Dầu hòa lẫn trong cát ở vùng hoang mạc Alberta của Canada, dầu dÆ°á»›i Ä‘áy biển thềm lục địa, ở ngoài khÆ¡i xa và cả ở trong rừng Amazon sâu thẳm. Tài nguyên dầu mỏ khá dồi dào ở khu vá»±c châu Mỹ (Bắc Mỹ và Mỹ Latinh) Ä‘ang trở thành trọng tâm thu hút giá»›i đầu tÆ° khai thác dầu thế giá»›i, có thể trở thành nguồn cung má»›i thay thế khu vá»±c Vùng Vịnh Persic.

Trong vùng đất hoang mạc khô cằn Loma La Lata, Argentina, cây cỏ hoang sÆ¡ ít người ở vì khó sinh sống, những kỹ sÆ° địa chất lần dò khoan nhiều lá»— thăm dò sâu dÆ°á»›i lòng đất. Và, những mÅ©i khoan thăm dò ấy Ä‘ã tìm trúng mạch dầu khí. Đó là thời khắc quan trọng Ä‘Æ°a Argentina gia nhập nhóm các quốc gia dầu mỏ má»›i thuá»™c khu vá»±c Mỹ Latinh.

Trữ lượng dầu tại khu vá»±c cÅ©ng không phải là ít: 23 tỉ thùng. Ở nÆ°á»›c láng giềng Brazil, tình hình cÅ©ng "sôi sục" không kém vá»›i việc Công ty dầu khí tÆ° nhân HRT Oil & Gas liên doanh vá»›i Tập Ä‘oàn TNK-BP của Nga bắt đầu triển khai những giếng khoan đầu tiên tận trong sâu thẳm của rừng Amazon, trong vùng châu thổ Solimoes, cách thành phố Rio de Janeiro 2.500 km về phía Ä‘ông bắc. Theo kế hoạch, tổng sản lượng khai thác tại các giếng dầu của Công ty HRT sẽ đạt mức 50.000 thùng/ngày vào năm 2014.

Khắp Tây bán cầu, từ Canada đến Colombia, Brazil và Argentina, hoạt Ä‘á»™ng khai thác dầu Ä‘ang "bùng nổ". Năm 2011, Cuba Ä‘ã công bố kế hoạch thăm dò và khai thác dầu trong khu vá»±c thềm lục địa phía bắc vá»›i trữ lượng dầu dá»± kiến khoảng 20 tỉ thùng. Sản lượng khai thác dầu cÅ©ng gia tăng mạnh trong hoang mạc cát Ä‘en Alberta của Canada, ở vùng lèn Ä‘á cứng của bang North Dakota và Texas của Mỹ. Dầu xuất hiện ở nÆ¡i chÆ°a từng nghe nói tá»›i nhÆ° các vùng rừng rậm của Colombia, xa tít ngoài khÆ¡i Brazil, sâu tận Ä‘áy biển hàng nghìn mét,… Gần Ä‘ây, lại có thêm nhiều phát hiện dầu mỏ má»›i tận vùng Bắc Cá»±c, trong biển Chukchi thuá»™c Canada, dọc theo thềm lục địa Ä‘ông bắc Nam Mỹ, và khu vá»±c quần đảo Falkland Ä‘ang tranh chấp giữa Anh và Argentina.

Theo giá»›i chuyên gia, sá»± bùng nổ dầu hỏa ở Tây bán cầu là dấu hiệu của sá»± dịch chuyển mạnh về địa chính trị má»›i, trong Ä‘ó có những quốc gia chÆ°a từng cung cấp dầu nay trở thành quốc gia cung cấp dầu. Các "tay chÆ¡i má»›i" này là Ä‘á»™ng lá»±c má»›i của thế giá»›i.

Những giếng dầu của Công ty HRT liên doanh vá»›i TNK-BP của Nga Ä‘ang được triển khai trong khu vá»±c rừng rậm Amazon của Brazil.

Trọng tâm của cÆ¡n bùng nổ dầu hỏa Tây bán cầu hiện nay là Mỹ cÅ©ng Ä‘ang gia tăng sản lượng khai thác, tăng 1,7 triệu thùng/ngày so vá»›i năm 2005. "Sá»± gia tăng sản lượng của Mỹ cho thấy nÆ°á»›c này có khả năng tá»± cung tá»± cấp về dầu hỏa" - chuyên gia dầu hỏa Ruben Etcheverry của Argentina nhận định. Mỹ, từ chá»— nhập khẩu đến 60% lượng dầu tiêu thụ vào năm 2005 nay giảm xuống chỉ còn 45%, và trong tÆ°Æ¡ng lai con số này sẽ còn giảm nữa. Cùng vá»›i việc sá»­ dụng nhiên liệu sinh học, và sá»± tăng cường xuất khẩu dầu của Brazil và Argentina, Mỹ Ä‘ang hưởng lợi lá»›n từ cÆ¡n  bùng nổ dầu ở Tây bán cầu, do giảm bá»›t phụ thuá»™c vào khu vá»±c Trung Đông.

Hiện tại, dầu từ các quốc gia Vùng Vịnh Persic (Arập Xêút, Iran, UAE, Kuwait và Iraq) và châu Phi (Nigeria, Angola, Sudan, Niger, Algeria, Libya, Chad, Mali,…) vẫn chiếm lÄ©nh thị trường thế giá»›i. NhÆ°ng trong tÆ°Æ¡ng lai không xa, Mỹ Latinh sẽ thay thế khu vá»±c này trở thành trung tâm má»›i của dầu hỏa thế giá»›i. Thá»±c tế, tiến trình này Ä‘ang diá»…n ra, vá»›i việc nhập khẩu dầu hỏa của Mỹ Ä‘ang chuyển hÆ°á»›ng từ Trung Đông sang Mỹ Latinh.

Theo CÆ¡ quan Thông tin năng lượng Mỹ (USEI), từ năm 2006, sản lượng dầu từ các nÆ°á»›c OPEC (Tổ chức Các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ) nhập khẩu vào Mỹ Ä‘ã giảm 1,8 triệu thùng dầu/ngày, trong khi các quốc gia Mỹ Latinh nhÆ° Canada, Brazil và Colombia Ä‘ã tăng 700.000 thùng/ngày, và hiện tại cung ứng 3,4 triệu thùng/ngày. Con số hiện tại do USEI cung cấp Ä‘ã phác họa bức tranh nghiêng hẳn về Mỹ Latinh: dầu của 6 quốc gia Vùng Vịnh Persic chiếm 22% lượng nhập khẩu vào Mỹ, trong khi dầu từ các láng giềng Tây bán cầu chiếm trên 50%, trong Ä‘ó Ä‘áng kể nhất là sản lượng từ Venezuela. Mexico Ä‘ang vÆ°Æ¡n lên mạnh mẽ.

Tuy nhiên, nói nhÆ° thế không có nghÄ©a là những biến Ä‘á»™ng và bất ổn do Mỹ gây ra ở Trung Đông và Vùng Vịnh Persic không còn ảnh hưởng gì lên thị trường dầu thế giá»›i. Dầu hỏa là thứ hàng hóa trên sàn giao dịch quốc tế, cho nên vẫn còn là đối tượng đầu cÆ¡, kích giá ảo.

Ngoài ra, trong câu chuyện bùng nổ khai thác dầu ở Mỹ Latinh, việc quản lý chặt chẽ tài nguyên dầu hỏa là vấn đề hệ trọng và cÅ©ng Ä‘ang được các quốc gia trong khu vá»±c quan tâm. Má»™t giải pháp phổ biến của các  quốc gia trong khu vá»±c là quốc hữu hóa các công ty, mỏ dầu. Tài nguyên quốc gia Ä‘úng là không thể để cho tÆ° nhân, nhất là các tập Ä‘oàn, công ty nÆ°á»›c ngoài khai thác không giá»›i hạn. Ecuador, Bolivia, Venezuela,… đều Ä‘ã quốc hữu hóa các công ty, tập Ä‘oàn khai thác dầu khí quốc gia để nắm quyền kiểm soát, quản lý nguồn "vàng Ä‘en" má»™t cách hiệu quả nhất. Và lẽ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, má»™t khi quyền lợi kinh tế bị đụng chạm, sẽ xảy ra phản ứng căng thẳng.

Điển hình gần Ä‘ây nhất là vụ việc Chính phủ Argentina quyết định quốc hữu hóa Công ty khai thác dầu khí YPF S.A. thuá»™c Tập Ä‘oàn Repsol của Tây Ban Nha hồi tháng 4/2012. Thông báo của Chính phủ Argentina cho biết, việc quốc hữu hóa YPF là cách tốt nhất để quản lý nguồn tài nguyên dầu mỏ, vì lâu nay, tập Ä‘oàn mẹ của công ty này Ä‘ã không thá»±c hiện việc tái đầu tÆ° Ä‘úng mức nhÆ° cam kết, mà chủ yếu là bóc lá»™t tài nguyên quốc gia của Argentina, chuyển lợi nhuận về Tây Ban Nha. Vụ việc Ä‘ã được báo chí phÆ°Æ¡ng Tây làm ầm Ä© vì đụng chạm lợi ích làm ăn của tÆ° bản, nhÆ°ng rốt cuá»™c lẽ phải Ä‘ã chiến thắng

Nguồn tin: Cand