Tạm nhập xăng dầu tăng đột biến

Nếu năm 2009, Tập Ä‘oàn xăng dầu VN (Petrolimex) chỉ tạm nhập 240.000 tấn xăng, năm 2010 tạm nhập 245.400 tấn xăng, năm 2011 là 242.900 tấn, thì chỉ riêng 6 tháng đầu năm Ä‘ã tạm nhập tá»›i 170.800 tấn xăng (bằng 70% lượng tạm nhập năm 2011). TÆ°Æ¡ng tá»±, Công ty TNHH MTV dầu khí TP.HCM (Saigon Petro) năm 2009 chỉ tạm nhập 47.000 tấn, năm 2010 là 4.000 tấn, năm 2011 là 15.400 tấn thì chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2012 Ä‘ã tạm nhập tá»›i 10.500 tấn (bằng 68% lượng tạm nhập năm 2011). Câu chuyện tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng diá»…n ra ở các đầu mối còn lại.

Đáng chú ý, chênh lệch giữa con số tạm nhập và tái xuất, hay nói cách khác tạm nhập mà không tái xuất của các đầu mối khá lá»›n. Cụ thể, vá»›i Petrolimex, năm 2010, tập Ä‘oàn này Ä‘ã không tái xuất  31.200 tấn xăng, năm 2011 không tái xuất 23.300 tấn xăng, và chỉ 6 tháng đầu năm 2012 lượng xăng tạm nhập mà không tái xuất Ä‘ã lên tá»›i 65.600 tấn xăng.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, Hải quan TP.HCM Ä‘ã phát hiện lượng xăng dầu chuyển từ tạm nhập thành kinh doanh ná»™i địa trong năm 2012 tăng mạnh, đặc biệt trong 8 tháng đầu năm khi thuế nhập khẩu biến Ä‘á»™ng liên tục (từ 0% - 12%). Nhiều đầu mối Ä‘ã chuyển tá»›i 60 - 80% lô hàng từ tạm nhập tái xuất sang tiêu thụ ná»™i địa để hưởng phần chênh lệch thuế (do thuế vá»›i lô hàng tạm nhập tái xuất được áp dụng tại thời Ä‘iểm mở tờ khai hải quan). Đây là lý do hải quan Ä‘ã kiến nghị và được Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ đồng ý tạm ngÆ°ng việc tạm nhập tái xuất xăng dầu bằng đường biển.

Tuy nhiên, trao đổi vá»›i Thanh Niên, ông Nguyá»…n Văn Năm, Phó tổng giám đốc Petrolimex tỏ ra rất ngạc nhiên và đề nghị: “Bá»™ Tài chính phải có con số giá mua bao nhiêu, thuế suất bao nhiêu, nhập lại giá cao bao nhiêu má»›i ra con số là DN có lãi từ việc này hay không”. Mặt khác, lãnh đạo Petrolimex cÅ©ng lý giải, vá»›i mặt hàng chất lỏng nhÆ° xăng dầu, không thể có chuyện nhập về bao nhiêu xuất hết bấy nhiêu, vì Ä‘Æ¡n vị tính của hải quan là tấn, phải quy đổi ra từ dung tích, nên có sai số (được quy định theo Thông tÆ° 165 của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng). CÅ©ng theo ông Năm, khi xây dá»±ng Nghị định 84 về quản lý xăng dầu, Petrolimex từng 2 lần đề nghị ná»™p thuế tạm nhập tái xuất nhÆ° hàng nhập khẩu kinh doanh ná»™i địa, sau Ä‘ó thá»±c tái xuất bao nhiêu sẽ làm thủ tục hoàn. NhÆ°ng đề xuất này không được áp dụng vì nhiều lý do.

Nhiều kẽ hở để hưởng lợi

Ông Năm cho biết, theo quy định nếu DN tái xuất không hết sẽ phải nhập lại, cụ thể nếu sản lượng không tái xuất trong 10% sẽ nhập lại và ná»™p thuế nhập khẩu bình thường, vượt quá 10% ngoài ná»™p thuế nhập khẩu còn phải chịu phạt, nên các đầu mối không có lợi gì từ việc chuyển tạm nhập tái xuất sang kinh doanh ná»™i địa.

Tuy nhiên, trao đổi vá»›i báo chí, ông Nguyá»…n Văn Cẩn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan VN lại cho biết má»™t “chiêu” lách luật để hưởng lợi của DN. Do thuế suất thay đổi liên tục, nên ví dụ má»™t DN tạm nhập vào thời Ä‘iểm thuế nhập khẩu là 12% (DN này chÆ°a thanh khoản lô xăng nhập trÆ°á»›c Ä‘ó vào thời Ä‘iểm thuế 0% hoặc 5%), sau Ä‘ó DN lấy lô xăng này tiêu thụ ná»™i địa, báo vá»›i hải quan là tiêu thụ ná»™i địa thời Ä‘iểm thuế suất 0%, 5% để hưởng chênh lệch thuế.

Về thời hạn ná»™p thuế, theo quy định tạm nhập tái xuất, DN có 195 ngày tính cả thời gian gia hạn. “DN có thể kinh doanh ná»™i địa vá»›i lô hàng tạm nhập, bán Ä‘i lấy tiền ná»™p thuế hoặc tiền phạt chậm ná»™p. TrÆ°á»›c hết, DN có thể Ä‘ã chiếm dụng được tiền thuế của nhà nÆ°á»›c”, ông Cẩn phân tích. Cụ thể hÆ¡n, chính sách thuế vá»›i hàng tạm nhập tái xuất khá thông thoáng, thời hạn ná»™p thuế là 15 ngày kể từ ngày hết hạn tạm nhập (tổng thời gian ân hạn thuế là 195 ngày), hàng tạm nhập không thuá»™c đối tượng chịu thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, nên có DN lợi dụng khai loại hình tạm nhập tái xuất, nhÆ°ng thá»±c chất là tiêu thụ ná»™i địa. Sau Ä‘ó khai bổ sung chuyển loại hình nhập khẩu để kéo dài thời gian phải ná»™p thuế (bán hàng xong má»›i có tiền ná»™p thuế). Vào những thời Ä‘iểm lãi suất ngân hàng cao, Ä‘ây là khoản chiếm dụng lá»›n rất Ä‘áng kể, DN vẫn có lợi dù phải ná»™p tiền phạt.

Theo má»™t số liệu khác được Tổng cục Hải quan công bố, chỉ riêng Petrolimex Ä‘ã nợ 82,6 tỉ đồng tiền thuế tạm nhập tái xuất xăng dầu, TCT dầu VN nợ 15,6 tỉ đồng, Công ty TNHH MTV xăng dầu hàng không VN nợ 42,6 tỉ đồng, TCT xăng dầu Quân Ä‘á»™i nợ 50,9 tỉ đồng thuế.

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cÅ©ng tỏ ra băn khoăn về hạn ngạch nhập khẩu Ä‘ã không được Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng quy định chặt chẽ, khi chỉ khống chế hạn ngạch tối thiểu, mà không tính tá»›i lượng tạm nhập chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa. “Bá»™ Tài chính Ä‘ã 2 lần kiến nghị vá»›i Chính phủ và đề nghị Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng sá»­a chữa những sÆ¡ hở, bất cập dẫn đến không quản lý được vá»›i tạm nhập tái xuất xăng dầu. Những vụ bắt giữ được Ä‘ã chứng minh các thủ Ä‘oạn gian lận trong tạm nhập tái xuất xăng dầu hiện nay. Đáng lẽ DN nhập loại nào phải tái xuất Ä‘úng loại Ä‘ó. Hải quan Ä‘ã kiến nghị vá»›i Chính phủ và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng nếu cho tạm nhập tái xuất còn phải nguyên kẹp chì, giám sát và kỹ thuật má»›i cho Ä‘i”, ông Cẩn cho biết.

Trong báo cáo kiến nghị gá»­i lên Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Bá»™ Tài chính Ä‘ã kiến nghị rút ngắn thời gian hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất được phép lÆ°u giữ tại VN không quá 30 ngày, để tránh những sÆ¡ hở dẫn tá»›i DN chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa. Đồng thời đề xuất Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng có quy định chặt chẽ yêu cầu DN phải thông báo kế hoạch giao hàng, nhận hàng và thông tin liên quan đến cÆ¡ quan chức năng trÆ°á»›c khi hàng về VN.

Nguồn tin: Thanhnien