“Nhà nÆ°á»›c sẽ chỉ định giá mặt hàng xăng dầu khi Thủ tÆ°á»›ng có quyết định bình ổn giá, còn lại sẽ trao quyá»n cho doanh nghiệp (DN) được tá»± định giá mặt hàng này theo biên Ä‘á»™ cho phép”.
Äây là Ä‘iểm sá»a đổi má»›i nhất của dá»± thảo nghị định thay thế Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ang được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thẩm định. Vá» vấn Ä‘á» trên, phóng viên NTNN Ä‘ã phá»ng vấn chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong- má»™t trong những ngÆ°á»i được Ä‘á» nghị phản biện cho dá»± thảo nghị định này.
Ông Phong nói: Nếu dá»± thảo cho phép DN được tăng - giảm giá xăng dầu theo thị trÆ°á»ng, phù hợp vá»›i thị trÆ°á»ng chứ không cháºm nhÆ° chúng ta vẫn chứng kiến việc giá xăng dầu tăng-giảm thá»i gian qua thì tôi cho là Ä‘iá»u phù hợp và có thể để cho DN tá»± quyết và chịu trách nhiệm vá» giá xăng dầu của mình. Vá» biên Ä‘á»™ định giá, tôi được biết, dá»± thảo lần này Ä‘Æ°a ra 2 mức, má»™t là DN tá»± quyết và hai là Chính phủ chỉ đạo. Tá»± quyết giá của DN cÅ©ng ở mức “vừa phải”...
Dá»± thảo quy định, chỉ khi cần bình ổn giá mặt hàng này thì Nhà nÆ°á»›c má»›i dùng biện pháp hành chính để Ä‘iá»u hành giá xăng dầu. Ông nghÄ© sao vá» Ä‘iá»u này?
- Má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng là dá»± thảo lần này có yêu cầu DN phải giải trình khá»›p việc tăng - giảm giá xăng dầu của mình, có nghÄ©a là việc tăng-giảm Ä‘ó có phù hợp vá»›i sá»± lên xuống của giá xăng dầu thế giá»›i hay không, chi phí của kinh doanh xăng dầu hay không. Tôi cho Ä‘ây Ä‘ã thể hiện sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c vá»›i mặt hàng này khi trao quyá»n định giá rá»™ng hÆ¡n cho DN, nghÄ©a là có chế tài để DN phải tuân thủ.
Äiểm nữa là các công cụ Ä‘iá»u tiết nhÆ° thuế, phí xăng dầu theo dá»± thảo má»›i là phải chủ Ä‘á»™ng, có thể “automatic” (tá»± Ä‘á»™ng hóa). Tôi cho Ä‘ây là Ä‘iểm tốt để giúp cho việc Ä‘iá»u hành giá mặt hàng này tốt hÆ¡n, đặc biệt là nó thể hiện được rõ cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng vá»›i mặt hàng này, không bóp méo giá và Nhà nÆ°á»›c có thể kiểm soát được khi xăng dầu chÆ°a thá»±c sá»± cạnh tranh tá»± do.
Phù hợp vá»›i kinh tế thị trÆ°á»ng nghÄ©a là Nhà nÆ°á»›c chỉ làm tốt vai trò quản lý, giám sát trong kinh doanh xăng dầu. Nếu để DN tá»± định giá rá»™ng nhÆ° váºy, Nhà nÆ°á»›c có giám sát nổi không?
- Tôi cho rằng, Nhà nÆ°á»›c cần phải có kiểm toán, xác định lại chi phí thá»±c của các DN xăng dầu hiện nay xem Ä‘ã hợp lý chÆ°a, có thể làm má»™t lần cÆ¡ bản để rõ Ä‘iá»u này ra. NhÆ° váºy, chỉ còn giá thế giá»›i là biến Ä‘á»™ng, du di lên xuống và chỉ còn phụ thuá»™c theo giá thế giá»›i thôi, Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng không cần phải quá can thiệp nhiá»u.
Còn hiện nay, nếu bảo không cho DN định giá để dá»… quản lý hoặc cho DN định giá hoàn toàn thì chỉ Ä‘úng má»™t ná»a thôi. Chúng ta không thể bắt giá xăng dầu không được tăng - giảm theo giá thị trÆ°á»ng để rồi Nhà nÆ°á»›c can thiệp, cÅ©ng không thể để DN thích tăng -giảm thế nào thì làm, do váºy, kiểm toán và công khai minh bạch chi phí kinh doanh xăng dầu là Ä‘iá»u cần làm trên hết nếu muốn giám sát nó.
Chúng ta vừa muốn giá xăng dầu theo thị trÆ°á»ng, DN được tá»± quyết nhÆ°ng lại vẫn để ngành này Ä‘á»™c quyá»n nhóm. Theo ông Ä‘iá»u này sẽ cản trở nhÆ° thế nào tá»›i quyá»n lợi của ngÆ°á»i tiêu dùng nếu để DN tá»± định giá rá»™ng nhÆ° váºy?
- Các DN sẽ chỉ được quyết giá xăng dầu theo Ä‘úng Ä‘á»™ng thái của giá thế giá»›i. Quyá»n lợi của ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ không bị ảnh hưởng nếu kiểm toán các DN xăng dầu cho thấy các chi phí của DN là hợp lý. Tất cả các chi phí, lá»— lãi của DN phải được giải trình hợp lý, lúc Ä‘ó giá xăng dầu chỉ còn lên xuống theo giá thế giá»›i mà thôi.
Các nÆ°á»›c Ä‘á»u minh bạch được giá xăng dầu, chi phí kinh doanh xăng dầu và giá xăng dầu lên xuống là Ä‘iá»u bình thÆ°á»ng. Chúng ta không thể để giá xăng dầu tiếp tục mù má», tăng giảm cÅ©ng thiếu minh bạch. Quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng khi giá không lên xuống theo thị trÆ°á»ng.
Xin cảm Æ¡n ông!
Tá»›i Ä‘ây, doanh nghiệp có thể được trao quyá»n tá»± quyết vá» giá xăng dầu (ảnh minh há»a).
Ông Phong nói: Nếu dá»± thảo cho phép DN được tăng - giảm giá xăng dầu theo thị trÆ°á»ng, phù hợp vá»›i thị trÆ°á»ng chứ không cháºm nhÆ° chúng ta vẫn chứng kiến việc giá xăng dầu tăng-giảm thá»i gian qua thì tôi cho là Ä‘iá»u phù hợp và có thể để cho DN tá»± quyết và chịu trách nhiệm vá» giá xăng dầu của mình. Vá» biên Ä‘á»™ định giá, tôi được biết, dá»± thảo lần này Ä‘Æ°a ra 2 mức, má»™t là DN tá»± quyết và hai là Chính phủ chỉ đạo. Tá»± quyết giá của DN cÅ©ng ở mức “vừa phải”...
Dá»± thảo quy định, chỉ khi cần bình ổn giá mặt hàng này thì Nhà nÆ°á»›c má»›i dùng biện pháp hành chính để Ä‘iá»u hành giá xăng dầu. Ông nghÄ© sao vá» Ä‘iá»u này?
- Má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng là dá»± thảo lần này có yêu cầu DN phải giải trình khá»›p việc tăng - giảm giá xăng dầu của mình, có nghÄ©a là việc tăng-giảm Ä‘ó có phù hợp vá»›i sá»± lên xuống của giá xăng dầu thế giá»›i hay không, chi phí của kinh doanh xăng dầu hay không. Tôi cho Ä‘ây Ä‘ã thể hiện sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c vá»›i mặt hàng này khi trao quyá»n định giá rá»™ng hÆ¡n cho DN, nghÄ©a là có chế tài để DN phải tuân thủ.
Äiểm nữa là các công cụ Ä‘iá»u tiết nhÆ° thuế, phí xăng dầu theo dá»± thảo má»›i là phải chủ Ä‘á»™ng, có thể “automatic” (tá»± Ä‘á»™ng hóa). Tôi cho Ä‘ây là Ä‘iểm tốt để giúp cho việc Ä‘iá»u hành giá mặt hàng này tốt hÆ¡n, đặc biệt là nó thể hiện được rõ cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng vá»›i mặt hàng này, không bóp méo giá và Nhà nÆ°á»›c có thể kiểm soát được khi xăng dầu chÆ°a thá»±c sá»± cạnh tranh tá»± do.
Phù hợp vá»›i kinh tế thị trÆ°á»ng nghÄ©a là Nhà nÆ°á»›c chỉ làm tốt vai trò quản lý, giám sát trong kinh doanh xăng dầu. Nếu để DN tá»± định giá rá»™ng nhÆ° váºy, Nhà nÆ°á»›c có giám sát nổi không?
| Dá»± thảo nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu quy định: Khi giá cÆ¡ sở tăng 7% so vá»›i giá bán lẻ thì DN được quyá»n chủ Ä‘á»™ng tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng. TrÆ°á»ng hợp giá cÆ¡ sở tăng trên 7-12% so vá»›i giá bán lẻ, DN gá»i phÆ°Æ¡ng án giá, dá»± kiến mức Ä‘iá»u chỉnh giá tá»›i cÆ¡ quan quản lý trÆ°á»›c thá»i gian Ä‘iá»u chỉnh 2 ngày. |
Còn hiện nay, nếu bảo không cho DN định giá để dá»… quản lý hoặc cho DN định giá hoàn toàn thì chỉ Ä‘úng má»™t ná»a thôi. Chúng ta không thể bắt giá xăng dầu không được tăng - giảm theo giá thị trÆ°á»ng để rồi Nhà nÆ°á»›c can thiệp, cÅ©ng không thể để DN thích tăng -giảm thế nào thì làm, do váºy, kiểm toán và công khai minh bạch chi phí kinh doanh xăng dầu là Ä‘iá»u cần làm trên hết nếu muốn giám sát nó.
Chúng ta vừa muốn giá xăng dầu theo thị trÆ°á»ng, DN được tá»± quyết nhÆ°ng lại vẫn để ngành này Ä‘á»™c quyá»n nhóm. Theo ông Ä‘iá»u này sẽ cản trở nhÆ° thế nào tá»›i quyá»n lợi của ngÆ°á»i tiêu dùng nếu để DN tá»± định giá rá»™ng nhÆ° váºy?
- Các DN sẽ chỉ được quyết giá xăng dầu theo Ä‘úng Ä‘á»™ng thái của giá thế giá»›i. Quyá»n lợi của ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ không bị ảnh hưởng nếu kiểm toán các DN xăng dầu cho thấy các chi phí của DN là hợp lý. Tất cả các chi phí, lá»— lãi của DN phải được giải trình hợp lý, lúc Ä‘ó giá xăng dầu chỉ còn lên xuống theo giá thế giá»›i mà thôi.
Các nÆ°á»›c Ä‘á»u minh bạch được giá xăng dầu, chi phí kinh doanh xăng dầu và giá xăng dầu lên xuống là Ä‘iá»u bình thÆ°á»ng. Chúng ta không thể để giá xăng dầu tiếp tục mù má», tăng giảm cÅ©ng thiếu minh bạch. Quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng khi giá không lên xuống theo thị trÆ°á»ng.
Xin cảm Æ¡n ông!
| Cần có chế tài để hạn chế sá»± lạm quyá»n “Vá»›i việc mở rá»™ng quyá»n định giá cho DN xăng dầu tá»›i Ä‘ây, sẽ khó có cách nào hạn chế lạm quyá»n tăng giá của DN”- chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan chia sẻ. Theo bà Lan, nếu nghị định má»›i vá» xăng dầu ra Ä‘á»i và trao quyá»n nhiá»u cho DN thì cần phải có chế tài để hạn chế sá»± “lạm quyá»n”, “phóng tay” Ä‘iá»u chỉnh giá của DN xăng dầu, gây tác Ä‘á»™ng xấu đến giá cả thị trÆ°á»ng cÅ©ng nhÆ° tâm lý ngÆ°á»i dân. Nhà nÆ°á»›c nên kiểm soát tốt việc công khai, minh bạch giá xăng dầu, đặc biệt là kiểm soát chặt phần khung phần trăm giá DN được phép định Ä‘oạt để theo Ä‘ó, DN không được phép Ä‘iá»u chỉnh giá vượt quá khung giá cÆ¡ sở cho phép và “che mắt” cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c để Ä‘iá»u chỉnh giá theo quyá»n hạn. |
Nguồn tin: Danviet
