Lạm phát chÆ°a yên Ä‘ã tăng giá ồ ạt

Má»›i chỉ má»™t tháng rưỡi sau tết mà giá cả các mặt hàng liên tiếp tăng nhÆ° má»™t chuá»—i nối nhau khiến cho người dân thêm lo ngại khi mà lạm phát chÆ°a thá»±c sá»± giảm thì áp lá»±c tăng giá má»›i Ä‘ac cận kề.

Mặt hàng đầu tiên gây tăng giá trong năm 2012 phải kể đến gas. Giá gas không Ä‘á»™c diá»…n tăng trên thị trường nhÆ°ng nó nhÆ° là nhân vật tiên phong khiến mọi người không được má»™t phút an lòng vá»›i gá cả và lạm phát.

Cụ thể, từ ngày 1/3, hầu hết các hãng Ä‘ã tăng giá gas ở mức cao nhất từ trÆ°á»›c tá»›i nay lên thêm 52.000 đồng/bình 12 kg. Giá tá»›i tay người tiêu dùng tăng vọt lên 477 nghìn đồng/bình 12 kg và ở nhiều cá»­a hàng bán lẻ có mức trên 500 nghìn đồng.

TrÆ°á»›c áp lá»±c dÆ° luận, giá gas sau Ä‘ó 2 ngày Ä‘ã được giảm 16.000 đồng/bình sau khi Bá»™ Tài chính Ä‘iều chỉnh thuế nhập khẩu về 0%. Mặc dù vậy, tính chung trong hai tháng đầu năm 2012, giá gas Ä‘ã có 6 lần được Ä‘iều chỉnh tăng. Vá»›i 4 lần tăng giá và hai lần giảm giá, vá»›i mức khá thấp.

Cụ thể, trÆ°á»›c Ä‘o vào 1/1/2012, giá gas Ä‘ã tăng thêm 24.000 đồng/bình. Tiếp đến hôm 5/1, giá bán lẻ của nhiên liệu này lại được Ä‘iều chỉnh tăng lên 8.000 đồng/bình do thuế nhập khẩu tăng từ 2% lên 5%. Đầu tháng 2 giá gas cÅ©ng được tăng thêm 42 nghìn đồng/bình. Tính từ đầu năm, gas Ä‘ã tăng giá khoảng 120 ngàn đồng. TÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 20%, trong khi Ä‘ó mức Ä‘iều chỉnh giảm là không Ä‘áng kể.

Và hôm nay, xăng dầu Ä‘ã Ä‘i tiếp má»™t bÆ°á»›c trên lá»™ trình khẳng định để đẩy sóng giá lên cao hÆ¡n. Không nằm ngoài lo ngại của nhiều người, giá xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh tăng thêm 2.100 đồng lít (xăng) và 1.000 đồng/lít (dầu diesel) từ 16h chiều 7/3.

Đây là lần đầu tiên xăng dầu tăng giá trong năm 2012 nhÆ°ng là má»™t mức tăng khá mạnh, tá»›i 10%. Giá xăng dầu tăng Ä‘ã được dá»± Ä‘oán từ trÆ°á»›c, nhÆ°ng mức tăng cao tá»›i 10% và thời Ä‘iểm tăng hiện nay khiến khá nhiều người khá bất ngờ.

Thông tin tăng giá xăng trong ngày 7/3 dường nhÆ° Ä‘ã nhấn chìm mọi hy vọng lach quan từ lời hứa giảm lãi suất từ Ngân hàng nhà nÆ°á»›c, thay vào Ä‘ó, lại là má»™t mối lo ngại về phản ứng dây chuyền từ việc tăng giá xăng dầu và các nguyên liệu khác

Từ tăng giá xăng hôm nay, không thể quên Ä‘á»™ng thái tăng giá diện cuối 2011 nhÆ°ng những tác Ä‘á»™ng của nó sẽ rÆ¡i vào 2012. Từ ngày 20/12/2011, giá bán lẻ Ä‘iện bình quân sẽ lên mức 1.304 đồng má»—i kWh, tăng 62 đồng so vá»›i giá bán hiện hành. Mức giá tăng xấp xỉ 5% này sẽ tác Ä‘á»™ng nhiều vòng lên lạm phát và con số Æ°á»›c tính khoảng 3,69% lạm phát tăng thêm.

Tuy nhiên, mọi việc không dừng lại ở Ä‘ó, vá»›i lá»™ trình giá thị trường Ä‘ã được khẳng định đẩy mạnh, cá»™ng vá»›i áp lá»±c thua lá»— và thiếu Ä‘iện... khả năng tăng giá Ä‘iện có thể còn tiếp tục trong năm 2012. Điều Ä‘ó càng trở nên Ä‘áng ngại hÆ¡n khi 2011, Chính phủ Ä‘ã đồng ý hai lần tăng giá Ä‘iện.

Thá»±c tế, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng cÅ©ng Ä‘ã từng cho biết, giá Ä‘iện sẽ phải Ä‘iều chỉnh. Vấn đề chỉ còn là cân nhắc thời Ä‘iểm phù hợp.

Trong khi Ä‘ó, đề xuất má»›i Ä‘ây của ngành than về tăng giá cÅ©ng Ä‘ã nhận được sá»± đồng tình của các cÆ¡ quan chức năng trên quan Ä‘iểm Ä‘i theo giá thị trường và chấm dứt bù chéo.

Vì thế, trong đề xuất má»›i nhất của mình, Tập Ä‘oàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam cho rằng, từ 1/3/2011, giá Ä‘iện Ä‘ã tăng 15,28%, trong khi giá than cho Ä‘iện má»›i tăng 5%. NhÆ° vậy, mức giá hiện nay má»›i bằng 51 - 55% giá than thÆ°Æ¡ng phẩm tùy theo từng chủng loại. Do vậy, năm 2010 số tiền ngành than bù cho giá Ä‘iện là 3.000 tá»· đồng và năm 2011 là 5.000 tá»· đồng. Vì vậy, Tập Ä‘oàn Ä‘ã có văn bản đề nghị Ä‘iều chỉnh giá than theo lá»™ trình đảm bảo giá năm 2012 bằng giá thành, dần tiến tá»›i giá thị trường.  Mức Ä‘iều chỉnh dá»± kiến có thể lên đến 10%.

Trong bố cảnh các nguyên liệu đầu vào tăng và dá»± báo sẽ còn tăng thì việc lên giá của các mặt hàng: Sữa 3 - 10%, Mỹ phẩm 5 - 10%, áp lá»±c tăng giá từ cúm gia cầm, biến đổi thời tiết... Ä‘ã làm cho người dân nhÆ° cảm nhận gần hÆ¡n má»™t làn sóng tăng giá Ä‘ang ập đến khi lạm phát vẫn chÆ°a qua. Tình hình có vẻ bi Ä‘át hÆ¡n cho người dân khi các dịch vụ y tế cÅ©ng Ä‘ã bắt đầu sẽ tăng từ tháng tá»›i.

Thách thức 1 con số

Lạm phát tháng 2/2012 so vá»›i cùng kỳ má»›i chỉ kéo được xuống con số 16,4% và vẫn còn khá rủi ro. Tuy nhiên, vá»›i xu hÆ°á»›ng tăng giá hiện nay càng khiến cho nền kinh tế vốn chÆ°a thoát khỏi những khó khăn kéo dài lại phải gánh thêm những áp lá»±c má»›i

Không thể phủ nhận, loạt tăng giá vừa quan của  giá xăng, dầu, khí và Ä‘iện sẽ tác Ä‘á»™ng mạnh đến chỉ số lạm phát, vốn má»›i được kéo từ đỉnh cao 18,5% (năm ngoái) xuống 16,4% (so vá»›i cùng kỳ) vào cuối tháng 2/2012.

ChÆ°a nói đến việc Ä‘iện có thể tăng giá bất cứ lúc nào trong thời gian tá»›i khi mà Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã bật Ä‘èn xanh, việc xăng dầu tăng giá vá»›i mức cao 10% vào lúc này sẽ thá»±c sá»± má»™t áp lá»±c lá»›n đối vá»›i kiềm chế lạm phát.

Hiện tại chÆ°a có tính toán nào cho thấy xăng dầu tăng giá lần này sẽ tác Ä‘á»™ng bao nhiều phần trăm lên chỉ số CPI. Mặc dù vậy, con số này chắc chắn là không nhỏ bởi tác Ä‘á»™ng cá»™ng hưởng của nó.

Má»—i lần tăng giá xăng, thị trường rung Ä‘á»™ng, người dân run sợ. (Ảnh Hoàng Lá»™c)

Trong lần tăng giá cách Ä‘ây gần tròn 1 năm (ngày 29/3/2011), Cục quản lý giá (Bá»™ Tài chính) tính toán, vá»›i mức tăng 2.000 đồng đối vá»›i xăng (từ 19.300 lên 21.300 đồng/lít) và 2.800 đồng đối vá»›i dầu diesel (lên 21.100 đồng) khi Ä‘ó sẽ tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp và làm tăng CPI lên thêm khoảng 0,4%.  Đây là mức tác Ä‘á»™ng được "tính ra" sau vòng quay đầu tiên đồng tiền (tức là chÆ°a tính tá»›i các các tác Ä‘á»™ng tăng giá kèm theo).

Đáng ngại hÆ¡n, xăng dầu luôn là khởi Ä‘iểm cho mọi chiêu trò, tác Ä‘á»™ng tâm lý để tăng giá bên cạnh vai trò của má»™t nhiên liệu đầu vào quan trọng, chi phối toàn bá»™ nền kinh tế của nó.

Trong khi Ä‘ó, theo ông Ngô Trí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học thị trường giá cả, Bá»™ Tài chính, cho biết, CPI tháng 2 tăng 1,37% vẫn là mức cao. Bởi lẽ năm nay mục tiêu kiềm chế lạm phát là dÆ°á»›i má»™t con số.

Đây là má»™t khuyến cáo rất Ä‘áng chú ý bởi ngay trong tháng 3 này (2012) vẫn có nhiều yếu tố gây sức ép tăng giá. Cụ thể, dịch cúm gia cầm bùng phát sẽ tác Ä‘á»™ng đến nguồn cung và gây sức ép tăng giá đối vá»›i nhóm thá»±c phẩm khác. Áp lá»±c tăng giá xăng dầu, dá»± kiến tăng giá bán than tăng... gây áp lá»±c đầu vào cho những ngành phân bón, giấy, xi măng...

Trong khi Ä‘ó, giá Ä‘iện được cảnh báo sẽ còn tăng tiếp và tăng ngay trong năm nay. Vấn đề chỉ còn là thời gian. Được biết vá»›i mức tăng 5% thì Ä‘ã tác Ä‘á»™ng đến 0,36% CPI và nếu tăng tiếp thì CPI sẽ về Ä‘âu.

Trong hai tháng vừa qua, lạm phát Ä‘ã là 2,36% nhÆ° vậy, cả nÆ°á»›c phải kiềm chế lạm phát ở mức 6,64% trong 10 tháng còn lại của năm. Đây là má»™t Ä‘iều quá khó khi mà xăng dầu, than, gas... tăng mạnh nhÆ° vậy và Ä‘iện lại có thể tăng tiếp.

Trong khi Ä‘ó, má»™t nhân tố má»›i được hé lá»™ cho biết, thời gian vừa qua NHNN Ä‘ã bÆ¡m ra thị trường má»™t lượng tiền rất lá»›n thông qua việc mua má»™t lượng lá»›n ngoại tệ. Dá»± trữ ngoại hối trong 2 tháng đầu năm Ä‘ã tăng tá»›i 20% (so vá»›i cuối 2011). Giả sá»­ số dÆ° dá»± trữ ngoại tệ kỳ trÆ°á»›c là 15 tá»· USD thì số tiền mà NHNN Ä‘ã bÆ¡m ra trong 2 tháng qua là 3 tá»· USD quy ra tiền Việt.

Trong khi Ä‘ó, lãi suất ngân hàng cÅ©ng được chỉ đạo phải giảm. Dù chÆ°a thể nói là ná»›i lỏng nhÆ°ng khi má»™t lượng tiền má»›i được bÆ¡m ra thì luôn là nhân tố gây khó khăn cho kiềm chế lạm phát. Vá»›i dÆ° địa còn hÆ¡n 6% cho 10 tháng còn lại nhÆ°ng thá»±c sá»± là má»™t thách thức cho mục tiêu má»™t con số.Thá»±c tế, các chuyên gia tài chính cÅ©ng bày tỏ lo ngại, năm 2012 Chính phủ đặt ra hai mục tiêu quan trọng, má»™t mặt theo cÆ¡ chế thị trường, mặt khác chỉ tiêu lạm phát dÆ°á»›i hai con số. Hai mục tiêu này gần nhÆ° trái ngược nhau, không gian chính sách và dÆ° địa để cho doanh nghiệp phấn đấu là rất khó khăn. Vá»›i thá»±c tế, tăng giá Ä‘iện, xăng: giữ lạm phát dÆ°á»›i 10% là má»™t thách thức quá lá»›n.