Giá hàng tiêu dùng tăng thấp nhÆ°ng giá xăng dầu, Ä‘iện, gas và cÆ°á»›c viá»…n thông lại chÆ°a được giải quyết thá»a Ä‘áng.
Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết, chỉ số CPI cả nÆ°á»›c tháng 12/2013 chỉ tăng 6,04% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c, thấp hÆ¡n nhiá»u so vá»›i mức 8% được Quốc há»™i thông qua. Äây cÅ©ng là mức tăng CPI thấp nhất trong 10 năm trở lại Ä‘ây. Kết quả này Ä‘ã giúp mục tiêu kiá»m chế lạm phát đặt ra từ đầu năm của Chính phủ trong năm 2013 hoàn thành.
Tuy nhiên, thị trÆ°á»ng giá cả năm 2013 bá»™c lá»™ hàng loạt bất cáºp từ nhiá»u năm qua mà chÆ°a được khắc phục.
Vẫn chuyện tăng hai, giảm một
Theo Ä‘ánh giá của chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Thị Hiá»n, vấn đỠđược ngÆ°á»i tiêu dùng quan tâm nhất trong năm 2013 là tình trạng tăng giá của những mặt hàng thuá»™c diện Nhà nÆ°á»›c kiểm soát giá nhÆ°: xăng dầu, Ä‘iện và cÆ°á»›c viá»…n thông. Trên thá»±c tế, giá xăng dầu vá»›i 11 lần Ä‘iá»u chính giá trong năm 2013 Ä‘ã giúp việc Ä‘iá»u hành mặt hàng này theo sát diá»…n biến giá thị trÆ°á»ng hÆ¡n. Tuy nhiên, tình trạng “giảm ít, tăng nhiá»u” không giảm bá»›t. Theo TS Nguyá»…n Thị HIá»n đợt tăng giá “khó hiểu” ngày 28/3 và đợt “giảm nhá» giá»t” ngày 18/4 Ä‘ã để lại ấn tượng rất Ä‘áºm vá» khiếm khuyết trong Ä‘iá»u hành vÄ© mô vá»›i thị trÆ°á»ng bán lẻ xăng dầu năm 2013.
 |
Việc giá cÆ°á»›c viá»…n thông tăng tá»›i 400% các gói cÆ°á»›c 3G (theo tính toán của nhiá»u chuyên gia) trong khi lãnh đạo Bá»™ lại bảo vệ và Ä‘á» nghị Chính phủ cho phép DN được tiếp tục Ä‘iá»u chỉnh thêm (trong khi 3 DN Ä‘á» nghị tăng giá chiếm thị phần áp đảo Ä‘ang lãi lá»›n), theo TS Hiá»n, Ä‘ã cho thấy tình trạng “lợi ích nhóm” khi Ä‘iá»u hành giá các sản phẩm có vị thê Ä‘á»™c quyá»n lÄ©nh vá»±c công nghệ cao.
Vá»›i giá Ä‘iện, mặc dù ngÆ°á»i tiêu dùng sẵn sàng chia sẻ vá»›i ngành Ä‘iện trong việc Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘iện sát vá»›i thị trÆ°á»ng sau má»™t thá»i gian dài Nhà nÆ°á»›c bao cấp giá mặt hàng này song, dÆ° luáºn cÅ©ng mong muốn ngành Ä‘iện công khai, minh bạch và kiểm toán rõ ràng nghiêm túc trong việc hạch toán giá Ä‘iện.
Ngoài ra, câu chuyện giá gas “bất thình lình” tăng tá»›i 78.000 đồng/bình 12kg Ä‘ã khiến nhiá»u ngÆ°á»i tiêu dùng “sốc”. Nhìn lại cách Ä‘iá»u hành, quản lý mặt hàng này, các chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c giá cả cho rằng, các cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c phải kiểm tra yếu tố hình thành giá của các DN này xem việc há» tính toán giá có hợp lý không. Cần thiết, trong bối cảnh nhất định, Luáºt giá qui định, có thể áp dụng giá tối Ä‘a có thá»i hạn nhất định đối vá»›i các DN này.
Cùng vá»›i Ä‘ó, các DN kinh doanh gas cÅ©ng phải rà soát lại các chi phí sản xuất kinh doanh, chi phí hoa hồng cho đại lý của mình... để xem xét cái nào không hợp lý thì triết giảm.
Äiá»u quan trá»ng nữa, các DN có trách nhiệm quản lý giá cả, chất lượng của toàn hệ thống của mình, kể cả khâu quản lý, bán lẻ... Bây giá» không kiểm tra, kiểm soát để khâu đại lý cuối cùng bán theo giá há» muốn thì cÅ©ng không được.
Má»™t bất cáºp nữa là khi giá các mặt hàng Ä‘á»™c quyá»n tăng giá khá mạnh thì giá hàng tiêu dùng thông thÆ°á»ng, đặc biệt là nông sản năm 2013 lại có mức tăng thấp (trên dÆ°á»›i 1% mức tăng chung của giá bán lẻ là 6,04%). Äặc biệt, nhiá»u sản phẩm có mức tăng giá thấp hÆ¡n mức lạm phát, đồng nghÄ©a vá»›i việc ngÆ°á»i sản xuất không thu được mức lợi nhuáºn đủ để tái sản xuất. Tình trạng nông dân bá» ruá»™ng cho thấy má»™t “góc tối” của thị trÆ°á»ng nông sản vài năm trở lại Ä‘ây, Ä‘òi há»i các ngành chức năng cần sá»›m tìm ra giải pháp để há»— trợ cho lÄ©nh vá»±c nông nghiệp vốn được coi là chá»— dá»±a của ná»n kinh tế trong giai Ä‘oạn khó khăn.
Phải giảm các khâu trung gian để hạn chế tăng giá
Năm 2014, được nháºn định là kinh tế tiếp tục khó khăn. Mặc dù CPI Ä‘ang trong tầm kiểm soát, sức mua yếu nhÆ°ng vẫn tiá»m ẩn nguy cÆ¡ tăng giá.
Theo TS Nguyá»…n Thị Kim Thanh, Viện trưởng Viện Chính sách chiến lược ngân hàng, để kiểm soát hiệu quả lạm phát năm 2014, biến thách thức thành cÆ¡ há»™i cần nâng cao tính chủ Ä‘á»™ng của cÆ¡ quan quản lý đặc biệt là Ä‘Æ¡n vị quản lý tiá»n tệ và giá cả thị trÆ°á»ng. Cần xây dá»±ng má»™t hệ thống phân phối, lÆ°u thông hàng hóa minh bạch, bảo đảm quyá»n lợi DN và ngÆ°á»i tiêu dùng qua Ä‘ó giúp kiểm soát giá thị trÆ°á»ng.
Cùng chung quan Ä‘iểm này, ông VÅ© Vinh Phú – Chủ tịch Há»™i siêu thị TP Hà Ná»™i nhấn mạnh việc phải táºp trung xây dá»±ng hạ tầng, Ä‘Æ°a sản xuất – tiêu dùng là khâu khép kín, hạn chế triệt để những khâu trung gian không cần thiết. Äặc biệt, cần xây dá»±ng các táºp Ä‘oàn kinh tế đủ mạnh, Ä‘óng vai trò “nhạc trưởng” có thể dẫn dắt thị trÆ°á»ng nhất là khi có biến Ä‘á»™ng vá» giá cả. Cùng vá»›i vai trò dá»± trữ quốc gia của Chính phủ, việc tham gia của các “nhạc trưởng” sẽ giúp bình ổn giá những mặt hàng thiết yếu nhÆ°: gạo, thá»±c phẩm, thuốc chữa bệnh, xăng dầu… góp phần giữ ổn định giá cả má»™t cách hợp lý trên thị trÆ°á»ng tiêu dùng ná»™i địa năm 2014 và những năm tiếp theo.
Vá»›i góc nhìn của má»™t chuyên gia có kinh nghiệm trong lÄ©nh vá»±c thị trÆ°á»ng, giá cả, PGS, TS Ngô Trí Long cho rằng: Bên cạnh thành tá»±u vá» kiá»m chế lạm phát ở mức thấp thì Ä‘ã hiển hiện ná»—i lo vá» sản xuất Ä‘ình đốn, Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i dân khó khăn. Thá»±c tế này cho thấy, bản chất của việc CPI giảm là do tổng cầu yếu chứ không phải do năng suất chất lượng trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh được nâng lên, giúp chi phí sản xuất và giá thành hạ. Lãi suất ngân hàng tuy giảm là Ä‘iá»u Ä‘áng mừng so DN vẫn không tiếp cáºn được khoản vay do không đủ tiêu chuẩn khiến ngân hàng – DN vẫn chÆ°a “gặp” được nhau. Thêm vào Ä‘ó, “Ä‘iểm sáng” nháºp siêu thấp nếu bóc tách cÅ©ng cho thấy lượng máy móc, thiết bị, nguyên liệu đầu vào giảm phản ánh thá»±c trạng SXKD của DN Ä‘ang thu hẹp còn thành tích xuất khẩu ấn tượng lại chủ yếu dá»± vào khu vá»±c DN FDI…/.
Nguồn tin: VOV.VN
