Theo ông HOÀNG THỌ XUÂN - vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, nghị định má»›i về kinh doanh xăng dầu có ba Ä‘iểm má»›i “công khai minh bạch về giá, mở rá»™ng đối tượng cạnh tranh và tạo cÆ¡ chế Ä‘iều chỉnh linh hoạt”. Ông Xuân nói:

- Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu có hiệu lá»±c từ 15-12 khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia kinh doanh xăng dầu, bao gồm xuất - nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, sản xuất và pha chế xăng dầu, phân phối xăng dầu...

Tuy nhiên, vì xăng dầu là mặt hàng đặc biệt nên để được cấp phép, doanh nghiệp phải Ä‘áp ứng những Ä‘iều kiện cụ thể. NhÆ° phải có cầu cảng chuyên dụng bảo đảm tiếp nhận được tàu chở xăng dầu trọng tải tối thiểu 7.000 tấn, có kho tiếp nhận xăng dầu tối thiểu 15.000m³ và phÆ°Æ¡ng tiện vận tải xăng dầu chuyên dụng... Doanh nghiệp còn phải có hệ thống phân phối xăng dầu vá»›i tối thiểu 10 cá»­a hàng bán lẻ thuá»™c sở hữu hoặc đồng sở hữu cùng tối thiểu 40 đại lý bán lẻ xăng dầu.

* Nghị định má»›i xác định cÆ¡ cấu giá thành xăng dầu trong nÆ°á»›c ra sao?

- Giá xăng dầu thế giá»›i là giá giao dịch trên thị trường quốc tế do liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng xác định và công bố. Giá này không phải giá dầu thô mà là giá xăng dầu Ä‘ã chế biến, nhập về VN, Ä‘ã có bảo hiểm và phí vận chuyển. Nghị định má»›i cÅ©ng công bố công thức tính giá cÆ¡ sở hình thành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c để mọi người đều có thể tính toán.

Cụ thể, giá cÆ¡ sở bằng giá thế giá»›i cá»™ng thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt nhân vá»›i tỉ giá ngoại tệ. Ngoài ra, giá cÆ¡ sở còn bao gồm chi phí kinh doanh, lợi nhuận trÆ°á»›c thuế được phép của doanh nghiệp cá»™ng quỹ bình ổn giá, thuế giá trị gia tăng, phí xăng dầu và các loại thuế, phí, khoản trích ná»™p khác theo quy định. Giá cÆ¡ sở để quyết định tăng giảm giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c phải được tính bình quân 30 ngày - là số ngày doanh nghiệp phải đảm bảo dá»± trữ lÆ°u thông.

* Sắp tá»›i các doanh nghiệp được tá»± Ä‘iều chỉnh giá, làm thế nào để đảm bảo doanh nghiệp sẽ tăng giảm Ä‘úng?

- Theo nghị định má»›i, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối sẽ được quyền quyết định giá, thời gian giữa hai lần Ä‘iều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là mười ngày đối vá»›i trường hợp tăng giá. Đặc biệt, khi giá cÆ¡ sở giảm, tối Ä‘a trong mười ngày doanh nghiệp cÅ©ng phải giảm giá.

Chúng ta Ä‘ã quyết cho xăng dầu Ä‘i theo cÆ¡ chế thị trường nhÆ°ng vẫn bắt doanh nghiệp trÆ°á»›c khi tăng giá phải xin nhÆ° thế chÆ°a là thị trường. Vì vậy, nghị định 84 cho phép doanh nghiệp được tá»± Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu nhÆ°ng thÆ°Æ¡ng nhân phải gá»­i quyết định và phÆ°Æ¡ng án giá Ä‘ó đến các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c. Các cÆ¡ quan thẩm quyền sẽ giám sát, nếu doanh nghiệp tăng không Ä‘úng thì sẽ bị huýt còi, nhÆ° vậy vẫn đảm bảo vai trò quản lý nhà nÆ°á»›c.

* Quỹ bình ổn giá sẽ nằm ở Ä‘âu và ai sẽ giám sát quỹ này, thÆ°a ông?

- Nghị định má»›i nêu rõ các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có nghÄ©a vụ trích lập quỹ bình ổn giá. Quỹ bình ổn giá được lập để tại doanh nghiệp, chỉ sá»­ dụng vào mục Ä‘ích bình ổn giá. Bá»™ Tài chính sẽ hÆ°á»›ng dẫn cÆ¡ chế hình thành, quản lý và sá»­ dụng quỹ. HÆ°á»›ng của quy định sẽ tăng cường sá»± tham gia của các hiệp há»™i, đại diện người tiêu dùng để tăng giám sát xã há»™i.

CẦM VÄ‚N KÌNH thá»±c hiện

Nguyên tắc tăng/giảm giá xăng dầu “Nghị định 84 quy định khi các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm giá cÆ¡ sở tăng trong phạm vi nhỏ hÆ¡n hoặc bằng 7% so vá»›i giá bán lẻ, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối được tăng giá. Điều này sẽ tăng tính thị trường và linh Ä‘á»™ng cho doanh nghiệp. Tăng hay giảm giá xăng dầu đều ảnh hưởng tức thì đến đời sống - Ảnh: T.T.D. Để giá không tăng giật cục, gây sốc, nghị định má»›i cÅ©ng nêu rõ nếu giá cÆ¡ sở tăng vượt 7-12%, thÆ°Æ¡ng nhân được quyền tăng giá nhÆ°ng chỉ tăng 7%, phần còn lại doanh nghiệp được tăng thêm 60% của mức tăng giá cÆ¡ sở trên 7-12%, 40% còn lại sẽ sá»­ dụng quỹ bình ổn giá để bù đắp. Khi giá cÆ¡ sở tăng ở mức Ä‘á»™t biến trên 12% hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến kinh tế - xã há»™i, Nhà nÆ°á»›c sẽ công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua thuế, quỹ bình ổn giá... Ngược lại, nếu giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi đến 12%, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng. Nếu giá cÆ¡ sở giảm trên 12%, sau khi cÆ¡ quan có thẩm quyền áp dụng các giải pháp Ä‘iều tiết về tài chính nhÆ° thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn giá..., thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối phải tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình, không hạn chế thời gian giữa hai lần và số lần giảm giá”. Ông HOÀNG THỌ XUÂN

tuoitre