Mặc dù là một trong số ít các cường quốc toàn cầu không lên án sự xâm lược của Nga đối với Ukraine, nhưng Trung Quốc cũng là một trong những quốc gia bị đe dọa nhiều nhất bởi cuộc xung đột này. Là nhà nhập khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, Trung Quốc phải chịu thiệt hại rất nhiều khi giá dầu, khí đốt tự nhiên và than đá tăng cao như những ngày gần đây. Bắc Kinh đang rơi vào tình thế khó xử khi vừa phải cố gắng củng cố các mối quan hệ và liên minh quốc tế thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường đang mở rộng, đồng thời tạo dựng mối quan hệ đặc biệt về kinh tế, chính trị và ý thức hệ với Nga như một đối trọng với các siêu cường của thế giới phương Tây.
Việc đơn giản hóa Tây và Đông như một câu chuyện thiện - ác và dân chủ so với chủ nghĩa độc tài là một câu chuyện hấp dẫn và bị lạm dụng quá mức, nhưng nó không gói gọn được mạng lưới lợi ích, quan hệ quyền lực, sự bóc lột và địa chính trị liên quan đến quan hệ quốc tế. Tuy nhiên, việc chống lại sự thôi thúc phi tập trung hóa ngày càng trở nên khó khăn khi Nga xâm lược Ukraine, thu hút sự phẫn nộ và giận dữ của gần như tất cả cộng đồng quốc tế, ngoại trừ Trung Quốc.
Đáp lại, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu đã giáng đòn trừng phạt kinh tế vào Nga, khiến đồng Rúp lao dốc. Cho đến nay, các lệnh trừng phạt này đã né vấn đề năng lượng. Việc trừng phạt xuất khẩu năng lượng của Nga sẽ là một trong những cách hiệu quả nhất để gây tổn hại cho Điện Kremlin, nhưng nó cũng sẽ làm tê liệt các nền kinh tế châu Âu, vốn phụ thuộc vào Nga với hơn 2/3 lượng khí đốt tự nhiên tại thời điểm lục địa này đã đối mặt với khủng hoảng giá điện. Tình trạng gián đoạn năng lượng ở châu Âu có tác động sâu rộng trên toàn bộ nền kinh tế toàn cầu, tuy nhiên, không chỉ các bên liên quan trực tiếp. Và ở một khía cạnh nào đó, không có nền kinh tế nào chịu thiệt hại nhiều từ trận chiến này như Trung Quốc.
“Sự phụ thuộc của Trung Quốc vào thị trường dầu khí quốc tế cao đến mức vượt xa mức phụ thuộc năng lượng của các nước EU vào Nga”, một bài xã luận gần đây được xuất bản bởi Modern Diplomacy cho biết. Do đó, “một khi xung đột địa chính trị tương đối cực đoan xảy ra trong thị trường năng lượng quốc tế mong manh hiện nay, tác động của thị trường năng lượng sẽ lan tỏa qua Trung Quốc, bất kể nước này có tham gia vào xung đột hay không”.
Theo số liệu báo cáo của Cục Thống kê Quốc gia, vào năm 2021, Trung Quốc đã nhập khẩu “320 triệu tấn than, 512,98 triệu tấn dầu thô và 121,36 triệu tấn khí tự nhiên”. Và bất chấp những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm củng cố nền độc lập và an ninh năng lượng, quốc gia này vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Sự bất an tương đối của các thị trường năng lượng của Trung Quốc đã được minh chứng vào năm ngoái khi toàn bộ các thành phố nước này chìm trong bóng tối và các nhà máy than ngừng hoạt động trong những làn sóng hỗn loạn thị trường khác nhau.
Nhằm nỗ lực giảm thiểu những lỗ hổng này trước khi Nga xâm lược Ukraine, Trung Quốc và Nga đã củng cố mối quan hệ kinh tế và mở rộng thương mại năng lượng của họ. “Sáu ngày trước khi chiến dịch quân sự bắt đầu, Nga đã công bố một thỏa thuận kéo dài nhiều năm để bán 100 triệu tấn than cho Trung Quốc - một hợp đồng trị giá hơn 20 tỷ USD”, tờ New York Times đưa tin trong tuần này. “Và vài giờ trước khi Nga bắt đầu ném bom Ukraine, Trung Quốc đã đồng ý mua lúa mì của Nga bất chấp lo ngại về dịch bệnh cây trồng”.
Trong khi Trung Quốc và Nga có thể che chở cho nhau khỏi các lệnh trừng phạt và suy thoái thị trường năng lượng trong ngắn hạn, thì Bắc Kinh đang chơi một trò chơi nguy hiểm khi bỏ quá nhiều trứng vào một cái rổ đầy tính chính trị như vậy. An ninh năng lượng là một trong những điểm yếu lớn nhất của Trung Quốc khi nền kinh tế nước này tiếp tục mở rộng và việc trở nên quá phụ thuộc vào Nga có thể dễ dàng phản tác dụng và tạo ra một điểm mềm chiến lược cho những cường quốc trên thế giới muốn sử dụng đòn bẩy đối với Bắc Kinh trong những tháng và năm tới.
Nguồn tin: xangdau.net
