Bá»™ Tài chính Ä‘ã ban hành Thông tÆ° 03/2015/TT-BTC Ä‘iều chỉnh tăng thuế suất thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đối vá»›i mặt hàng xăng dầu. Cụ thể, thuế nhập khẩu xăng tăng từ 27% lên 35%; dầu hỏa tăng từ 26% lên 35%; dầu mazut tăng từ 24% lên 35%; dầu diesel tăng từ 23% lên 30%.

TBKTSG Ä‘ã trích dẫn Bá»™ Tài chính cho thấy, việc này nhằm giúp các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu chủ Ä‘á»™ng xây dá»±ng kế hoạch, phÆ°Æ¡ng án kinh doanh. Má»™t lý do nữa là các mức thuế này phù hợp vá»›i mức khung thuế suất mà Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i Ä‘ã thông qua, phù hợp vá»›i cam kết của Việt Nam trong Tổ chức ThÆ°Æ¡ng mại Thế giá»›i (WTO) là 0-40%.

Lời giải thích này của Bá»™ Tài chính xem ra không xác Ä‘áng, và chỉ nhÆ° Ä‘Æ°a ra cho có. Người trong cuá»™c, đại diện má»™t đầu mối xăng dầu, nói vá»›i TBKTSG rằng việc tăng thuế hai lần liên tiếp trong vòng má»™t tháng qua không giúp các doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng xây dá»±ng kế hoạch, phÆ°Æ¡ng án kinh doanh nhÆ° Bá»™ Tài chính giải thích. Theo vị này, thuế ổn định thì má»›i chủ Ä‘á»™ng kinh doanh.

NhÆ° vậy, Bá»™ Tài chính chỉ còn lại lý do là các mức thuế này phù hợp vá»›i khung thuế suất Ä‘ã thông qua, và vá»›i cam kết của Việt Nam vá»›i WTO để biện minh cho việc tăng thuế này. NhÆ°ng thông thường, những mức thuế nhập khẩu cam kết này có mục Ä‘ích chính là để bảo vệ tối Ä‘a trong phạm vi được phép (trong mức cam kết) thị trường ná»™i địa trÆ°á»›c sức ép của hàng nhập khẩu. Trong những trường hợp để bảo vệ thị trường và các doanh nghiệp sản xuất trong nÆ°á»›c nhÆ° vậy, việc tăng thuế nhập khẩu (lên mức tối Ä‘a được phép) Ä‘ôi khi là Ä‘iều phải làm, nên làm, khi xét đến sá»± phát triển còn non trẻ của doanh nghiệp trong nÆ°á»›c, sá»± cạnh tranh không lành mạnh của doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài, hay vì má»™t nhu cầu nào Ä‘ó Ä‘áp ứng quyền lợi của cả quốc gia.
Bá»™ Tài chính Ä‘ã có má»™t cái nhìn ngắn hạn và vị ká»· khi sẵn sàng hy sinh quyền lợi của cả nền kinh tế đến từ hưởng thụ giá dầu thấp, chỉ cốt sao cho thu ngân sách không bị hụt Ä‘i.

Tuy nhiên, xét trong ngành xăng dầu, Việt Nam là nÆ°á»›c xuất khẩu ròng dầu thô, nhÆ°ng lại là nÆ°á»›c nhập khẩu ròng xăng dầu thành phẩm. Nói cách khác, nâng thuế nhập khẩu xăng dầu trong trường hợp này hầu nhÆ° chỉ có tác dụng (Ä‘úng hÆ¡n là tác hại) Ä‘áng kể là làm tăng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c, chứ không phải bảo vệ nhà sản xuất, lọc dầu trong nÆ°á»›c (có sản phẩm tiêu thụ ở ná»™i địa), ngoài tác dụng hiển nhiên là ngân sách sẽ được bù đắp má»™t khoản lá»›n dá»± kiến sẽ mất Ä‘i do hụt thu thuế nhập khẩu xăng dầu (tính ở mức cÅ©) do giá xăng dầu tụt giảm mạnh.

Nếu xét đến thái Ä‘á»™ lo lắng bấy lâu nay cho thâm hụt ngân sách từ giá xăng dầu giảm (từ nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô đến nguồn thu từ thuế nhập khẩu xăng dầu), có thể kết luận rằng thá»±c chất việc nâng gần mức kịch trần thuế nhập khẩu xăng dầu của Bá»™ Tài chính nhằm mục Ä‘ích chính là ngăn chặn giảm thu ngân sách từ sá»± sụt giảm giá dầu xăng.

Và nếu Ä‘úng nhÆ° vậy, cÅ©ng có thể nói luôn mà không sợ quá lời rằng Bá»™ Tài chính Ä‘ã có má»™t cái nhìn ngắn hạn và vị ká»· khi sẵn sàng hy sinh quyền lợi của cả nền kinh tế đến từ hưởng thụ giá dầu thấp, chỉ cốt sao cho thu ngân sách không bị hụt Ä‘i. Bá»™ Ä‘ã không tính toán thiệt hÆ¡n má»™t cách khôn ngoan hÆ¡n rằng khi nền kinh tế được kích hoạt bởi giá dầu thấp, nguồn thu từ các loại thuế và giao ná»™p khác chảy vào ngân khố của Bá»™ Tài chính sẽ tăng lên, thậm chí còn lá»›n hÆ¡n so vá»›i khi giá dầu đứng ở mức cao nhÆ° cÅ©. Hãy xem những dá»± báo của các tổ chức quốc tế về ảnh hưởng tích cá»±c của giá dầu sụt giảm lên tăng trưởng GDP của các quốc gia và khu vá»±c trên thế giá»›i để hình dung mức Ä‘á»™ cải thiện ngân sách sẽ đạt được.

Ngoài ra, có thể còn có má»™t lý do khác đằng sau việc tăng thuế lần này. Đó là việc lạm phát Ä‘ã giảm xuống mức thấp ká»· lục trong nhiều năm nay, tạo Ä‘iều kiện thuận lợi cho việc tăng giá, tăng phí, tăng thuế mà không sợ bị đối mặt vá»›i sá»± phản đối mạnh mẽ của dÆ° luận bởi lo ngại lạm phát dâng cao.

Trên hết, dường nhÆ° Bá»™ Tài chính vẫn chÆ°a có, chÆ°a Ä‘Æ°a ra được má»™t tính toán cụ thể nếu giá dầu biến Ä‘á»™ng ở mức nào thì GDP và thu ngân sách sẽ biến Ä‘á»™ng ở giá»›i hạn nào Ä‘ó ở má»—i má»™t mức thuế nhập khẩu xăng dầu cụ thể, từ Ä‘ó làm cÆ¡ sở cho việc tăng thuế nhập khẩu xăng dầu nhÆ° hiện nay. Và tuy chÆ°a có những tính toán cụ thể nhÆ° thế, việc tăng thuế nhập khẩu xăng dầu được nhìn trÆ°á»›c là sẽ gây sá»± chững lại về Ä‘á»™ng lá»±c tăng trưởng kinh tế tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° việc tăng thuế thu nhập lên doanh nghiệp và cá nhân há»™ gia Ä‘ình.

Trên hết, vá»›i tăng trưởng kinh tế có khả năng không đạt mức kỳ vọng cao nhÆ° hiện tại từ hành Ä‘á»™ng tăng thuế này, Bá»™ Tài chính có khả năng sẽ phải đối mặt vá»›i thâm hụt ngân sách do phải tăng chi tiêu và đầu tÆ° chính phủ để kích tăng trưởng. Bởi vậy, có thể nói tăng thuế nhập khẩu xăng dầu là lợi bất cập hại.

Nguồn tin: Thesaigontimes