Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam ra đời là kết quả của quá trình thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng của Ðảng và Nhà nÆ°á»›c về xây dá»±ng má»™t số tập Ä‘oàn kinh tế mạnh làm trụ cá»™t cho nền kinh tế đất nÆ°á»›c chủ yếu bằng cách tập trung hành chính kết hợp vá»›i chuyển đổi, sắp xếp, nâng cấp các tổng công ty, công ty thành viên.

Mô hình Tập Ä‘oàn kinh tế Nhà nÆ°á»›c nói chung và mô hình Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (TÐDKQGVN) là mô hình chÆ°a có tiền lệ ở Việt Nam. Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam được tổ chức và hoạt Ä‘á»™ng theo yêu cầu của Nhà nÆ°á»›c là công cụ vật chất để nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện Ä‘iều tiết vÄ© mô nền kinh tế và thá»±c hiện các nhiệm vụ an ninh, an sinh xã há»™i.

Ðổi má»›i cÆ¡ chế quản lý Ä‘iều hành theo mô hình Tập Ä‘oàn, năm năm qua, phÆ°Æ¡ng thức tổ chức quản lý Tập Ä‘oàn DKQGVN Ä‘ã được thay đổi căn bản, quan hệ quản lý giữa công ty mẹ và công ty con được chuyển từ liên kết theo kiểu hành chính sang liên kết bằng cÆ¡ chế đầu tÆ° tài chính, xóa bỏ các mệnh lệnh hành chính phi kinh tế, tạo quyền tá»± chủ, tá»± chịu trách nhiệm, bình đẳng trÆ°á»›c pháp luật giữa các chủ thể kinh tế, giải phóng sức sản xuất, cởi trói cho doanh nghiệp tá»± chủ kinh doanh tìm kiếm cÆ¡ há»™i và tổ chức thá»±c hiện mang lại hiệu quả nhÆ°ng vẫn bảo đảm quyền chi phối của công ty mẹ theo tá»· lệ nắm giữ vốn, bổ nhiệm nhân sá»± chủ chốt.

Tập Ä‘oàn Ä‘ã thá»±c hiện tốt vai trò là má»™t trong những đầu tàu kinh tế của đất nÆ°á»›c, là công cụ Ä‘iều tiết kinh tế vÄ© mô của Chính phủ thể hiện trong việc tiên phong và triển khai thá»±c hiện hiệu quả các dá»± án trọng Ä‘iểm Nhà nÆ°á»›c về dầu khí, thá»±c hiện các dá»± án trọng Ä‘iểm ở vùng sâu, vùng xa có Ä‘iều kiện kinh tế - xã há»™i kém phát triển, tích cá»±c mở rá»™ng hợp tác đầu tÆ° vá»›i các địa phÆ°Æ¡ng và các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã há»™i ở các địa phÆ°Æ¡ng và các vùng, miền trên cả nÆ°á»›c, tiêu biểu nhÆ° cụm khí Ä‘iện đạm Cà Mau, cụm công nghiệp lọc hóa dầu Dung Quất; Tổ chức thá»±c hiện kịp thời các chủ trÆ°Æ¡ng, chính sách của Ðảng và Chính phủ để đối phó vá»›i những biến Ä‘á»™ng phức tạp của nền kinh tế đất nÆ°á»›c, đặc biệt trong giai Ä‘oạn kinh tế đất nÆ°á»›c bị lạm phát, giảm phát từ năm 2007 đến nay. Tích cá»±c chủ Ä‘á»™ng triển khai thá»±c hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền và biên giá»›i quốc gia thông qua việc hợp tác hiệu quả vá»›i Bá»™ Quốc phòng, Bá»™ Công an, Bá»™ Ngoại giao và các bá»™, ngành liên quan khác trong việc triển khai thá»±c hiện mọi mặt hoạt Ä‘á»™ng của Tập Ä‘oàn. Triển khai thá»±c hiện công tác đổi má»›i doanh nghiệp Ä‘úng kế hoạch, công tác an sinh xã há»™i được các cấp lãnh đạo Tập Ä‘oàn đặc biệt quan tâm triển khai thá»±c hiện; việc làm cho người lao Ä‘á»™ng ổn định, thu nhập năm sau cao hÆ¡n năm trÆ°á»›c; hình thành và thá»±c hiện nét văn hóa doanh nghiệp - 'Văn hóa doanh nghiệp Petrovietnam'. Thành lập Ðảng bá»™ toàn Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam để hoàn thiện hệ thống chính trị đồng bá»™ trong Tập Ä‘oàn. Triển khai thá»±c hiện có hiệu quả Cuá»™c vận Ä‘á»™ng 'Học tập và làm theo tấm gÆ°Æ¡ng đạo đức Hồ Chí Minh'.

Ðánh giá chung

Thành công của công tác sắp xếp, đổi má»›i, phát triển, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam trong mười năm qua má»™t lần nữa khẳng định chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘úng đắn của Ðảng và Nhà nÆ°á»›c nhằm nâng cao hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng của doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c (DNNN). Tập Ä‘oàn Ä‘ã thật sá»± Ä‘óng vai trò quan trọng là má»™t trong những trụ cá»™t của nền kinh tế quốc dân, công cụ Ä‘iều tiết vÄ© mô của Nhà nÆ°á»›c góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh năng lượng, an sinh xã há»™i, giữ vững chủ quyền quốc gia trên biển.

Mô hình kinh tế - Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam trong Ä‘ó Công ty mẹ Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam và các Tổng công ty hoạt Ä‘á»™ng theo mô hình công ty mẹ - công ty con Ä‘ã có sá»± thay đổi to lá»›n về chất, xóa bỏ liên kết hành chính bằng liên kết đầu tÆ° tài chính phù hợp vá»›i cÆ¡ chế thị trường, cÆ¡ cấu tổ chức, hoạt Ä‘á»™ng Ä‘ang dần hoàn thiện. Quy mô Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam được nâng lên rõ rệt, sức cạnh tranh được cải thiện, hoạt Ä‘á»™ng ra nÆ°á»›c ngoài mở rá»™ng, chủ Ä‘á»™ng há»™i nhập kinh tế quốc tế, đầu tÆ° chiều sâu, áp dụng nhiều công nghệ má»›i. Công ty mẹ Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam từng bÆ°á»›c phát huy vai trò là đầu tàu định hÆ°á»›ng, mở đường, há»— trợ, giám sát các công ty con hoạt Ä‘á»™ng hiệu quả hÆ¡n và là trung tâm kết nối, mở rá»™ng phát triển chuá»—i giá trị sản phẩm dầu khí theo chiến lược chung. Tuy nhiên, kết quả sản xuất, kinh doanh của má»™t số Ä‘Æ¡n vị thuá»™c Tập Ä‘oàn chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i đầu tÆ° và tiềm năng, lợi thế sẵn có từ Tập Ä‘oàn, hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng ở má»™t số Ä‘Æ¡n vị thuá»™c Tập Ä‘oàn chÆ°a cao, năng suất lao Ä‘á»™ng còn thấp, sức cạnh tranh chÆ°a Ä‘áp ứng yêu cầu thị trường và há»™i nhập kinh tế quốc tế.

ThÆ°Æ¡ng hiệu Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) Ä‘ã và Ä‘ang dần được khẳng định vị trí số 1 ở trong nÆ°á»›c và khu vá»±c.

Những tồn tại, hạn chế, khó khăn vÆ°á»›ng mắc

Quy mô Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam tăng lên rõ rệt song vẫn còn nhỏ so vá»›i các Tập Ä‘oàn dầu khí trong khu vá»±c và trên thế giá»›i. Năng lá»±c, hiệu quả quản lý các hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° ở nÆ°á»›c ngoài và tại các công ty có thành phần vốn nÆ°á»›c ngoài tham gia đầu tÆ° lá»›n còn chÆ°a Ä‘áp ứng yêu cầu.

Công tác sắp xếp, đổi má»›i doanh nghiệp là việc làm thường xuyên, liên tục nhằm thích ứng vá»›i cÆ¡ chế thị trường, định hÆ°á»›ng xã há»™i chủ nghÄ©a theo chiến lược và kế hoạch được phê duyệt để đạt mục tiêu hiệu quả kinh tế - xã há»™i ngày càng cao và phải được triển khai đồng bá»™ tất cả các nhiệm vụ liên quan từ tổ chức sắp xếp chức năng nhiệm vụ, cÆ¡ cấu cán bá»™, cÆ¡ chế chính sách quản lý, xây dá»±ng văn hóa doanh nghiệp, củng cố tổ chức đảng, các tổ chức chính trị xã há»™i.

Trách nhiệm đến cùng, chỉ đạo quyết liệt, há»— trợ nhiều mặt của công ty mẹ đối vá»›i các công ty thành viên và giữa các công ty thành viên vá»›i nhau sau cổ phần hóa và trong quá trình sắp xếp đổi má»›i doanh nghiệp là Ä‘òi hỏi khách quan và cần thiết bảo đảm việc sắp xếp đổi má»›i đạt mục tiêu, định hÆ°á»›ng của Ðảng, Nhà nÆ°á»›c.

Tiếp tục xây dá»±ng và hoàn thiện mô hình Tập Ä‘oàn kinh tế Nhà nÆ°á»›c

Ðể phát triển nhanh, bền vững, Tập Ä‘oàn Dầu khí cần từng bÆ°á»›c chuyển từ hoàn toàn đầu tÆ° tài chính sang kết hợp thá»±c hiện má»™t số chức năng kinh doanh cốt lõi làm đầu tàu định hÆ°á»›ng, mở đường, há»— trợ, giám sát các công ty con hoạt Ä‘á»™ng hiệu quả hÆ¡n và là trung tâm kết nối, mở rá»™ng phát triển chuá»—i giá trị sản phẩm theo chiến lược chung bảo đảm phát huy mạnh mẽ sức cạnh tranh kể cả về quy mô lẫn chất lượng, mở rá»™ng hoạt Ä‘á»™ng ra nÆ°á»›c ngoài, đầu tÆ° chiều sâu, áp dụng công nghệ má»›i.

Thật sá»± coi trọng phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lá»±c đủ sức quản lý trÆ°á»›c tốc Ä‘á»™ và quy mô phát triển nhanh. Liên tục đổi má»›i, sắp xếp, tái cấu trúc các doanh nghiệp thuá»™c Tập Ä‘oàn hÆ°á»›ng tập trung nguồn lá»±c theo lÄ©nh vá»±c hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh chính, thu hẹp đầu tÆ° ra ngoài doanh nghiệp, kiên quyết loại bỏ các doanh nghiệp làm ăn thua lá»—, hạn chế, tiến tá»›i loại bỏ cạnh tranh ná»™i bá»™. Hoàn thiện phÆ°Æ¡ng thức quản lý, giám sát hoạt Ä‘á»™ng của công ty thành viên thông qua cÆ¡ chế, chính sách đồng bá»™ đối vá»›i người đại diện là yếu tố quyết định đến hiệu quả kinh doanh của Tập Ä‘oàn.

Nâng cao năng lá»±c phân tích, dá»± báo, thiết lập chính sách và quản trị chiến lược, quản trị rủi ro vá»›i đầy đủ các quy chế, quy trình ná»™i bá»™ tiên tiến, hiện đại tại công ty mẹ và các Ä‘Æ¡n vị thành viên là yếu tố cần được quan tâm đặc biệt trong môi trường cạnh tranh khốc liệt toàn cầu.

Hoàn thiện các chính sách của Nhà nÆ°á»›c về Tập Ä‘oàn kinh tế nhà nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng rõ ràng, đồng bá»™, bảo đảm tăng quyền hạn và trách nhiệm Ä‘úng vá»›i tÆ° cách của má»™t doanh nghiệp Ä‘á»™c lập, phù hợp vá»›i cÆ¡ chế thị trường cùng vá»›i cÆ¡ chế giám sát chặt chẽ.

Kế hoạch đổi má»›i, phát triển Tập Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam trong nhiệm kỳ 2011 - 2015

Trong năm năm tá»›i nhiệm vụ chính trị của Tập Ä‘oàn là: Xây dá»±ng Petrovietnam thành Tập Ä‘oàn Kinh tế năng Ä‘á»™ng, có năng lá»±c cạnh tranh ở trong nÆ°á»›c và quốc tế, tối Æ°u hóa việc sá»­ dụng mọi nguồn lá»±c sẵn có, xã há»™i hóa, thu hút đầu tÆ° trong nÆ°á»›c và ngoài nÆ°á»›c, tập trung vào các lÄ©nh vá»±c kinh doanh cốt lõi là: thăm dò, khai thác, lọc hóa dầu, sản xuất Ä‘iện khí và dịch vụ kỹ thuật dầu khí, gia tăng giá trị tài nguyên dầu khí trong nÆ°á»›c và nÆ°á»›c ngoài, tăng cường nguồn đầu tÆ° khác vào các lÄ©nh vá»±c không cốt lõi của Tập Ä‘oàn, tạo Ä‘iều kiện cho các lÄ©nh vá»±c này há»— trợ cho các lÄ©nh vá»±c cốt lõi và cùng phát triển, tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế, là công cụ Ä‘iều tiết vÄ© mô của Nhà nÆ°á»›c, tích cá»±c tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển, bảo đảm an ninh năng lượng, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và Ä‘i đầu trong công tác an sinh xã há»™i.

Xây dá»±ng Petrovietnam là doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c trở thành doanh nghiệp dân tá»™c kiểu mẫu tốt nhất, thật sá»± là trụ cá»™t, chủ đạo của kinh tế Nhà nÆ°á»›c trong quá trình xây dá»±ng và phát triển đất nÆ°á»›c.

Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam Ä‘ã và Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng phù hợp vá»›i Chiến lược phát triển của Tập Ä‘oàn đến năm 2015 và tầm nhìn 2025 Ä‘ã được Bá»™ Chính trị thông qua và Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt. Theo Ä‘ó, lÄ©nh vá»±c hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh cốt lõi theo chuá»—i giá trị bao gồm: Tìm kiếm, thăm dò; khai thác dầu khí; lọc hóa dầu; sản xuất Ä‘iện khí; dịch vụ kỹ thuật dầu khí.

Những kiến nghị - Ðề xuất

Quán triệt và thá»±c hiện Nghị quyết Ðại há»™i XI của Ðảng, Ðảng bá»™ Tập Ä‘oàn Dầu khí xác định: Tiếp tục khẳng định việc đổi má»›i, sắp xếp, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng, xây dá»±ng má»™t số tập Ä‘oàn kinh tế nhà nÆ°á»›c trụ cá»™t là chủ trÆ°Æ¡ng lá»›n của Ðảng và là việc làm thường xuyên, liên tục và lâu dài trong suốt thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° quá trình xây dá»±ng nền kinh tế thị trường định hÆ°á»›ng xã há»™i chủ nghÄ©a ở nÆ°á»›c ta theo mục tiêu: 'Dân giàu, nÆ°á»›c mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh'.

Tổng kết, Ä‘ánh giá, rút kinh nghiệm trong việc xây dá»±ng mô hình Tập Ä‘oàn kinh tế nhà nÆ°á»›c, trong năm năm tá»›i, tập trung kiện toàn theo hÆ°á»›ng: Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam là má»™t trong những công cụ vật chất bảo đảm vai trò định hÆ°á»›ng xã há»™i chủ nghÄ©a Ä‘óng góp lá»›n cho ngân sách quốc gia, là công cụ Ä‘iều tiết kinh tế vÄ© mô của Chính phủ, góp phần ổn định kinh tế - xã há»™i đất nÆ°á»›c. Hoàn thiện, thông qua chủ trÆ°Æ¡ng sá»›m ban hành Nghị quyết của Bá»™ Chính trị về phát triển ngành dầu khí, định hÆ°á»›ng đến năm 2035 để tạo sức mạnh chính trị phối hợp, há»— trợ, tạo Ä‘iều kiện xây dá»±ng Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam thành doanh nghiệp dân tá»™c mẫu má»±c, được tổ chức khoa học, hợp lý, gọn nhẹ, quản trị hiện đại nắm giữ má»™t số ngành, lÄ©nh vá»±c then chốt, trên má»™t số địa bàn trọng yếu làm nền tảng của nền kinh tế quốc dân, bảo đảm an ninh - quốc phòng, làm trụ cá»™t, đầu tàu dẫn dắt các thành phần kinh tế khác cùng phát triển, đầu tÆ° quy mô đủ lá»›n có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường khu vá»±c và quốc tế.

Những thành tá»±u

- Giai Ä‘oạn 2006- 2010, Ä‘ánh dấu bÆ°á»›c phát triển vượt bậc và rá»±c rỡ nhất của Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam qua các thời kỳ phát triển đến nay;

- Tập Ä‘oàn Ä‘ã đạt được nhiều kết quả cao trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh; gia tăng trữ lượng dầu khí đạt 171,6% kế hoạch; đạt mốc khai thác 300 triệu tấn dầu quy đổi vào ngày 2-9-2009 và khai thác tấn dầu thô thứ 250 triệu vào ngày 12-10-2009; tốc Ä‘á»™ tăng doanh thu đạt 28%/năm, chiếm trung bình 18-20% GDP cả nÆ°á»›c, tăng 3,1 lần so vá»›i thá»±c hiện năm năm 2001-2005; ná»™p ngân sách Nhà nÆ°á»›c tăng 15,5%/năm, chiếm trung bình 25-30%/năm tổng thu ngân sách Nhà nÆ°á»›c, tăng 2,4 lần so vá»›i thá»±c hiện năm năm 2001-2005; kim ngạch xuất khẩu tăng trung bình 5%/năm, chiếm trung bình 15%/năm tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nÆ°á»›c, tăng 96% so vá»›i thá»±c hiện năm năm 2001-2005 (giá dầu trung bình thá»±c hiện cả giai Ä‘oạn 2006-2010 là 78USD/thùng).

- Tập Ä‘oàn Ä‘ã chuyển đổi thành công từ mô hình Tổng công ty sang hoạt Ä‘á»™ng theo mô hình Tập Ä‘oàn kinh tế, cÆ¡ bản hình thành được ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam hoàn chỉnh từ khâu tìm kiếm thăm dò khai thác - khí - Ä‘iện - chế biến - và dịch vụ dầu khí cùng vá»›i việc Ä‘Æ°a các nhà máy nhiệt Ä‘iện khí, và Nhà máy lọc dầu Dung Quất vào vận hành. Trong giai Ä‘oạn này, Tập Ä‘oàn Ä‘ã Ä‘Æ°a năm nhóm sản phẩm má»›i vào phục vụ nền kinh tế quốc dân, góp phần tăng GDP của đất nÆ°á»›c là: sản phẩm Ä‘iện, sản phẩm xăng dầu, sản phẩm CNG, sản phẩm năng lượng sạch và sản phẩm nhiên liệu sinh học.

- Tiến Ä‘á»™ các dá»± án đầu tÆ° được bảo đảm. Việc chậm tiến Ä‘á»™ đầu tÆ° các dá»± án trọng Ä‘iểm nhà nÆ°á»›c về dầu khí và trọng Ä‘iểm của ngành trÆ°á»›c Ä‘ây Ä‘ã được khắc phục, thu hút đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài vào Việt Nam (FDI) đạt mức cao (hÆ¡n 11,5 tá»· USD). Tập Ä‘oàn hoàn thành đầu tÆ° xây dá»±ng và Ä‘Æ°a vào hoạt Ä‘á»™ng 49 dá»± án. Trong Ä‘ó, có ba dá»± án trọng Ä‘iểm nhà nÆ°á»›c về dầu khí là Nhà máy lọc dầu Dung Quất; Nhà máy Ðiện Cà Mau 1, 2 và Ðường ống dẫn khí PM3 - Cà Mau; Nhà máy Ä‘iện NhÆ¡n Trạch 1 và 46 dá»± án trọng Ä‘iểm khác của Tập Ä‘oàn; khởi công và thá»±c hiện đầu tÆ° xây dá»±ng 27 dá»± án trọng Ä‘iểm khác. Kết quả của việc triển khai các dá»± án đầu tÆ° của Tập Ä‘oàn trong giai Ä‘oạn 2006-2010 Ä‘ã góp phần nâng cao vị thế và vai trò của Tập Ä‘oàn ở trong nÆ°á»›c và ở nÆ°á»›c ngoài, Ä‘ã nâng cao uy tín, thÆ°Æ¡ng hiệu của Petrovietnam.

Ðinh La Thăng

Ủy viên T.Ư Ðảng, Chủ tịch HÐTV Petrovietnam

Nguồn tin: Nhandan