Trong bối cảnh dÆ° thừa cung lá»›n trên phạm vi toàn cầu, giá dầu bấp bênh ở mức thấp thì ngành khai thác dầu khí tuyệt đối không phải là cái phao cứu sinh cho nền kinh tế.

Tăng trưởng GDP trong 6 tháng đầu năm má»›i chỉ đạt 5,52%, giảm tốc so vá»›i mức tăng 6,1% cùng kỳ năm 2015. Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm nay là 6,7% nhÆ° mức mục tiêu được Quốc há»™i đề ra cho Chính phủ thì tăng trưởng 6 tháng còn lại của năm phải đạt 7,6%.

Trong bối cảnh khó thá»±c hiện được mục tiêu tăng trưởng, Ä‘ã có má»™t số đề xuất tăng sản lượng khai thác dầu thô để vá»±c tăng trưởng của nền kinh tế trong các tháng còn lại.

Ý tưởng này thá»±c tế là má»™t ý tưởng không khả thi, không chỉ vì nó làm đậm thêm hình ảnh trong sá»± hình dung của nhiều người về má»™t nền kinh tế nặng về “Ä‘ào, xúc, múc”, trong khi trữ lượng dầu mỏ của Việt Nam không có nhiều, mà còn không tính đến thá»±c tế rằng giá dầu thô Ä‘ang ở mức rất thấp, thậm chí thấp hÆ¡n cả giá thành khai thác. Nếu cứ nhắm mắt mà khai thác thì không những GDP không tăng lên được mà, ngược lại, còn bị giảm tốc thêm vì các doanh nghiệp khai thác dầu thô sẽ bị lá»— và giảm phần Ä‘óng góp cho ngân sách trong các tháng kế tiếp.

Để minh họa rõ hÆ¡n về chuyện này, hãy xem xét cụ thể tình hình thá»±c tế trong ngành khai thác dầu thô hiện nay ở Việt Nam.

Theo thống kê, sản lượng khai thác dầu thô 6 tháng đầu năm của PVN đạt 8,92 triệu tấn, bằng 55,6% kế hoạch năm. Tuy nhiên, các Ä‘Æ¡n vị thành viên chủ lá»±c của PVN nhÆ° Vietsovpetro, PVEP, Rusvietpetro… đều không hoàn thành chỉ tiêu doanh thu, ná»™p ngân sách và lợi nhuận theo kế hoạch đề ra, thậm chí còn bị giảm so vá»›i cùng kỳ năm 2015.

Lý do Ä‘Æ¡n giản là giá dầu giảm mạnh, thậm chí có giai Ä‘oạn chỉ đạt 26,5 USD/thùng - mức thấp nhất kể từ năm 2003. Theo báo cáo của PVN, kể cả khi giá dầu dá»± kiến cả năm là 44 USD/thùng, thì doanh thu Æ°á»›c tính của tập Ä‘oàn cÅ©ng chỉ đạt 33.080 tá»· đồng, bằng 86% kế hoạch năm. NhÆ°ng vá»›i giá dầu này thì tập Ä‘oàn sẽ lá»— 500 tá»· đồng, ná»™p ngân sách chỉ đạt 9.176 tá»· đồng, bằng 73% kế hoạch năm.

Vá»›i giá dầu thô tiếp tục biến Ä‘á»™ng mạnh ở trong vùng giá thấp và ít có khả năng phục hồi do nguồn dÆ° cung quá lá»›n trá»±c chờ cầu tăng để tung ra thị trường, khả năng cao là các doanh nghiệp khai thác dầu khí sẽ tiếp tục đối mặt vá»›i rủi ro thua lá»—. Kể cả có tăng sản lượng khai thác thì sẽ chỉ dẫn đến kết quả tuy là doanh thu tăng nhÆ°ng lợi nhuận càng âm sâu.

Quay trở lại vá»›i chuyện Ä‘óng góp của ngành khai thác dầu khí vào GDP. Dường nhÆ° cách hiểu của nhiều người về phÆ°Æ¡ng pháp tính tốc Ä‘á»™ gia tăng GDP ở Việt Nam là dá»±a trên mức gia tăng sản lượng hàng hóa và dịch vụ mà không tính đến biến Ä‘á»™ng hiện tại của giá hàng hóa và dịch vụ, vì Ä‘ã cố định giá hàng hóa và dịch vụ ở mức tham chiếu của năm cÆ¡ sở, là năm 2010.

Vì thế, giả sá»­ năm trÆ°á»›c khai thác được 10 triệu tấn dầu thô, quy theo giá cố định năm 2010 là, ví dụ, 2 triệu đồng/tấn thì thu được 20 nghìn tá»· đồng. Nếu năm nay tăng sản lượng khai thác lên 15 triệu tấn vá»›i giá cố định trên thì sẽ thu được 30 nghìn tá»· đồng. Tức là GDP sẽ tăng lên được thêm 10 nghìn tá»· đồng theo giá cố định nhờ tăng sản lượng khai thác dầu khí. Nếu cứ tiếp tục gia tăng mạnh sản lượng khai thác dầu thô theo cách này thì Ä‘úng là chuyện “đẩy” tăng trưởng GDP lên thêm vài Ä‘iểm phần trăm không phải là chuyện khó.

NhÆ°ng nếu xét đến bản chất GDP của má»™t nền kinh tế là tổng giá trị thặng dÆ° tạo ra từ các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế thì rõ ràng hành Ä‘á»™ng tăng sản lượng khai thác dầu thô trong bối cảnh giá bán dầu thô Ä‘ang ở mức thấp ká»· lục trong nhiều năm nhÆ° nói trên không những không tạo ra thêm giá trị thặng dÆ° mà thậm chí sẽ làm hao hụt nó Ä‘i. Điều này cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° má»™t người thất nghiệp, tá»± ra Ä‘ào bá»›i má»™t mảnh đất dù không ai thuê mÆ°á»›n. Người này Ä‘úng là Ä‘ang lao Ä‘á»™ng, nhÆ°ng hoàn toàn không có má»™t chút giá trị nào, không có đồng tiền nào được làm ra cho bản thân và gia Ä‘ình anh ta. Ngược lại, vì Ä‘ào bá»›i mệt nhọc nhÆ° vậy nên anh ta phải tốn thêm tiền mua nÆ°á»›c uống và thức ăn để phục hồi sức lá»±c, nên càng thâm hụt thêm ngân quỹ của anh ta.

Do vậy, để thúc đẩy tăng trưởng GDP thì không những chỉ thúc đẩy các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế nói chung, mà còn phải lá»±a chọn, tập trung nguồn lá»±c khan hiếm, hữu hạn vào thúc đẩy những ngành có khả năng mang lại nhiều giá trị gia tăng nhất. Trong bối cảnh dÆ° thừa cung lá»›n trên phạm vi toàn cầu, giá dầu bấp bênh ở mức thấp thì ngành khai thác dầu khí tuyệt đối không phải là cái phao cứu sinh cho nền kinh tế.

Nguồn tin: Cafef