u này sẽ tạo Ä‘iá»u kiện để Petrolimex phát tiển tốt hÆ¡n, Nhà nÆ°á»›c sẽ quản lý tốt hÆ¡n. Äồng thá»i, việc kinh doanh xăng dầu Ä‘a sở hữu sẽ tăng lợi ích chung cho xã há»™i.
"TrÆ°á»›c hết, tôi xin phép nói vá» vấn Ä‘á» Ä‘á»™c quyá»n, má»™t ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng bao giá» cÅ©ng có sá»± tích tụ trong bất kỳ lÄ©nh vá»±c nào không riêng xăng dầu, Ä‘iá»u này làm cho các doanh nghiệp ngày lá»›n dần lên. Äiá»u quan trá»ng mà các xã há»™i làm là không cho doanh nghiệp chiếm thị phần lá»›n lợi dụng địa vị thống trị của mình để ngăn cản sá»± cạnh tranh công bằng vá»›i các doanh nghiệp khác. NhÆ° váºy, Petrolimex chỉ có Æ°u thế khoảng trên 20% thị trÆ°á»ng mà thôi so vá»›i hệ thống bán lẻ. Còn các đại lý có quyá»n ký vá»›i Ä‘Æ¡n vị khác nếu các Ä‘Æ¡n vị khác tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho ngÆ°á»i ta, ở Ä‘ây chúng ta cạnh tranh công bằng. Còn nếu có doanh nghiệp không cạnh tranh nổi việc ký vá»›i các địa lý thì doanh nghiệp phải tá»± há»i tại sao mình không làm được Ä‘iá»u Ä‘ó. Vá»›i tá»· trá»ng 60% bán trên thị trÆ°á»ng, nếu Petrolimex tăng mà các Ä‘Æ¡n vị khác không tăng, ai sẽ thiệt hại? ÄÆ°Æ¡ng nhiên các Ä‘Æ¡n vị không tăng được lợi, láºp tức chiếm hết thị phần, đại lý của Petrolimex. Nếu Petrolimex tăng giá, các Ä‘Æ¡n vị khác hoàn toàn có thể không tăng nếu không muốn. Ngược lại nếu Petrolimex giảm giá, nếu các Ä‘Æ¡n vị khác không giảm thì láºp tức Petrolimex chiếm hết các đại lý, tá»· trá»ng. Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú |
(Cổng Thông tin Äiện tá» Chính phủ)