Sản lượng dầu toàn cầu đang dần phục hồi về mức trước Covid-19, nhưng ở Tây Phi, đại dịch sẽ để lại những hậu quả lâu dài. Một phân tích của Rystad Energy cho thấy, khu vực quan trọng về sản xuất dầu thô ngọt này phải đối mặt với nhiều thách thức khi phải cố gắng khôi phục từ đại dịch, bao gồm tình trạng thiếu đầu tư, thiếu hoạt động khoan dầu tại các mỏ lâu năm và cơ sở hạ tầng xuống cấp hoặc bị đe dọa.
Dầu thô ngọt là loại dầu được ưa chuộng để làm nhiên liệu máy bay - phân khúc bị ảnh hưởng nặng nề nhất do nhu cầu dầu sụt giảm trong năm ngoái. Sản lượng dầu thô Tây Phi giảm xuống 3,71 triệu thùng/ngày vào năm ngoái từ mức 4,12 triệu thùng/ngày vào năm 2019 và dự kiến sẽ giảm tiếp xuống 3,39 triệu thùng/ngày trong năm nay. Trong khi chúng ta kỳ vọng sản lượng sẽ tăng trở lại vào năm 2022 và 2023 khi nhu cầu nhiên liệu máy bay quay trở lại, thì sản lượng được dự báo sẽ giảm xuống dưới 3 triệu thùng/ngày kể từ năm 2025 trừ khi các đối thủ nặng ký là Nigeria và Angola có thể đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ và thoát khỏi xu hướng tăng trưởng ảm đạm của thập kỷ qua.
Sản lượng dầu của Tây Phi không được dự báo ảm đạm thế này trước khi dịch Covid-19 quét qua - trên thực tế, khu vực này phù hợp cho đầu tư và khai thác nhiều hơn. Tuy nhiên, giá dầu thấp của năm ngoái và điều kiện thị trường không ổn định kéo dài đến năm 2021 đã làm thay đổi triển vọng khi các công ty khai thác lớn quyết định thực hiện kỷ luật vốn và hạn chế đầu tư của họ ở các khu vực, trong đó có Tây Phi.
Do đó, Rystad Energy đã hạ dự báo sản lượng dầu thô Tây Phi 600.000 thùng/ngày vào năm 2021 và 650.000 thùng/ngày vào năm 2026, so với dự báo trước Covid-19.
“Những trở ngại về mặt cấu trúc ở lĩnh vực thượng nguồn mà Tây Phi phải đối mặt là những thực tế sẽ không biến mất trong thời gian ngắn. Ngay cả khi nhiên liệu máy bay phục hồi ngoạn mục và nhu cầu đối với các loại dầu thô ngọt nhẹ và vừa quay trở lại, Nigeria và Angola, cũng như các nước láng giềng khác đang thu hẹp hoạt động thượng nguồn, sẽ không có khả năng cung cấp cho thị trường”, Nishant Bhushan, nhà phân tích lĩnh vực thượng nguồn tại Rystad Energy, nhận định.
Sự suy giảm của Tây Phi vào năm 2021 là do hai nhà sản xuất dầu lớn nhất khu vực, Nigeria và Angola, theo ước tính đã mất tổng cộng 440.000 thùng/ngày so với dự báo trước Covid-19. Rystad Energy cũng ước tính sản lượng dầu thô đã giảm đáng kể ở các nước như Congo, Gabon và Equatorial Guinea, từ 250.000 đến 300.000 thùng/ngày trong năm 2010. Guinea Xích đạo đã giảm sản lượng dầu 60% và Gabon gần 35% trong 11 năm qua.
Sản lượng dầu thô từ các nước Tây Phi dự kiến sẽ phục hồi cùng tốc độ với các đối tác Trung Đông khi nhóm OPEC+ mở van nguồn cung. Nhưng ngay cả khi giới hạn sản lượng của OPEC+ đã dần được nới lỏng, thì Nigeria và Angola vẫn chưa thể quay trở lại mức sản xuất trước khi đóng cửa.
Sản lượng dầu thô không phải là điều duy nhất bị ảnh hưởng trong vài năm qua. Kể từ đầu năm 2020, Rystad Energy cũng đã nhận thấy tổng công suất sản xuất dầu thô của Nigeria và Angola đã bị ảnh hưởng nặng nề. Điều này là bởi một số lý do, như sự sụt giảm nhanh chóng tại các mỏ lâu năm do thiếu hoạt động khoan lấp, trì hoãn các quyết định đầu tư cuối cùng vốn được lên kế hoạch ban đầu cho năm 2020 và 2021, thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng dầu và đường ống dẫn đến đóng cửa thường xuyên (phổ biến ở Nigeria) và tình trạng bất ổn dân sự do các nhóm dân quân gây ra.
Tây Phi chưa bao giờ có nhiều công suất chưa sử dụng - hầu hết các quốc gia đã sản xuất ở công suất tối đa ngay cả khi công suất đó đang dần giảm dần. Khi OPEC + công bố chương trình cắt giảm 9,8 triệu thùng/ngày vào tháng 5 năm 2020, khu vực này có tổng công suất sản xuất dầu là 4,2 triệu thùng/ngày. Rystad Energy ước tính con số này đã giảm gần 420.000 thùng/ngày xuống còn khoảng 3,8 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2021 và sẽ tiếp tục giảm xuống 3,5-3,6 triệu thùng/ngày vào cuối năm sau.
Nigeria
Nigeria sản xuất các loại dầu thô ngọt từ nhẹ đến nặng, nhưng phần lớn khối lượng thuộc loại dầu vừa đến nhẹ. Rystad Energy dự báo sản lượng của tất cả các loại dầu thô ngọt ở Nigeria sẽ giảm do sản lượng khai thác từ các mỏ lâu năm sụt giảm. Sản lượng giảm mạnh là các loại dầu như Bonga, Egina và Qua IBoe, theo ước tính sẽ giảm tổng cộng từ 180.000-200.000 thùng/ngày vào năm 2026 so với năm 2021. Các loại dầu thô khác, như Forcados, Bonny Light, Escravos và Erha, ước tính vẫn không thay đổi, trong khi một số loại sẽ tăng trưởng như Amenam, Brass River và Jonas Creek.
Sự sụt giảm sản lượng dầu thô của Nigeria trong những năm gần đây có vẻ mang tính cơ cấu hơn do quốc gia này đã không thu hút được các khoản đầu tư mới vào ngành dầu khí của mình. Trong ngắn hạn, Rystad Energy ước tính sản lượng dầu thô của Nigeria sẽ tăng lên khoảng 1,55 triệu thùng/ngày vào năm 2022 và 1,58 triệu thùng/ngày vào năm 2023, với việc khai thác một số giếng dầu cận biên mới bổ sung 30.000-35.000 thùng/ngày vào năm 2022 và thêm 35.000-40.000 thùng/ngày vào năm 2023. Đồng thời, một số giếng dầu hiện đang trong giai đoạn tăng trưởng ước tính sẽ thêm 65.000- 70.000 thùng/ngày vào năm 2022, nhưng chỉ còn 10.000-15.000 thùng/ngày vào năm 2023. Sau năm 2023, Rystad Energy ước tính sản lượng của Nigeria sẽ tiếp tục giảm do thiếu các phát hiện mới đáng kể, giảm xuống mức thấp nhất là 1,25 triệu thùng/ngày vào năm 2026.
Angola
Giống như Nigeria, sự sụt giảm sản lượng dầu thô của Angola cũng mang tính cơ cấu và sản lượng đã giảm mạnh kể từ năm 2015 - từ 1,74 triệu thùng/ngày năm 2015 xuống gần 1,11 triệu thùng/ngày vào năm 2021. Sự sụt giảm này là hệ quả trực tiếp của việc thiếu các khoản đầu tư mới vào thăm dò và sự thất bại của các công ty khai thác trong việc ngăn chặn sự suy giảm sản lượng tại các mỏ dầu lâu năm. Theo ước tính, các dự án thượng nguồn mới sẽ tăng thêm 40.000-45.000 thùng/ngày trong năm nay và thêm 80.000-90.000 thùng/ngày vào năm 2022, nhưng điều này sẽ không đủ để ngăn chặn vòng xoáy đi xuống làm giảm sản lượng dầu thô của Angola xuống còn từ 750.000-800.000 thùng/ngày vào năm 2026.
Angola chủ yếu sản xuất dầu thô ngọt và Rystad Energy dự đoán sản lượng của tất cả các loại dầu thô ngọt chủ lực sẽ giảm trong những năm tới. Rystad Energy dự báo tổng sản lượng các loại dầu loại ngọt đến loại thông thường sẽ giảm gần 300.000 thùng/ngày từ năm 2021 đến năm 2026 - giảm khoảng 30%. Các loại dầu thô chính như Nemba, Dalia, Mostarda, Gindungo, Girassol và Kissanje được ước tính sẽ giảm khoảng 280.000-300.000 thùng/ngày vào năm 2026 kể từ năm 2021. Một số loại dầu thô nhỏ hơn như Sangos, Saturno, Cabinda và Plutonio được ước tính sẽ duy trì ở mức mức tương tự hoặc tăng nhẹ 15.000-20.000 thùng/ngày.
Nguồn tin: xangdau.net/ Rystad Energy