Tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu chậm lại trong năm tới, giá lương thực tăng vọt, và lo ngại suy thoái ở các nước nhập khẩu dầu lớn được cho là sẽ làm chậm tăng trưởng kinh tế ở Trung Đông, nơi các nhà sản xuất dầu lớn đang tận hưởng doanh thu cao từ dầu và sự tăng trưởng cao nhất trong năm nay. Các nền kinh tế ở các quốc gia vùng Vịnh Ả Rập là thành viên của Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) —gồm Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) — đang trên đà tăng trưởng kinh tế nhanh nhất trong nhiều năm và có thặng dư ngân sách, đối với một số nước đây là lần đầu tiên thặng dư trong một thập kỷ.
Tăng trưởng trong GCC dự kiến sẽ ở mức 6,2% trong năm nay, theo một cuộc thăm dò của Reuters gồm các nhà kinh tế đã điều chỉnh tăng dự báo trưởng kinh tế 5,9% từ một cuộc thăm dò tương tự vào tháng Tư.
Tuy nhiên, tăng trưởng sẽ chậm lại trong năm tới, xuống còn 3,8% trên toàn GCC, các nhà kinh tế cho biết.
Ensaf Al-Matrouk, trợ lý kinh tế tại NBK, nói với Reuters: “Cuộc chiến mở rộng hoặc tồi tệ hơn ở Ukraine có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái, đẩy giá dầu xuống mạnh ngay cả khi nguồn cung dầu vẫn bị hạn chế, làm ảnh hưởng đến tăng trưởng khu vực và cân bằng tài chính”.
Dầu ở mức 100 USD mang lại lợi ích cho các nhà xuất khẩu dầu của Trung Đông
Giá dầu ở mức ba con số đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở các nước xuất khẩu dầu lớn ở Trung Đông, bao gồm nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, Saudi Arabia. Doanh thu từ dầu mỏ đang tăng vọt, cân đối tài chính vững chắc và tăng trưởng - được thúc đẩy bởi giá dầu và sản lượng dầu cao hơn khi OPEC+ rút lại việc cắt giảm sản lượng - đang được điều chỉnh tăng. Hơn nữa, lạm phát ở các nước xuất khẩu dầu Trung Đông không cao như ở Hoa Kỳ và Châu Âu, điều này bảo vệ các nền kinh tế vùng Vịnh ở một mức độ nào đó khỏi áp lực lạm phát toàn cầu.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết vào tháng 4, nền kinh tế Ả Rập Xê Út được dự kiến sẽ hoạt động mạnh hơn trong năm nay so với dự kiến trước đó trong bối cảnh giá dầu cao, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng của nước này lên 7,6% cho năm 2022, tăng 2,8 điểm phần trăm so với ước tính trước đó.
Tính riêng trong quý đầu tiên, nền kinh tế Saudi Arabia tăng trưởng 9,9% mỗi năm, mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2011, Tổng cục Thống kê cho biết, đóng góp cho sự tăng trưởng là “hoạt động dầu mỏ tăng cao”, tăng 20,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Hơn nữa, Ả Rập Xê Út đã ghi nhận thặng dư ngân sách 15,3 tỷ đô la (57,491 tỷ riyals) trong quý đầu tiên, Bộ Tài chính cho biết vào tháng Năm. Doanh thu từ dầu đã tăng 58% lên 49 tỷ USD (183,7 tỷ riyals) từ tháng 1 đến tháng 3, khi giá dầu tăng trên 100 USD/thùng, dữ liệu của Bộ Tài chính cho thấy.
Theo cuộc thăm dò của Reuters, trong cả năm 2022, nền kinh tế Ả Rập Xê Út dự kiến sẽ tăng trưởng 7,6%, tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong hơn một thập kỷ. Điều này phù hợp với dự báo của IMF từ tháng Tư.
Giảm tốc vào năm 2023
Tuy nhiên, trong năm tới, tốc độ tăng trưởng ở Saudi Arabia và GCC dự kiến sẽ giảm một nửa, với mức tăng trưởng dự kiến là 3,8% đối với các nước GCC và 3,3% đối với Saudi Arabia theo cuộc thăm dò của Reuters. IMF cũng dự đoán tăng trưởng chậm hơn ở Saudi Arabia trong năm tới, ở mức 3,6%.
Nếu lo ngại suy thoái ở châu Âu hoặc Mỹ thành hiện thực, tăng trưởng kinh tế ở Trung Đông thậm chí có thể chậm hơn vì suy thoái sẽ kìm hãm tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu hoặc thậm chí có thể dẫn đến giảm tiêu thụ qua từng năm. Các nền kinh tế vùng Vịnh, phụ thuộc vào nguồn thu từ dầu mỏ, sẽ cảm nhận được thiệt hại của nhu cầu thấp hơn và giá dầu giảm một lần nữa.
Đó là lý do tại sao IMF và các cơ quan và nhà dự báo kinh tế lớn khác đã tư vấn cho Ả Rập Xê-út và tất cả các nước xuất khẩu dầu và khí đốt ở Trung Đông trong nhiều năm qua để tăng tốc đa dạng hóa nền kinh tế và không dựa vào tính chất chu kỳ của lợi nhuận hời từ dầu.
IMF cho biết vào tháng trước về nền kinh tế Ả Rập Xê Út: “Chính sách tài khóa nên tập trung vào việc quản lý nguồn doanh thu cao hơn từ dầu mỏ một cách bền vững”.
Theo các nhà phân tích, lạm phát ở Ả Rập Xê Út và các nước xuất khẩu dầu lớn khác thấp hơn nhiều so với mức tăng giá tiêu dùng lớn nhất trong 40 năm qua ở Mỹ và nhiều nước ở châu Âu là một điều tốt cho các nền kinh tế Trung Đông hiện nay.
Tại Ả Rập Xê Út, lạm phát toàn phần dự kiến sẽ tăng tốc trong nửa cuối năm 2022, nhưng sẽ vẫn ở mức trung bình 2,8% vào năm 2022 do đồng đô la Mỹ tăng giá mà đồng riyal neo tỷ giá, mức trần cho giá xăng và trợ cấp đối với lúa mì giúp kiềm chế áp lực từ những cú sốc từ phía cung, IMF cho biết vào tháng Sáu.
Mặc dù tăng trưởng dự kiến chậm hơn trong năm tới, nhưng triển vọng quyền lực của Trung Đông vẫn ở mức “cải thiện”, theo triển vọng mới nhất của Fitch Ratings. Cơ quan xếp hạng đã điều chỉnh các điều kiện tín dụng quốc gia toàn cầu thành “trung lập” từ “cải thiện” do tác động của cuộc xâm lược Ukraine của Nga và các lệnh trừng phạt đối với rủi ro địa chính trị, thương mại và dòng vốn cũng như tăng trưởng kinh tế và lạm phát.
“Trung Đông và Bắc Phi (MENA) là khu vực duy nhất duy trì triển vọng ngành cải thiện được giao vào cuối năm 2021. Các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ sẽ ghi nhận tài chính công và tăng trưởng mạnh hơn đáng kể vào năm 2022, mặc dù bức tranh kinh tế sẽ khó khăn hơn nhiều bên ngoài Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh”, Fitch Ratings cho biết vào cuối tháng trước.
Nguồn tin: xangdau.net